Opnieuw meer passagiers nationale luchthavens

© CBS / Nikki van Toorn
Het aantal aangekomen en vertrokken passagiers op de nationale luchthavens lag in het vierde kwartaal van 2018 4,1 procent hoger dan een jaar eerder. De hoeveelheid vervoerde goederen steeg met 0,5 procent. De dienstverlenende bedrijven binnen de luchtvaart zetten dit kwartaal 7,8 procent meer om. Dit meldt het CBS op basis van de nieuwste kwartaalcijfers.

Amsterdam Schiphol en de overige nationale luchthavens verwerkten in het vierde kwartaal van 2018 18,8 miljoen passagiers, 4,1 procent meer dan in hetzelfde kwartaal in 2017. Net als in het vorige kwartaal waren de cijfers positief voor alle vijf de nationale luchthavens. Over heel 2018 steeg het totaal aantal passagiers met 4,5 procent.
Amsterdam Schiphol groeide in 2018 met 3,7 procent in vergelijking met 2017. In Eindhoven lag het aantal passagiers 9,4 procent hoger dan in 2017. Rotterdam The Hague kreeg 10,1 procent meer passagiers te verwerken. De relatief kleine luchthavens Groningen Eelde en Maastricht Aachen telden in dezelfde periode respectievelijk 13,3 en 64,1 procent meer passagiers.

Aangekomen en vertrokken passagiers op nationale luchthavens
JaarKwartaalOntwikkeling (% verandering t.o.v. jaar eerder)
20141e kwartaal5,4
20142e kwartaal4,6
20143e kwartaal4,5
20144e kwartaal5,7
20151e kwartaal4,1
20152e kwartaal6,2
20153e kwartaal6,4
20154e kwartaal7,2
20161e kwartaal12,2
20162e kwartaal6,3
20163e kwartaal7,6
20164e kwartaal10,0
20171e kwartaal9,0
20172e kwartaal10,7
20173e kwartaal6,8
20174e kwartaal7,4
20181e kwartaal8,2
20182e kwartaal4,0
20183e kwartaal2,6
20184e kwartaal4,1

Aantal passagiers Schiphol groeit minder

In het vierde kwartaal verwerkte Schiphol 17 miljoen passagiers. Dit was 3,5 procent meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Al sinds het derde kwartaal van 2010 groeit het aantal aangekomen en vertrokken passagiers op Schiphol. Sinds het tweede kwartaal van 2018 vlakt deze groei echter af.
De verminderde groei van het aantal aangekomen en vertrokken passagiers heeft te maken met de wettelijke bovengrens van het aantal vliegtuigbewegingen binnen het handelsverkeer, maximaal 500 duizend per jaar tot 2020. In 2018 steeg het aantal vliegtuigbewegingen (starts en landingen) met een half procent tot ruim 499 duizend bewegingen.

Vliegtuigbewegingen op Amsterdam Schiphol
JaarKwartaalOntwikkeling (% verandering t.o.v. jaar eerder)
20141e kwartaal3,5
20142e kwartaal1,8
20143e kwartaal3,0
20144e kwartaal3,3
20151e kwartaal2,2
20152e kwartaal3,2
20153e kwartaal2,6
20154e kwartaal3,3
20161e kwartaal6,6
20162e kwartaal6,5
20163e kwartaal7,5
20164e kwartaal6,1
20171e kwartaal5,0
20172e kwartaal4,1
20173e kwartaal2,4
20174e kwartaal3,0
20181e kwartaal3,6
20182e kwartaal-0,8
20183e kwartaal-1,4
20184e kwartaal2,0

75 procent meer passagiers op Maastricht Aachen

De relatief kleine luchthaven Maastricht Aachen liet in het vierde kwartaal van 2018 met 74,7 procent de grootste groei zien. Hiermee kwam deze luchthaven dat kwartaal uit op 45 duizend reizigers. Op luchthaven Eindhoven, de tweede luchthaven van Nederland, stijgt het aantal passagiers al sinds het derde kwartaal van 2009 elk kwartaal, met uitzondering van het tweede kwartaal in 2016, toen er werkzaamheden aan de start- en landingsbaan plaatsvonden. In het vierde kwartaal van 2018 vlogen ruim 1,4 miljoen passagiers via Eindhoven, 7,8 procent meer dan hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Via Rotterdam The Hague en Groningen Eelde vlogen respectievelijk 340 duizend (+ 12,1 procent) en 50 duizend reizigers (+ 18,9 procent).

Passagiersontwikkeling Nederlandse luchthavens, vierde kwartaal 2018
LuchthavenOntwikkeling aantal passagiers (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Maastricht Aachen74,7
Groningen Eelde18,9
Rotterdam The Hague12,1
Eindhoven7,8

Minder vrachtvervoer op Schiphol, meer op Maastricht

De hoeveelheid verwerkte vracht op de Nederlandse luchthavens (alleen op Amsterdam Schiphol en Maastricht Aachen) steeg in het vierde kwartaal licht met 0,5 procent tot 475 duizend ton. Deze stijging kwam geheel voor rekening van Maastricht Aachen. Schiphol liet een daling zien van 1,2 procent. Op deze luchthaven werd in het vierde kwartaal van 2018 bijna 435 duizend ton vrachtvolume afgehandeld. Op Maastricht Aachen steeg de overslag met 23,9 procent tot bijna 41 duizend ton. Over heel 2018 daalde het vrachtvervoer met 0,3 procent.

Luchtvracht op nationale luchthavens
JaarKwartaalOntwikkeling hoeveelheid vracht (% verandering t.o.v. jaar eerder)
20141e kwartaal7,1
20142e kwartaal10,8
20143e kwartaal6,5
20144e kwartaal2,5
20151e kwartaal-2,3
20152e kwartaal-3,2
20153e kwartaal-0,2
20154e kwartaal2,6
20161e kwartaal4,0
20162e kwartaal1,8
20163e kwartaal0,6
20164e kwartaal4,3
20171e kwartaal5,1
20172e kwartaal10,5
20173e kwartaal10,7
20174e kwartaal1,4
20181e kwartaal1,3
20182e kwartaal-1,3
20183e kwartaal-1,8
20184e kwartaal0,5

Bijna de helft van de luchtvracht van en naar Azië

De meeste vracht die Nederland binnenkomt of verlaat wordt vervoerd op intercontinentale vluchten. In het vierde kwartaal van 2018 bedroeg deze goederenstroom 397 duizend ton, 84 procent van de totale hoeveelheid luchtvracht. Ruim 222 duizend ton hiervan was afkomstig uit of bestemd voor landen in Azië. Hiervan stond China met ruim 88 duizend ton op nummer een.
Het vervoer van en naar Amerika bedroeg 130 duizend ton. Van de goederen die binnen Europa werden vervoerd, 78 duizend ton, was 79 procent afkomstig uit of bestemd voor niet-EU-landen. Van deze groep stond Rusland op nummer een met bijna 32 duizend ton.

Luchtvracht naar herkomst/bestemming
JaarKwartaalAzië (1 000 ton)Noord-Amerika (1 000 ton)Midden- en Zuid-Amerika (1 000 ton)Afrika (1 000 ton)Europa (1 000 ton)
20141e kwartaal201,970,845,747,042,4
20142e kwartaal215,874,841,447,645,9
20143e kwartaal216,478,142,040,943,6
20144e kwartaal221,771,150,347,345,4
20151e kwartaal196,774,245,045,537,1
20152e kwartaal205,578,743,744,139,6
20153e kwartaal211,680,645,941,840,3
20154e kwartaal223,978,449,653,441,6
20161e kwartaal191,074,744,058,046,8
20162e kwartaal196,580,841,544,955,4
20163e kwartaal200,381,240,738,462,1
20164e kwartaal219,384,143,743,975,1
20171e kwartaal201,580,341,643,369,0
20172e kwartaal214,185,243,242,178,1
20173e kwartaal214,585,344,135,488,2
20174e kwartaal220,475,251,547,178,6
20181e kwartaal198,875,350,848,668,1
20182e kwartaal212,080,548,344,271,7
20183e kwartaal205,985,847,141,579,1
20184e kwartaal222,579,750,744,078,3

Omzetgroei voor luchtvaartmaatschappijen en dienstverlenende bedrijven

De omzet van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen steeg in het vierde kwartaal van 2018. In vergelijking met het vierde kwartaal van 2017 werd er 6 procent meer omgezet. Zowel in het passagiers- als in het goederenvervoer lag de omzet hoger. Over heel 2018 lieten de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen een omzetgroei van 5 procent zien.
Bij de dienstverlenende bedrijven voor de luchtvaartbranche (voornamelijk luchthavens, luchtverkeersleiding en afhandelaars) steeg de omzet in het vierde kwartaal met 7,8 procent vergeleken met dezelfde periode in 2017. Vooral de toename van het aantal reizigers dat gebruikmaakt van de luchthavens heeft hieraan bijgedragen. Over heel 2018 lieten deze bedrijven een omzetgroei van 4,7 procent zien.

Ontwikkeling luchtvaartbranche
JaarKwartaalLuchtvaartmaatschappijen (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Dienstverlening voor de luchtvaart (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20141e kwartaal-2,11,0
20142e kwartaal0,54,0
20143e kwartaal0,25,0
20144e kwartaal1,33,6
20151e kwartaal0,75,5
20152e kwartaal2,02,8
20153e kwartaal3,93,4
20154e kwartaal3,57,8
20161e kwartaal1,76,0
20162e kwartaal-3,2-0,7
20163e kwartaal-3,3-1,0
20164e kwartaal-3,7-0,3
20171e kwartaal3,62,0
20172e kwartaal5,32,3
20173e kwartaal1,22,1
20174e kwartaal5,5-1,3
20181e kwartaal5,3-1,0
20182e kwartaal4,35,7
20183e kwartaal4,55,6
20184e kwartaal6,07,8

Meer vliegbewegingen op kleine luchthavens

In het vierde kwartaal van 2018 is het aantal vliegbewegingen op de kleine luchthavens 36,8 procent hoger dan in het vierde kwartaal een jaar eerder, met 68,1 duizend bewegingen. Dit verschil komt voor rekening van de niet-commerciële vluchten (bijna 94 procent van alle vliegbewegingen op de kleine luchthavens). Deze vluchten namen in het vierde kwartaal toe met 39,1 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2017. De niet-commerciële vluchten hebben geen winstoogmerk en bestaan voornamelijk uit les- en oefenvluchten (36,2 duizend) en privévluchten (22,7 duizend).
Er waren in het vierde kwartaal van 2018 9,7 procent meer commerciële vluchten op kleine luchthavens. Commerciële vluchten, vluchten met een winstoogmerk, bestonden in het vierde kwartaal van 2018 voor bijna 79 procent uit rondvluchten (3,4 duizend).

Niet-commerciële vliegbewegingen op kleine luchthavens
JaarKwartaalLes- en oefenvluchten ( x 1 000)Privé-vluchten ( x 1 000)Valschermvluchten ( x 1 000)Overige vluchten ( x 1 000)
20141e kwartaal44,523,51,23,3
20142e kwartaal50,934,56,26,6
20143e kwartaal44,636,27,56,9
20144e kwartaal30,722,62,13,0
20151e kwartaal31,122,50,82,7
20152e kwartaal42,839,36,05,9
20153e kwartaal43,539,58,76,1
20154e kwartaal30,422,52,23,1
20161e kwartaal30,820,31,02,7
20162e kwartaal39,836,06,06,3
20163e kwartaal43,947,18,55,6
20164e kwartaal28,224,31,92,7
20171e kwartaal31,323,71,03,0
20172e kwartaal42,139,75,76,5
20173e kwartaal38,940,08,34,7
20174e kwartaal24,717,51,42,3
20181e kwartaal34,723,70,92,9
20182e kwartaal49,640,45,86,8
20183e kwartaal45,138,48,36,1
20184e kwartaal36,222,71,93,1

Hoogeveen groeit het sterkst

In het vierde kwartaal van 2018 waren op alle kleine vliegvelden meer vliegbewegingen dan in het vierde kwartaal van 2017. Op het vliegveld van Hoogeveen groeide het aantal vliegbewegingen het sterkst met ruim 141 procent. Op vliegveld Hoogeveen vinden voornamelijk privévluchten plaats. Na Hoogeveen volgden Oostwold en Midden Zeeland met een groei van respectievelijk 82,1 en 68,6 procent.
Ook over heel 2018 groeide Hoogeveen ten opzichte van 2017 met ruim 35 procent van het aantal vliegbewegingen.

Vliegbewegingen op kleine luchthavens, vierde kwartaal 2018
LuchthavenOntwikkeling t.o.v. jaar eerder (% verandering t.o.v. jaar eerder)
Hoogeveen141,3
Oostwold82,1
Midden-Zeeland68,6
Ameland59,0
Lelystad58,8
Budel33,1
Texel24,5
Teuge20,4
Hilversum19,2
Drachten11,8
Seppe6,8

7 procent meer vliegbewegingen van en naar Caribisch Nederland

In het vierde kwartaal van 2018 vlogen vliegtuigen 6 duizend keer van en naar de drie eilanden van Caribisch Nederland. Dit is 7 procent meer dan in het vierde kwartaal van 2017. Op Bonaire lag het aantal vluchten bijna 13 procent hoger, met 3,6 duizend bewegingen in het vierde kwartaal van 2018. Op Saba steeg het aantal met ruim 20 procent tot 770 bewegingen. Alleen op Sint Eustatius lag het aantal vliegtuigbewegingen in het vierde kwartaal bijna 9 procent lager, met 1,7 duizend bewegingen.

Over 2018 laten alle drie de eilanden van Caribisch Nederland een stijging zien. Op Bonaire, Sint Eustatius en Saba was het aantal vluchten respectievelijk 9, 11 en 12 procent hoger dan in 2017.

Vliegbewegingen op de luchthavens van Caribisch Nederland
jaarkwartaalBonaire (x 1 000)Sint Eustatius (x 1 000)Saba (x 1 000)
20141e kwartaal2,91,40,8
20142e kwartaal2,51,50,8
20143e kwartaal2,71,40,8
20144e kwartaal3,21,50,8
20151e kwartaal3,01,50,8
20152e kwartaal3,01,40,8
20153e kwartaal3,21,30,7
20154e kwartaal3,21,40,8
20161e kwartaal2,91,40,8
20162e kwartaal2,81,40,8
20163e kwartaal2,81,50,8
20164e kwartaal2,71,50,8
20171e kwartaal2,91,50,7
20172e kwartaal3,01,50,7
20173e kwartaal3,11,40,5
20174e kwartaal3,21,80,6
20181e kwartaal3,21,80,7
20182e kwartaal3,21,70,8
20183e kwartaal3,41,70,7
20184e kwartaal3,61,70,8

Meer passagiers voor Caribisch Nederland

Het aantal passagiers die van en naar Caribisch Nederland vlogen nam in het vierde kwartaal van 2018 toe. Bonaire kreeg 91,1 duizend reizigers te verwerken, 5,5 procent meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Op de kleinere eilanden Sint Eustatius en Saba was het aantal aankomende en vertrekkende passagiers respectievelijk 27,8 en 42,5 procent hoger. In het vierde kwartaal van 2017 kampten beide eilanden met de gevolgen van orkaan Irma.
De waarde van goederen die door de lucht werden vervoerd van en naar Caribisch Nederland bedroeg in het vierde kwartaal 8,5 miljoen Amerikaanse dollars. Dat is 19 procent meer dan in hetzelfde kwartaal in 2017.

Passagiers op de luchthavens van Caribisch Nederland
jaarKwartaalAantal passagiers (x 1 000)
20141e kwartaal104
20142e kwartaal97
20143e kwartaal98
20144e kwartaal102
20151e kwartaal105
20152e kwartaal101
20153e kwartaal101
20154e kwartaal106
20161e kwartaal107
20162e kwartaal99
20163e kwartaal103
20164e kwartaal104
20171e kwartaal104
20172e kwartaal95
20173e kwartaal89
20174e kwartaal100
20181e kwartaal110
20182e kwartaal108
20183e kwartaal103
20184e kwartaal109