42 procent geregistreerd in Donorregister

Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet ingevoerd. Deze wet regelt dat iedereen vanaf 18 jaar die ingeschreven staat bij een Nederlandse gemeente in het Donorregister wordt opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’, wanneer zij niet actief een keuze vastleggen. Begin 2019 was 54 procent van de Nederlanders vanaf 18 jaar nog niet geregistreerd.

Toestemming zonder donatiebeperking

Het aantal personen van 12 jaar of ouder dat toestemming geeft voor donatie, met of zonder donatiebeperking, neemt jaarlijks toe. De toename is in 2018 lager dan de jaren daarvoor. Het aantal personen dat expliciet geen toestemming geeft neemt sinds 2016 toe, van 1,56 miljoen in 2016 tot 1,90 miljoen personen in 2018 en 1,95 miljoen in 2019.

In 2019 geeft meer dan de helft van de geregistreerde personen (58 procent) aan donor te willen zijn, al dan niet met donatiebeperkingen. Van de geregistreerden geeft 31 procent geen toestemming voor orgaandonatie, en 11 procent laat de keuze aan nabestaanden of een aangewezen persoon.
Mensen kunnen hun keuze in het Donorregister elk moment veranderen. In de periode van april 2018 tot 2 januari 2019 hebben ruim 8 duizend mensen hun keuze gewijzigd van ‘toestemming’ naar ‘geen toestemming’. Vooral 50- tot 70-jarigen hebben hun keuze aangepast. 3 duizend personen hebben hun keuze in de omgekeerde richting van ‘geen toestemming’ naar ‘toestemming’ aangepast.

Meer vrouwen dan mannen geregistreerd

Vrouwen staan vaker dan mannen geregistreerd in het Donorregister (45 procent, 39 procent in 2019), en ze geven ook vaker toestemming voor donatie. 27 procent van de vrouwen geeft daarbij toestemming voor orgaandonatie, al dan niet met donatiebeperking. Bij mannen is dat 22 procent. 13 procent van de vrouwen en 12 procent van de mannen geeft expliciet geen toestemming voor orgaandonatie. De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn in alle leeftijdsgroepen aanwezig, met uitzondering van 80-plussers.

Percentage donoren verschilt per gemeente

Er zijn regionale verschillen in het aandeel mensen dat toestemming heeft gegeven voor orgaandonatie, al dan niet met donatiebeperking. In 21 gemeenten staat meer dan 30 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder geregistreerd als donor. De top drie bestaat uit Goirle (34 procent), Hilvarenbeek en Oost-Gelre (33 procent). Daarnaast zijn naast Nijmegen en Horst aan de Maas, relatief veel inwoners van gemeenten in Noord-Brabant die zich als orgaandonor hebben geregistreerd. De gemeenten met het laagste aandeel geregistreerde donoren zijn Urk (9 procent), Staphorst (13 procent) en Neder-Betuwe (14 procent).
In Neder-Betuwe heeft 19 procent vastgelegd geen orgaandonor te willen zijn, gevolgd door Gorinchem, Ridderkerk en Tholen met 18 procent. Het laagste aandeel bewoners dat heeft vastgelegd geen donor te willen zijn is met 8 procent te vinden in Tubbergen, Reusel-De Mierden en Dinkelland.