Meeste ongewenst gedrag in zorg- en welzijnsberoepen

Een verpleegkundige controleert welke medicatie zij voor haar patient moet bereiden.
© Hollandse Hoogte / Frank Muller / Zorginbeeld
Werknemers met een zorg- of welzijnsberoep ervaarden in 2017 naar verhouding het vaakst ongewenst gedrag op het werk door externen, zoals klanten of patiënten. Met 52 procent zei ruim de helft van hen dat een keer of vaker te hebben meegemaakt. Dat wil zeggen dat zij te maken kregen met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten. Dat meldt het CBS op basis van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), uitgevoerd door het CBS en TNO.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/4a963c77e88540708b0c20335d84423c]

Ook werknemers van 15 tot 75 jaar in de beroepsklasse openbaar bestuur, veiligheid en juridisch ervaren naar verhouding vaak ongewenst gedrag op het werk door externen (40 procent). Werknemers met een ICT-beroep melden met 7 procent het minst vaak dat ze hiermee geconfronteerd worden.

Ongewenst gedrag op werk door externen, 2017
BeroepsklasseAandeel ongewenst gedrag (% werknemers 15 tot 75 jaar)
Totaal23,7
Beroepsklasse
Zorg en welzijn 52,4
Openbaar bestuur, veiligheid en juridisch39,5
Pedagogisch (onderwijs)27,5
Commercieel27,2
Dienstverlenend24,5
Transport en logistiek 18,7
Managers16,9
Bedrijfseconomisch en administratief16,6
Overig12,7
Creatief en taalkundig 11,2
Agrarisch9,9
Technisch9,3
ICT 6,8
Bron: CBS, TNO
 

1 op de 5 werknemers ervaart intimidatie op werk

De meest voorkomende vorm van ongewenst gedrag op het werk door externen is intimidatie, 19 procent van de werknemers krijgt hiermee te maken. Daarnaast wordt ongeveer 6 procent slachtoffer van ongewenste seksuele aandacht, geweld, of pesten. Intimidatie is binnen alle beroepsklassen de meest voorkomende vorm van ongewenst gedrag, maar tussen deze beroepsklassen bestaan wel grote verschillen in de mate waarin het door werknemers wordt ervaren.

Vaakst intimidatie onder maatschappelijk werkers

Binnen elke beroepsklasse worden meerdere beroepsgroepen onderscheiden. Maatschappelijk werkers hebben met 54 procent het vaakst te maken met intimidatie door klanten of patiënten, gevolgd door gespecialiseerd verpleegkundigen (51 procent) en artsen (50 procent).
Werknemers van politie en brandweer hebben het vaakst te maken met lichamelijk geweld op hun werk, veroorzaakt door externen: 47 procent. Bij verpleegkundigen (38 procent) en sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders (33 procent) komt deze vorm van ongewenst gedrag ook relatief veel voor. Van de vijf beroepsgroepen die het vaakst te maken hebben met intimidatie of lichamelijk geweld, vallen er vier onder zorg en welzijn.

Intimidatie en lichamelijk geweld door externen, 2017
BeroepsgroepOngewenst gedrag (% werknemers 15 tot 75 jaar)
Intimidatie
Totaal beroepsgroepen19,1
Maatschappelijk werkers53,7
Gespecialiseerd verpleegkundigen51,2
Artsen49,8
Verpleegkundigen (mbo)49
Politie en brandweer48,6
Lichamelijk geweld
Totaal beroepsgroepen5,8
Politie en brandweer46,7
Verpleegkundigen38
Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders35,2
Verzorgenden33
Gespecialiseerd verpleegkundigen27,9
Bron: CBS, TNO
 

Verpleegkundigen vaakst slachtoffer van ongewenste seksuele aandacht

Verpleegkundigen geven met 32 procent het vaakst van alle beroepen aan te maken te hebben met ongewenste seksuele aandacht door patiënten of andere externen, gevolgd door verzorgenden (27 procent). Kelners en barpersoneel zijn de enige beroepen in de top vijf die niet tot zorg en welzijn behoren.
Pesten komt met 25 procent het vaakst voor bij politie en brandweer, gevolgd door beveiligingspersoneel met 20 procent (beide openbaar bestuur, veiligheid en juridisch). Ook docenten van algemene vakken in het middelbaar onderwijs worden relatief vaak gepest (17 procent).

Ongewenste seksuele aandacht en pesten door externen, 2017
BeroepsgroepOngewenst gedrag (% werknemers 15 tot 75 jaar)
Ongewenste seksuele aandacht
Totaal beroepsgroepen6
Verpleegkundigen31,7
Verzorgenden26,8
Gespecialiseerd verpleegkundigen23,9
Kelners en barpersoneel21
Fysiotherapeuten18,1
Pesten
Totaal beroepsgroepen5,5
Politie en brandweer24,5
Beveiligingspersoneel20,2
Docenten (algemene vakken)17,4
Kassamedewerkers13,2
Sociaal werkers11,5
Bron: CBS, TNO