Relatief lage oogst in Zeeland

Boer vervoert aardappelen en uien per boot
© ANP
In Zeeland werd in 2018 gemiddeld 15 duizend kilo per hectare aan zaai-uien geoogst, terwijl in Flevoland 44 duizend kilo van een hectare land kwam. Ook zijn er regionale verschillen bij de opbrengst van consumptieaardappelen. De landelijke oogst van deze twee gewassen viel in 2018 definitief lager uit dan een jaar eerder. De opbrengsten liggen wel boven de voorlopige raming die het CBS in oktober 2018 publiceerde. Dat blijkt uit de definitieve oogstraming van het CBS.

De definitieve oogstraming komt tot stand op basis van cijfers uit een CBS-steekproefonderzoek onder 5 duizend bedrijven van in totaal 18 duizend bedrijven met akkerbouw (2018).

Opbrengst per hectare 2018
ProvincieZaai-uien (Verschil t.o.v. landelijk gemiddelde (1 000 kg))Consumptieaardappelen (Verschil t.o.v. landelijk gemiddelde (1 000 kg))
Zeeland-20,1-6,1
Flevoland8,54,9
Noord-Brabant-0,42,5
Zuid-Holland-2,73,1

De lange periode van droogte samen met de mogelijkheid om wel of niet te kunnen beregenen, hebben naast lagere gemiddelde hectareopbrengsten ook gezorgd voor flinke regionale verschillen. Van de vier provincies met de meeste zaai-uien (elk meer dan 2 duizend hectare beteeld oppervlak) Flevoland, Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant had Zeeland in 2018 een relatief lage opbrengst met 15,4 duizend kilo per hectare. Dat is 20 duizend kilo minder dan het landelijk gemiddelde van 35,5 duizend kilo per hectare. Een dergelijk groot verschil is in deze provincie niet eerder waargenomen vanaf het jaar 2000. In Flevoland bedroeg de opbrengst 44 duizend kilo per hectare, wat bijna 9 duizend kilo per hectare hoger ligt dan landelijk.

Ook voor consumptieaardappelen zijn deze vier provincies het belangrijkst (elk 10 duizend hectare beteeld oppervlak of meer) en was de opbrengst in Zeeland relatief minder goed met 35,1 duizend kilo per hectare, wat 6 duizend kilo verschilt met het landelijke gemiddelde van 41,2 duizend kilo per hectare. Flevoland heeft ook bij dit gewas een relatief betere opbrengst, van 46,1 duizend kilo per hectare, 5 duizend kilo meer dan gemiddeld in Nederland.

Opbrengst per hectare
JaartalConsumptieaardappelen (1 000 kg)Zaai-uien (1 000 kg)
200053,162,0
200147,954,2
200251,355,1
200346,049,4
200452,662,0
200549,058,6
200644,546,4
200749,954,2
200852,460,7
200951,862,6
201049,457,5
201153,468,2
201250,263,8
201348,654,6
201452,354,6
201546,457,4
201644,452,0
201752,855,7
201841,235,5

Zaai-uienoogst 2018 valt lager uit

De gemiddelde opbrengst van een hectare met zaai-uien viel vorig jaar met 35,5 duizend kilo per hectare 36 procent lager uit dan de oogst van 2017. Ook dat is het grootste jaar-op-jaarverschil sinds 2000. Een jaar eerder bracht een hectare zaai-uien nog gemiddeld 55,7 duizend kilo op, 7 procent meer dan in 2016.

De opbrengst zaai-uien valt 11 procent hoger uit dan in de voorlopige oogstraming was voorzien. Toen werd de oogst op 32 duizend kilo per hectare geschat.

Landelijk lagere opbrengst consumptieaardappelen

De gemiddelde opbrengst per hectare consumptieaardappelen in 2018 was met 41,2 duizend kilo per hectare 22 procent lager dan in 2017. Dit is het grootste jaar-op-jaarverschil gemeten vanaf 2000. In 2017 was de opbrengst nog 52,8 duizend kilo per hectare, 19 procent hoger dan een jaar eerder.

De opbrengst per hectare consumptieaardappelen ligt wel iets hoger (3 procent) dan de voorlopige, geschatte oogstraming van 40 duizend kilo per hectare die het CBS in oktober 2018 publiceerde.

Verschil definitieve en voorlopige (geschatte) opbrengst per hectare*
JaartalConsumptieaardappelen (%)Zaai-uien (%)
20102,94,5
2011-27,4
20120,6-0,6
20132,70,4
20141,2-6,5
2015-8,81,8
2016-2,6-6,3
20170,4-1,8
2018310,9
*Procentuele aanpassing van de definitieve ten opzichte van de voorlopige bruto-opbrengst per hectare

Opbrengsten per hectare: het verschil tussen voorlopige en definitieve cijfers

In oktober publiceert het CBS de voorlopige oogstraming, in januari volgen altijd de definitieve cijfers. In de jaren 2010 tot en met 2018 lag de definitieve opbrengst per hectare voor consumptieaardappelen in drie jaren onder de voorlopige, geraamde opbrengst. Het grootste verschil was in 2015 toen de uiteindelijke opbrengst bijna 9 procent lager uitviel dan aanvankelijk was geschat. De overige zes jaren was de definitieve opbrengst hoger.

In dezelfde periode viel de definitieve gemiddelde opbrengst per hectare zaai-uien in vier jaren lager uit dan de geschatte opbrengst, en vijf jaar hoger. Het verschil varieerde van -6,5 procent in 2014 tot +11 procent in 2018. In absolute zin bedroeg het verschil in 2018 3,5 duizend kilo per hectare. Vanaf 2010 is dit verschil drie keer hetzelfde of zelfs hoger uitgevallen. In 2011 was het verschil absoluut gezien het hoogst, namelijk 4,7 duizend kilo per hectare.

Bruto-opbrengst
JaartalConsumptieaardappelen (mld kg)Zaai-uien (mld kg)
20004,50,8
20013,60,8
20023,90,8
20033,20,8
20043,81,2
20053,21,0
20063,10,9
20073,61,1
20083,61,2
20093,61,2
20103,51,3
20113,91,6
20123,41,3
20133,51,2
20143,91,2
20153,31,4
20163,21,3
20174,01,5
20183,10,9

Bruto-opbrengst consumptieaardappelen en zaai-uien lager

Doordat de geoogste oppervlakte bij consumptieaardappelen lager (-0,4 procent) en de opbrengst per hectare hoger (+3 procent) was, verschilt de definitieve bruto-opbrengst in 2018 nauwelijks van de voorlopige oogstraming. De bruto-opbrengst van 3,1 miljard kilo is wel 22 procent lager dan in 2017, toen er 4 miljard kilo van het land werd gehaald.

De bruto-opbrengst van zaai-uien was 0,9 miljard kilo, dat is 0,1 miljard kilo hoger dan voorlopig was geraamd. Ten opzichte van 2017 was de bruto-opbrengst 38 procent lager. In dat jaar werd er 1,5 miljard kilo aan zaai-uien geoogst.