80 procent inkomende investeringen direct doorgesluisd

Nederland telde in 2015 ruim 14 duizend bijzondere financiële instellingen (bfi), of brievenbusmaatschappijen. Zo’n 80 procent van deze instellingen heeft geen daadwerkelijke economische activiteit in ons land. De belangrijkste motivatie voor multinationals om een bijzondere financiële instelling op te richten in Nederland is om zo min mogelijk belasting te betalen.

Wereldwijd behoort Nederland tot de landen met de meeste inkomende en uitgaande directe buitenlandse investeringen (dbi), waaronder aandelenkapitaal en kredietverleningen. In 2017 ging het in totaal om 4 587 miljard euro. Zo’n 80 procent van deze investeringen (3 655 miljard euro) bleef niet in Nederland, maar ging via een bijzondere financiële instelling direct door naar een buitenlandse bestemming.

Brievenbusmaatschappijen investeren vooral buiten de EU

In 2015 deden bijzondere financiële instellingen in Nederland zo’n 24 duizend investeringen in het buitenland. Meer dan de helft van deze investeringen (52 procent) ging naar landen buiten de EU. Deze instellingen investeren in vergelijking met reguliere ondernemingen relatief vaak in Azië en Oceanië, met name in India, Hong Kong, China, Australië en Nieuw-Zeeland. Ook naar Latijns-Amerika en de Caraïben gaan relatief veel van deze investeringen, vooral naar Mexico, Argentinië en de Kaaimaneilanden.

Nederland spil in internationale belastingverdragen

Nederland is een van de landen met de meeste belastingverdragen. Ook de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben er relatief veel. Het merendeel van deze verdragen zijn zogenoemde dubbelbelastingverdragen die voorkomen dat een multinational in meerdere landen belasting moet betalen over dezelfde economische activiteiten.
Nederland heeft met elk Europees land een belastingverdrag. Met Azië heeft ons land relatief veel belastingverdragen, met Afrika minder. Ook met de grote economieën zoals Australië, Argentinië, Brazilië, China, India, Indonesië en de Verenigde Staten zijn belastingverdragen gesloten.

Samenhang tussen bfi en dubbelbelastingverdragen

Multinationals kunnen de dubbelbelastingverdragen die Nederland heeft met verschillende landen gebruiken om hun belastingafdracht zo klein mogelijk te houden. Er is een significante samenhang tussen dubbelbelastingverdragen en directe buitenlandse investeringen, en vooral met investeringen die lopen via brievenbusmaatschappijen.

Bij landen waarmee Nederland een dubbelbelastingverdrag heeft afgesloten liggen de gemiddelde investeringen met economische activiteit ruim 52 procent hoger dan bij landen zonder zo’n verdrag. De investeringen van bijzondere financiële instellingen zijn gemiddeld echter twee keer zo groot als er een verdrag is. Het deel investeringen ligt dan bijna 7 procentpunt hoger dan bij landen zonder een dubbelbelastingverdrag.

Meer weten, ook over de rol van investerings- en handelsverdragen? Lees de Internationaliseringsmonitor over financiële globalisering via de link hieronder.