Gebruik bestrijdingsmiddelen overheden fors gedaald

Sinds de wijziging van het ‘Besluit gewasbeschermingsmiddelen en biociden’ die eind 2017 in werking trad, mogen overheden geen bestrijdingsmiddelen meer gebruiken op verharde oppervlakten zoals stoepen en straten. Ook is het niet meer toegestaan om deze middelen in de groenvoorziening te gebruiken.

Uitzonderingen gelden onder strikte voorwaarden voor veilige exploitatie van bepaalde terreinen, zoals het spoor of sportvelden.

Grootste deel inzet bestrijdingsmiddelen op het spoor

Het grootste deel (69 procent) van de gewasbeschermingsmiddelen die Nederlandse overheidsinstellingen in 2018 gebruikten, is ingezet om spoorbanen en rangeerterreinen onkruidvrij te houden. In totaal werd 3 250 kilogram aan gewasbeschermingsmiddelen voor dit doel ingezet, 16 procent minder dan in 2013. Toen werd er nog 3 850 kilogram gebruikt.

Door de spoorbeheerder werd in 2018 met name het middel glyfosaat ingezet. Daarnaast werden ook MCPA en 2,4 D gebruikt.

Gebruik van glyfosaat afgenomen

Overheidsinstellingen maken veel minder gebruik van glyfosaat, ook wel bekend onder de merknaam Roundup. In 2018 werd er voor 2 219 kilogram aan glyfosaat ingezet in opdracht van Nederlandse overheidsdiensten. Dat is bijna 90 procent minder dan in 2013. In dat jaar werd er nog 19 307 kilogram gebruikt. Toen was chemische bestrijding van onkruiden op verhardingen nog toegestaan.

Gemeenten gebruikten vorig jaar nog 307 kilogram glyfosaat, vooral voor het bestrijden van exoten zoals Amerikaanse vogelkers en duizendknoop. Op sportvelden worden met name MCPA en 2,4-D gebruikt voor het bestrijden van onkruiden.

Plaagbestrijding vooral eikenprocessierups

Sinds november 2017 mogen overheden onder beperkte voorwaarden gewasbeschermingsmiddelen toepassen als dat nodig is voor de bescherming van mens, dier en milieu. De afgelopen jaren bestaat de plaagbestrijding vooral uit het bestrijden van de eikenprocessierups. In 2018 werd hiervoor door de gemeenten 315 kilogram van een microbiologisch bestrijdingsmiddel ingezet.

In 2013 was insectenbestrijding nog van beperkt belang. Voor de bestrijding van de eikenprocessierups worden geen chemische bestrijdingsmiddelen ingezet.

Bestrijding Japanse duizendknoop

Gewasbeschermingsmiddelen werden in 2018 ook gebruikt voor de bestrijding van invasieve plantensoorten zoals de Japanse duizendknoop. In totaal gebruikten gemeenten hiervoor 112 kilogram. Zij zetten voornamelijk glyfosaat in, maar ook MCPA en 2,4-D.

Een andere invasieve plantensoort die chemisch bestreden wordt, is Amerikaanse vogelkers. Hiervoor is door gemeenten 147 kilogram gebruikt, nagenoeg allemaal glyfosaat.

Areaal mechanische en thermische bestrijding op verhardingen stijgt flink

In 2013 besloeg het areaal verhardingen waarop gemeenten chemische bestrijdingsmiddelen gebruikten nog bijna 22 duizend hectare. Nu bestrijdingsmiddelen daar niet meer zijn toegestaan was dat oppervlakte in 2018 nihil. Er wordt steeds vaker naar alternatieve onkruidbeheersmethoden zoals borstelen of branden gegrepen. Ook de bestrijding met heet water of stoom neemt toe. De methoden worden met sensorsturing steeds preciezer.

In 2018 werden deze methoden op bijna 60 duizend hectare ingezet, ruim drie en een half keer zo veel als in 2013.