CO2-uitstoot in 2017 gelijk aan die in 1990

Zware industrie in het Rotterdamse havengebied
© ANP
In 2017 werd in Nederland 163 miljard kilogram koolstofdioxide (CO2) uitgestoten. De CO2-uitstoot is net zo hoog als ruim een kwart eeuw geleden, terwijl de sectoren die deze uitstoot veroorzaken steeds omvangrijker zijn geworden. In Velsen, Geertruidenberg en Rotterdam is de uitstoot per vierkante meter het grootst. Dat meldt het CBS samen met RIVM/Emissieregistratie op basis van voorlopige cijfers.

Uitstoot broeikasgassen
 Totaal broeikasgassen (mld CO2-equivalenten)Koolstofdioxide (mld CO2-equivalenten)Overig (methaan, lachgas en F-gassen) (mld CO2-equivalenten)
199022116358
199122917257
199223017158
199323017159
199423117259
199523117458
199624218359
199723517659
199823517758
199922117150
200021917247
200122017743
200221817742
200321918039
200422018238
200521417837
200620917336
200720817335
200820717631
200920117031
201021318231
201119916930
201219516529
201319516530
201418715829
201519516530
201619516630
201719316329
Bron: CBS, RIVM/Emissieregistratie


Koolstofdioxide is het belangrijkste broeikasgas dat door menselijke activiteiten wordt geproduceerd. Het aandeel CO2 in de totale uitstoot van broeikasgassen is gestegen van 74 procent in 1990 naar 85 procent in 2017. De uitstoot van CO2 was in 2017 net zo hoog als in 1990. De uitstoot van de andere broeikasgassen (methaan, lachgas en F-gassen) is gehalveerd ten opzichte van 1990. In 2017 was de totale uitstoot uitgedrukt in CO2-equivalenten 13 procent lager dan in 1990, het referentiejaar waarop de reductie-doelstellingen voor broeikasgasuitstoot gebaseerd zijn.

Hoger rendement elektriciteitscentrales

In 2017 stootten de energiebedrijven 22 procent (9 miljard kilogram) meer CO2 uit dan in 1990, de elektriciteits¬productie was 54 procent hoger. Onder meer door het hogere rendement van de huidige elektriciteitscentrales is de CO2-uitstoot minder gestegen dan de productie. Ook produceren energiebedrijven steeds meer elektriciteit uit wind.

De chemische-, aardolie- en basismetaalindustrie hebben in 2017 14 procent (6 miljard kilogram) minder CO2 uitgestoten dan in 1990, terwijl de productie grofweg de helft hoger was. De afname van de CO2-uitstoot hangt onder andere samen met maatregelen die bedrijven hebben genomen om energie te besparen.

Minder CO2 per kilometer

In 2017 was de CO2-uitstoot door het wegverkeer 12 procent (3 miljard kilogram) hoger dan in 1990. Motorvoertuigen reden in 2017 42 procent meer kilometers op de Nederlandse wegen dan in 1990. Per afgelegde kilometer wordt dus minder fossiele brandstof verbruikt. Vooral de laatste tien jaar zijn personenauto’s zuiniger geworden. De autofabrikanten hebben aan steeds strengere Europese normen voor de CO2-uitstoot moeten voldoen. Daarnaast hebben belastingvoordelen de aanschaf van zuinige auto’s gestimuleerd.

Minder aardgas verstookt

Door een betere isolatie en een grotere inzet van hoogrendementsketels kost het verwarmen van woningen en bedrijfsgebouwen minder energie dan voorheen. In 2017 werd door de sector gebouwde omgeving  17 procent (5 miljard kilogram) minder CO2 uitgestoten dan in 1990, ondanks de toename van het aantal woningen in deze periode van 5,8 miljoen naar 7,7 miljoen (32 procent).

Uitstoot koolstofdioxide naar sector
 2017 (mld kg)1990 (mld kg)
Energiebedrijven48,539,8
Grote industrieën35,341,1
Wegverkeer29,726,6
Gebouwde omgeving24,129,1
Overig16,817,7
Landbouw8,98,8
Bron: CBS, RIVM/Emissieregistratie

Hoogste CO2-uitstoot in Velsen

In Nederland zijn grote regionale verschillen in de jaarlijkse uitstoot van CO2, waarbij vooral de gemeenten opvallen waar elektriciteitscentrales en grote industrieën gevestigd zijn. De hoogste CO2-uitstoot per vierkante meter is in Velsen (198 kilogram per vierkante meter in 2016). Daar zitten staalfabrikant Tata Steel en een elektriciteitscentrale die restgassen uit de hoogovens benut. Geertruidenberg staat met de Amercentrale op de tweede plek (125 kilogram per vierkante meter). De raffinaderijen, chemische industrie en elektriciteitscentrales op en nabij de Maasvlakte zetten Rotterdam op de derde plaats (108 kilogram per vierkante meter).

Andere gemeenten in de top tien van gemeenten met de hoogste CO2-uitstoot per vierkante meter zijn Diemen (79 kilogram), Sittard-Geleen (66 kilogram), Amsterdam (39 kilogram), Moerdijk (30 kilogram), Terneuzen (26 kilogram), Eemsmond (22 kilogram) en Utrecht (21 kilogram). De gemiddelde CO2-uitstoot voor Nederland is 4,4 kilogram per vierkante meter.

Uitstoot koolstofdioxide in 2016 (kg per vierkante meter)
GemeentenaamStatcode
Velsen198,4
Geertruidenberg124,5
Rotterdam108,1
Diemen78,7
Sittard-Geleen66,0
Amsterdam38,9
Moerdijk30,4
Terneuzen25,7
Eemsmond22,0
Utrecht (gemeente)21,5
Leiden20,7
Maastricht19,4
Duiven19,3
Delft16,2
's-Gravenhage (gemeente)15,7
Schiedam15,2
Alkmaar14,7
Westland14,4
Rijswijk (ZH.)12,5
Haarlem11,9
Gouda11,8
Beuningen11,5
Capelle aan den IJssel11,2
Papendrecht11,1
Gorinchem10,9
Alblasserdam10,8
Eindhoven10,8
Zwijndrecht10,3
Nieuwegein10,2
Hengelo (O.)10,2
Nijmegen10,1
Enschede10,1
Dordrecht10,0
Ridderkerk10,0
Lansingerland9,9
Zoetermeer9,8
Groningen (gemeente)9,8
Delfzijl9,5
Barendrecht9,4
Amersfoort9,3
Borsele8,9
Oegstgeest8,8
Haarlemmermeer8,7
Veenendaal8,6
Beverwijk8,4
Roermond8,1
Heerlen8,0
Hendrik-Ido-Ambacht7,9
Leidschendam-Voorburg7,6
Zaanstad7,6
Bergen op Zoom7,5
Sliedrecht7,5
Heemstede7,3
Leiderdorp7,2
Kerkrade7,1
Krimpen aan den IJssel7,1
Arnhem7,1
Vlaardingen7,1
Son en Breugel7,1
Tilburg6,9
Amstelveen6,8
Helmond6,8
Dongen6,8
Breda6,7
Renkum6,7
Pijnacker-Nootdorp6,7
Tiel6,6
Maassluis6,5
Hilversum6,4
Roosendaal6,3
Uithoorn6,3
's-Hertogenbosch6,2
Ouder-Amstel6,1
Laren (NH.)6,1
Brunssum6,0
Waddinxveen5,9
Hardinxveld-Giessendam5,9
Cuijk5,6
Vlissingen5,4
Beek (L.)5,3
Oldenzaal5,2
Veldhoven5,1
Midden-Delfland5,1
Zoeterwoude5,1
Almelo5,0
Landgraaf5,0
Vianen5,0
Geldrop-Mierlo5,0
Venlo5,0
Leerdam5,0
Huizen5,0
Purmerend5,0
Katwijk4,9
Zeist4,9
Hattem4,8
Heerhugowaard4,8
Zuidplas4,7
Haarlemmerliede en Spaarnwoude4,7
Best4,7
Zutphen4,5
Voorschoten4,5
Etten-Leur4,5
Uitgeest4,4
Gooise Meren4,4
Harderwijk4,4
Aalsmeer4,4
Zwolle4,4
Brummen4,2
Oosterhout4,2
Stichtse Vecht4,0
IJsselstein4,0
Woerden4,0
Hillegom4,0
Teylingen4,0
Neder-Betuwe3,9
Middelburg (Z.)3,9
Heiloo3,9
Lingewaard3,8
Westervoort3,8
Baarn3,8
Albrandswaard3,7
Stein (L.)3,7
Soest3,6
Weert3,6
Lisse3,5
Borne3,5
Vught3,5
Nuenen, Gerwen en Nederwetten3,5
Waalwijk3,4
Zaltbommel3,4
Doetinchem3,3
Blaricum3,3
Hoorn3,3
Heemskerk3,3
Oud-Beijerland3,3
Waalre3,3
Wageningen3,2
Brielle3,2
De Bilt3,2
Deventer3,2
Stede Broec3,1
Uden3,1
Oostzaan3,1
Meerssen3,1
Heusden3,0
Bunnik3,0
Meppel3,0
Culemborg3,0
Langedijk3,0
Assen3,0
Maasdriel3,0
Asten2,9
Boxtel2,9
Laarbeek2,9
Kapelle2,9
Nijkerk2,9
Houten2,9
Peel en Maas2,9
Hellevoetsluis2,9
Meierijstad2,9
Overbetuwe2,9
Lingewaal2,8
Veendam2,8
Barneveld2,8
Schinnen2,8
Bodegraven-Reeuwijk2,8
Zevenaar2,7
Weesp2,7
Geldermalsen2,7
Eemnes2,7
Binnenmaas2,6
Scherpenzeel2,6
Bernheze2,6
Apeldoorn2,5
Alphen aan den Rijn2,5
Someren2,5
Neerijnen2,5
Kaag en Braassem2,5
Hoogeveen2,5
Doesburg2,5
Maasgouw2,4
Midden-Drenthe2,4
Oss2,4
Wijchen2,4
Druten2,4
Heerde2,4
Lelystad2,4
Utrechtse Heuvelrug2,3
Noordwijkerhout2,3
Emmen2,3
Beesel2,3
Rijssen-Holten2,2
Simpelveld2,2
Heumen2,2
Venray2,2
Boxmeer2,2
Bunschoten2,1
Almere2,1
Leeuwarden2,1
Nuth2,1
Echt-Susteren2,1
Leusden2,1
Gilze en Rijen2,1
Steenbergen2,1
Woudenberg2,1
Ede2,1
Renswoude2,0
Wormerland2,0
De Ronde Venen2,0
Berg en Dal2,0
Horst aan de Maas2,0
Appingedam2,0
Ermelo2,0
Leek2,0
Castricum2,0
Putten2,0
Smallingerland2,0
Valkenswaard1,9
Wassenaar1,9
Deurne1,9
Oisterwijk1,9
Nissewaard1,9
Rucphen1,9
Rheden1,9
Valkenburg aan de Geul1,9
Elburg1,9
Midden-Groningen1,8
Bedum1,8
Leudal1,8
Goes1,8
Halderberge1,8
Cranendonck1,8
Eijsden-Margraten1,8
Oirschot1,8
Loon op Zand1,8
Sint-Michielsgestel1,7
Koggenland1,7
Rhenen1,7
Werkendam1,7
Zederik1,7
Pekela1,7
Nederweert1,7
Reimerswaal1,7
Boekel1,7
Haren1,7
Voerendaal1,6
Noordwijk1,6
Gennep1,6
Marum1,6
Goirle1,6
Eersel1,6
Kampen1,6
Ten Boer1,6
Bloemendaal1,5
Beemster1,5
Bladel1,5
Montferland1,5
Oost Gelre1,5
Drimmelen1,5
Woudrichem1,5
Wierden1,5
Landerd1,5
West Maas en Waal1,5
Edam-Volendam1,4
Woensdrecht1,4
Heerenveen1,4
Oldebroek1,4
Voorst1,4
Montfoort1,4
Mook en Middelaar1,4
Wijk bij Duurstede1,4
Grave1,4
Giessenlanden1,4
Oude IJsselstreek1,3
Nieuwkoop1,3
Krimpenerwaard1,3
Nunspeet1,2
Roerdalen1,2
Gemert-Bakel1,2
Cromstrijen1,2
Opmeer1,2
Haaren1,2
Epe1,2
Tytsjerksteradiel1,2
Achtkarspelen1,2
Aalten1,1
Molenwaard1,1
Vaals1,1
Twenterand1,1
Mill en Sint Hubert1,1
Landsmeer1,1
Schagen1,1
Wijdemeren1,1
Waadhoeke1,1
Hardenberg1,1
Strijen1,1
Onderbanken1,1
Staphorst1,1
Den Helder1,1
Hof van Twente1,1
Westvoorne1,1
Stadskanaal1,1
Lochem1,1
Zwartewaterland1,1
Lopik1,0
Zundert1,0
Heeze-Leende1,0
Berkelland1,0
Raalte1,0
Hellendoorn1,0
Drechterland1,0
Losser1,0
Tynaarlo1,0
Medemblik1,0
Winterswijk1,0
Oldambt1,0
Bergen (L.)1,0
Aalburg0,9
Bergeijk0,9
Haaksbergen0,9
Sint Anthonis0,9
Zandvoort0,9
Bronckhorst0,9
Oudewater0,9
Westerwolde0,8
Buren0,8
Bergen (NH.)0,8
Reusel-De Mierden0,8
Harlingen0,8
Aa en Hunze0,8
Dalfsen0,8
Gulpen-Wittem0,8
Dantumadiel0,8
Hulst0,8
Tubbergen0,8
Dinkelland0,8
Coevorden0,8
De Wolden0,8
Hilvarenbeek0,8
Noordoostpolder0,7
Opsterland0,7
Grootegast0,7
Ommen0,7
Alphen-Chaam0,7
Olst-Wijhe0,7
Dronten0,7
Waterland0,7
Loppersum0,7
Noordenveld0,7
Steenwijkerland0,6
Tholen0,6
Zuidhorn0,6
Goeree-Overflakkee0,6
De Fryske Marren0,6
Weststellingwerf0,6
Ooststellingwerf0,6
Urk0,6
Borger-Odoorn0,6
Baarle-Nassau0,6
Zeewolde0,5
Súdwest-Fryslân0,5
Hollands Kroon0,5
Winsum0,5
Sluis0,5
Enkhuizen0,4
Veere0,4
Schouwen-Duiveland0,4
Kollumerland en Nieuwkruisland0,4
Westerveld0,4
Ferwerderadiel0,4
Dongeradeel0,4
Noord-Beveland0,4
Korendijk0,3
Rozendaal0,2
De Marne0,2
Texel0,2
Ameland0,1
Terschelling0,0
Schiermonnikoog0,0
Vlieland0,0
Bron: CBS, RIVM/Emissieregistratie