42 procent geregistreerd in Donorregister

© CBS / Nikki van Toorn
Op 2 januari 2019 stond 42 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder geregistreerd in het Donorregister. Dat zijn 6,4 miljoen personen, ruim 57 duizend meer dan in april 2018. Van de geregistreerden geeft 31 procent expliciet geen toestemming voor orgaandonatie, een jaar eerder was dat 30 procent. Dat blijkt uit de cijfers van het CBS en het Donorregister.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/e6371e63016c4ac484b20003a7999913]

Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet ingevoerd. Deze wet regelt dat iedereen vanaf 18 jaar die ingeschreven staat bij een Nederlandse gemeente in het Donorregister wordt opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’, wanneer zij niet actief een keuze vastleggen. Begin 2019 was 54 procent van de Nederlanders vanaf 18 jaar nog niet geregistreerd.

Geregistreerd in Donorregister
Geregistreerd (x mln personen van 12 jaar of ouder )
20145,8
20155,8
20165,9
20176,1
20186,3
20196,4

Toestemming zonder donatiebeperking

Het aantal personen van 12 jaar of ouder dat toestemming geeft voor donatie, met of zonder donatiebeperking, neemt jaarlijks toe. De toename is in 2018 lager dan de jaren daarvoor. Het aantal personen dat expliciet geen toestemming geeft neemt sinds 2016 toe, van 1,56 miljoen in 2016 tot 1,90 miljoen personen in 2018 en 1,95 miljoen in 2019.

In 2019 geeft meer dan de helft van de geregistreerde personen (58 procent) aan donor te willen zijn, al dan niet met donatiebeperkingen. Van de geregistreerden geeft 31 procent geen toestemming voor orgaandonatie, en 11 procent laat de keuze aan nabestaanden of een aangewezen persoon.
Mensen kunnen hun keuze in het Donorregister elk moment veranderen. In de periode van april 2018 tot 2 januari 2019 hebben ruim 8 duizend mensen hun keuze gewijzigd van ‘toestemming’ naar ‘geen toestemming’. Vooral 50- tot 70-jarigen hebben hun keuze aangepast. 3 duizend personen hebben hun keuze in de omgekeerde richting van ‘geen toestemming’ naar ‘toestemming’ aangepast.

Keuze van geregistreerden
JaarToestemming zonder donatiebeperkingen (%)Toestemming met donatiebeperkingen (%)Nabestaanden beslissen (%)Aangewezen persoon beslist (%)Geen toestemming (%)
201945,812,39,81,630,6
201846,212,39,81,630,1
201747,712,410,01,728,2
201648,912,510,31,726,5
201548,612,210,31,827,1
201448,511,910,41,827,4

Meer vrouwen dan mannen geregistreerd

Vrouwen staan vaker dan mannen geregistreerd in het Donorregister (45 procent, 39 procent in 2019), en ze geven ook vaker toestemming voor donatie. 27 procent van de vrouwen geeft daarbij toestemming voor orgaandonatie, al dan niet met donatiebeperking. Bij mannen is dat 22 procent. 13 procent van de vrouwen en 12 procent van de mannen geeft expliciet geen toestemming voor orgaandonatie. De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn in alle leeftijdsgroepen aanwezig, met uitzondering van 80-plussers.

Registratie in Donorregister, 2019
leeftijd  Toestemming met of zonder donatiebeperking (%)Geen toestemming (%)
12 tot 18 jaarMannen 0,40,5
12 tot 18 jaarVrouwen0,70,5
18 tot 20 jaarMannen 7,86,7
18 tot 20 jaarVrouwen14,37,3
20 tot 30 jaarMannen 18,69,6
20 tot 30 jaarVrouwen30,211
30 tot 40 jaarMannen 22,413,9
30 tot 40 jaarVrouwen31,914
40 tot 50 jaarMannen 25,513,6
40 tot 50 jaarVrouwen3313
50 tot 60 jaarMannen 27,713,3
50 tot 60 jaarVrouwen32,413,6
60 tot 70 jaarMannen 28,515,2
60 tot 70 jaarVrouwen30,216,9
70 tot 80 jaarMannen 23,915,4
70 tot 80 jaarVrouwen23,916,9
80 jaar of ouderMannen 19,319,6
80 jaar of ouderVrouwen16,722,5

Percentage donoren verschilt per gemeente

Er zijn regionale verschillen in het aandeel mensen dat toestemming heeft gegeven voor orgaandonatie, al dan niet met donatiebeperking. In 21 gemeenten staat meer dan 30 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder geregistreerd als donor. De top drie bestaat uit Goirle (34 procent), Hilvarenbeek en Oost-Gelre (33 procent). Daarnaast zijn naast Nijmegen en Horst aan de Maas, relatief veel inwoners van gemeenten in Noord-Brabant die zich als orgaandonor hebben geregistreerd. De gemeenten met het laagste aandeel geregistreerde donoren zijn Urk (9 procent), Staphorst (13 procent) en Neder-Betuwe (14 procent).
In Neder-Betuwe heeft 19 procent vastgelegd geen orgaandonor te willen zijn, gevolgd door Gorinchem, Ridderkerk en Tholen met 18 procent. Het laagste aandeel bewoners dat heeft vastgelegd geen donor te willen zijn is met 8 procent te vinden in Tubbergen, Reusel-De Mierden en Dinkelland.

Geregistreerd als donor, al dan niet met donatiebeperking, 2019*
GemeentenaamToestemming met of zonder beperking (%)
Appingedam22
Bedum27
Ten Boer26
Delfzijl20
Groningen28
Grootegast21
Haren29
Leek25
Loppersum25
Marum24
Almere19
Stadskanaal19
Veendam22
Zeewolde27
Winsum27
Zuidhorn26
Dongeradeel22
Achtkarspelen19
Ameland24
Harlingen23
Heerenveen24
Kollumerland en Nieuwkruisland19
Leeuwarden26
Ooststellingwerf24
Opsterland26
Schiermonnikoog25
Smallingerland24
Terschelling28
Vlieland23
Weststellingwerf24
Assen26
Coevorden25
Emmen23
Hoogeveen22
Meppel27
Almelo22
Borne29
Dalfsen25
Deventer28
Enschede24
Haaksbergen27
Hardenberg23
Hellendoorn28
Hengelo26
Kampen20
Losser26
Noordoostpolder24
Oldenzaal28
Ommen24
Raalte29
Staphorst13
Tubbergen25
Urk9
Wierden23
Zwolle29
Aalten29
Apeldoorn24
Arnhem25
Barneveld18
Beuningen28
Brummen25
Buren22
Culemborg24
Doesburg25
Doetinchem28
Druten27
Duiven27
Ede22
Elburg18
Epe23
Ermelo23
Geldermalsen22
Harderwijk24
Hattem25
Heerde21
Heumen30
Lochem29
Maasdriel24
Nijkerk22
Nijmegen31
Oldebroek16
Putten19
Renkum28
Rheden26
Rozendaal31
Scherpenzeel20
Tiel21
Voorst27
Wageningen30
Westervoort27
Winterswijk27
Wijchen29
Zaltbommel21
Zevenaar28
Zutphen27
Nunspeet17
Dronten26
Neerijnen19
Amersfoort27
Baarn25
De Bilt26
Bunnik30
Bunschoten21
Eemnes27
Houten28
Leusden28
Lopik21
Montfoort26
Renswoude17
Rhenen20
Soest26
Utrecht30
Veenendaal20
Woudenberg20
Wijk bij Duurstede27
IJsselstein25
Zeist24
Nieuwegein23
Aalsmeer23
Alkmaar28
Amstelveen21
Amsterdam21
Beemster27
Bergen (NH.)27
Beverwijk24
Blaricum24
Bloemendaal26
Castricum31
Diemen20
Edam-Volendam24
Enkhuizen28
Haarlem27
Haarlemmerliede en Spaarnwoude25
Haarlemmermeer23
Heemskerk26
Heemstede27
Heerhugowaard28
Heiloo30
Den Helder25
Hilversum25
Hoorn26
Huizen24
Landsmeer26
Langedijk31
Laren23
Medemblik27
Oostzaan26
Opmeer30
Ouder-Amstel25
Purmerend23
Schagen30
Texel28
Uitgeest32
Uithoorn24
Velsen24
Weesp26
Zandvoort22
Zaanstad22
Alblasserdam17
Alphen aan den Rijn26
Barendrecht21
Drechterland28
Brielle27
Capelle aan den IJssel18
Delft25
Dordrecht22
Gorinchem24
Gouda24
's-Gravenhage17
Hardinxveld-Giessendam19
Hellevoetsluis24
Hendrik-Ido-Ambacht21
Stede Broec28
Hillegom27
Katwijk20
Krimpen aan den IJssel19
Leerdam17
Leiden27
Leiderdorp27
Lisse27
Maassluis23
Nieuwkoop27
Noordwijk25
Noordwijkerhout27
Oegstgeest28
Oud-Beijerland24
Binnenmaas24
Korendijk20
Oudewater28
Papendrecht24
Ridderkerk21
Rotterdam17
Rijswijk24
Schiedam17
Sliedrecht20
Cromstrijen23
Albrandswaard21
Westvoorne25
Strijen25
Vianen23
Vlaardingen20
Voorschoten27
Waddinxveen23
Wassenaar21
Woerden27
Zoetermeer24
Zoeterwoude28
Zwijndrecht22
Borsele25
Goes27
West Maas en Waal28
Hulst25
Kapelle27
Middelburg25
Giessenlanden24
Reimerswaal18
Zederik21
Terneuzen24
Tholen18
Veere27
Vlissingen26
Lingewaal22
De Ronde Venen26
Tytsjerksteradiel23
Aalburg18
Asten30
Baarle-Nassau28
Bergen op Zoom27
Best29
Boekel27
Boxmeer30
Boxtel29
Breda29
Deurne28
Pekela18
Dongen31
Eersel32
Eindhoven25
Etten-Leur27
Geertruidenberg28
Gilze en Rijen31
Goirle34
Grave30
Haaren29
Helmond25
's-Hertogenbosch29
Heusden28
Hilvarenbeek33
Loon op Zand30
Mill en Sint Hubert27
Nuenen, Gerwen en Nederwetten31
Oirschot31
Oisterwijk30
Oosterhout28
Oss26
Rucphen24
Sint-Michielsgestel32
Someren30
Son en Breugel30
Steenbergen26
Waterland26
Tilburg27
Uden26
Valkenswaard30
Veldhoven30
Vught31
Waalre31
Waalwijk25
Werkendam21
Woensdrecht27
Woudrichem23
Zundert27
Wormerland28
Onderbanken23
Landgraaf22
Beek27
Beesel26
Bergen (L.)26
Brunssum23
Gennep27
Heerlen22
Kerkrade20
Maastricht24
Meerssen26
Mook en Middelaar30
Nederweert26
Nuth26
Roermond23
Schinnen27
Simpelveld22
Stein26
Vaals17
Venlo25
Venray28
Voerendaal26
Weert25
Valkenburg aan de Geul26
Lelystad20
Horst aan de Maas31
Oude IJsselstreek27
Teylingen29
Utrechtse Heuvelrug25
Oost Gelre33
Koggenland30
Lansingerland26
Leudal26
Maasgouw25
Eemsmond23
Gemert-Bakel28
Halderberge27
Heeze-Leende31
Laarbeek30
De Marne23
Reusel-De Mierden32
Roerdalen23
Roosendaal27
Schouwen-Duiveland25
Aa en Hunze29
Borger-Odoorn25
Cuijk28
Landerd30
De Wolden27
Noord-Beveland25
Wijdemeren25
Noordenveld27
Twenterand19
Westerveld26
Sint Anthonis28
Lingewaard28
Cranendonck28
Steenwijkerland24
Moerdijk27
Echt-Susteren24
Sluis24
Drimmelen29
Bernheze27
Ferwerderadiel23
Alphen-Chaam31
Bergeijk29
Bladel31
Gulpen-Wittem23
Tynaarlo29
Midden-Drenthe25
Overbetuwe28
Hof van Twente27
Neder-Betuwe14
Rijssen-Holten19
Geldrop-Mierlo29
Olst-Wijhe29
Dinkelland26
Westland25
Midden-Delfland30
Berkelland28
Bronckhorst27
Sittard-Geleen26
Kaag en Braassem29
Dantumadiel18
Zuidplas23
Peel en Maas30
Oldambt21
Zwartewaterland16
S�dwest-Frysl�n26
Bodegraven-Reeuwijk24
Eijsden-Margraten27
Stichtse Vecht25
Hollands Kroon27
Leidschendam-Voorburg25
Goeree-Overflakkee19
Pijnacker-Nootdorp26
Molenwaard17
Nissewaard22
Krimpenerwaard23
De Fryske Marren27
Gooise Meren27
Berg en Dal28
Meierijstad28
Waadhoeke26
Westerwolde21
Midden-Groningen21
Montferland25
* Voorlopige cijfers