Nieuwe editie Trends in Nederland

Uitzicht over Amsterdam vanaf zweefmolen op een kermis op de Dam
© Hollandse Hoogte / Pim Ras
Wat in 1924 begon als een onmisbaar naslagwerk, het Statistisch Zakboek, is uitgegroeid tot de informatieve webpublicatie Trends in Nederland. Editie 2018 bevat weer een bloemlezing van de CBS-cijfers, en een beschrijving van trends op het gebied van economie, arbeid en inkomen, en maatschappij.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/64b8c2a45b954351b490da440562f92b]

Hieronder staat van elk van deze thema’s uit Trends in Nederland 2018 een onderdeel uitgelicht.

Aandeel op havo of vwo loopt flink uiteen per gemeente

In het schooljaar 2017/’18 zaten bijna 956 duizend leerlingen in het voortgezet onderwijs (exclusief praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs). Van alle leerlingen in het derde leerjaar zat gemiddeld 47,5 procent op de havo of het vwo. Vooral in de Randstad en in en om universiteitssteden is het percentage havo-/vwo-scholieren hoger dan gemiddeld. In Bloemendaal, Heemstede en Oegstgeest zit meer dan 80 procent van de leerlingen op de havo of het vwo. In sommige gemeenten in het noorden van het land is het percentage havo-/vwo-leerlingen minder dan 35 procent.

Leerlingen in leerjaar 3 op havo/vwo-niveau, 2017/'18
 Percentage havo/vwo (%)
Appingedam34,2
Bedum45,9
Bellingwedde29,7
Ten Boer42,2
Delfzijl33,1
Groningen (gemeente)52,1
Grootegast29,3
Haren72,7
Hoogezand-Sappemeer32,2
Leek43,4
Loppersum42,3
Marum37,2
Almere44,5
Stadskanaal35,5
Slochteren48,1
Veendam35,8
Vlagtwedde44,8
Zeewolde54,7
Winsum46,7
Zuidhorn46,6
Dongeradeel40,1
Achtkarspelen38,3
Ameland1,7
het Bildt39,4
Franekeradeel43,9
Harlingen35,6
Heerenveen48,9
Kollumerland en Nieuwkruisland37,6
Leeuwarden47,8
Leeuwarderadeel50,4
Ooststellingwerf48,7
Opsterland39,4
Schiermonnikoog0
Smallingerland41,2
Terschelling34,6
Vlieland50
Weststellingwerf39,1
Assen45
Coevorden41,1
Emmen34,8
Hoogeveen29,5
Meppel44,1
Littenseradiel48,4
Almelo40,8
Borne45,4
Dalfsen46,1
Deventer46,7
Enschede39,1
Haaksbergen44,8
Hardenberg40,7
Hellendoorn41,9
Hengelo (O.)44,4
Kampen39,5
Losser38,8
Noordoostpolder36,7
Oldenzaal45,1
Ommen48,1
Raalte45,8
Staphorst42,2
Tubbergen53
Urk30,4
Wierden50,2
Zwolle48,7
Rijnwaarden38,4
Aalten46
Apeldoorn45,6
Arnhem49
Barneveld39,6
Beuningen48,1
Brummen48,5
Buren42,2
Culemborg53,9
Doesburg40,7
Doetinchem41,8
Druten52,9
Duiven48,2
Ede45,7
Elburg39,2
Epe48,7
Ermelo45,5
Geldermalsen54,8
Harderwijk47,9
Hattem50,6
Heerde41,1
Heumen56,4
Lochem53,9
Maasdriel45,6
Nijkerk47,7
Nijmegen51
Oldebroek35,5
Putten40,5
Renkum60,4
Rheden51
Rozendaal64,7
Scherpenzeel59,3
Tiel42,4
Voorst45,6
Wageningen61,7
Westervoort41,3
Winterswijk45,1
Wijchen51,3
Zaltbommel39
Zevenaar47,1
Zutphen50,4
Nunspeet39,1
Dronten43,5
Neerijnen39,7
Amersfoort54,2
Baarn62,2
De Bilt68,4
Bunnik63,5
Bunschoten47,2
Eemnes51,7
Houten64,6
Leusden60
Lopik39,2
Montfoort46,2
Renswoude47,1
Rhenen47,3
Soest55,1
Utrecht (gemeente)54,1
Veenendaal47,6
Woudenberg50,5
Wijk bij Duurstede44,4
IJsselstein48
Zeist69,7
Nieuwegein46,4
Aalsmeer50,5
Alkmaar48,1
Amstelveen68,1
Amsterdam53,5
Beemster43,8
Bergen (NH.)57,7
Beverwijk40,2
Blaricum71,8
Bloemendaal81,6
Castricum55
Diemen56,8
Edam-Volendam47,3
Enkhuizen34
Haarlem61,4
Haarlemmerliede en Spaarnwoude47,5
Haarlemmermeer52,9
Heemskerk44,4
Heemstede81,4
Heerhugowaard42
Heiloo64,6
Den Helder32,1
Hilversum61
Hoorn47,4
Huizen59,7
Landsmeer60,1
Langedijk43,7
Laren (NH.)72
Medemblik43,2
Oostzaan52,9
Opmeer39,5
Ouder-Amstel70,3
Purmerend44,2
Schagen41,2
Texel49,1
Uitgeest54,5
Uithoorn51,8
Velsen42,3
Weesp57,9
Zandvoort58,7
Zaanstad36,6
Alblasserdam48,7
Alphen aan den Rijn51,2
Barendrecht51,5
Drechterland50
Brielle53,4
Capelle aan den IJssel47,6
Delft54,3
Dordrecht41,8
Gorinchem47,3
Gouda53,1
's-Gravenhage (gemeente)50,4
Hardinxveld-Giessendam44,3
Hellevoetsluis44,5
Hendrik-Ido-Ambacht52,6
Stede Broec46,2
Hillegom43,2
Katwijk46,6
Krimpen aan den IJssel46
Leerdam40,3
Leiden58,7
Leiderdorp60,7
Lisse40,4
Maassluis40,1
Nieuwkoop48
Noordwijk62
Noordwijkerhout46,1
Oegstgeest80,6
Oud-Beijerland53,2
Binnenmaas49
Korendijk46,3
Oudewater49,2
Papendrecht46,5
Ridderkerk44,2
Rotterdam39,8
Rijswijk (ZH.)54,6
Schiedam36,7
Sliedrecht49,5
Cromstrijen41,9
Albrandswaard52,6
Westvoorne55,2
Strijen57,9
Vianen45,9
Vlaardingen35,3
Voorschoten63,9
Waddinxveen46,8
Wassenaar70,2
Woerden49,5
Zoetermeer45,9
Zoeterwoude56,9
Zwijndrecht40,6
Borsele46
Goes51,1
West Maas en Waal48,5
Hulst44,8
Kapelle45,4
Middelburg (Z.)48,4
Giessenlanden44,4
Reimerswaal37,3
Zederik33,3
Terneuzen46,6
Tholen40,8
Veere45,5
Vlissingen44,9
Lingewaal44,4
De Ronde Venen52,7
Tytsjerksteradiel41,8
Aalburg44,2
Asten51,3
Baarle-Nassau46,4
Bergen op Zoom47,4
Best49,3
Boekel46,6
Boxmeer46,2
Boxtel52,9
Breda53,4
Deurne44,7
Pekela25,5
Dongen47,1
Eersel50,3
Eindhoven45,2
Etten-Leur48,4
Geertruidenberg39
Gilze en Rijen46,3
Goirle51,3
Grave43,7
Haaren48,1
Helmond43
's-Hertogenbosch53,3
Heusden47,5
Hilvarenbeek52
Loon op Zand40,5
Mill en Sint Hubert39,5
Nuenen, Gerwen en Nederwetten61,3
Oirschot39,8
Oisterwijk49,6
Oosterhout41,3
Oss41,3
Rucphen40,5
Sint-Michielsgestel54,5
Someren48,6
Son en Breugel51,8
Steenbergen36,9
Waterland59,8
Tilburg45,6
Uden43,4
Valkenswaard40,2
Veldhoven56
Vught61,3
Waalre60,9
Waalwijk41
Werkendam37,8
Woensdrecht30,9
Woudrichem46,9
Zundert42,8
Wormerland46,4
Onderbanken51,1
Landgraaf40,2
Beek (L.)52,5
Beesel47,3
Bergen (L.)39,1
Brunssum41,7
Gennep43,1
Heerlen39,1
Kerkrade36,1
Maastricht52,3
Meerssen64
Mook en Middelaar59
Nederweert45,7
Nuth56,1
Roermond47,1
Schinnen58,8
Simpelveld45,7
Stein (L.)48,1
Vaals42,4
Venlo39,9
Venray41,6
Voerendaal54,3
Weert45,9
Valkenburg aan de Geul62
Lelystad40,8
Horst aan de Maas48,4
Oude IJsselstreek36,1
Teylingen50,7
Utrechtse Heuvelrug64,8
Oost Gelre38,8
Koggenland50,5
Lansingerland51,9
Leudal52,3
Maasgouw48,5
Eemsmond40,5
Gemert-Bakel53,6
Halderberge46
Heeze-Leende53,9
Laarbeek47,4
De Marne41,8
Reusel-De Mierden46,6
Roerdalen42,3
Roosendaal47,7
Schouwen-Duiveland43,8
Aa en Hunze49,5
Borger-Odoorn43,1
Cuijk43,7
Landerd39,8
De Wolden39,3
Noord-Beveland46,2
Wijdemeren55,7
Noordenveld48,7
Twenterand32,3
Westerveld51,4
Sint Anthonis38,1
Lingewaard50,1
Cranendonck46,3
Steenwijkerland41,8
Moerdijk42,5
Echt-Susteren59,1
Sluis38,9
Drimmelen36,9
Bernheze44,9
Ferwerderadiel46,6
Alphen-Chaam51,9
Bergeijk39,2
Bladel44,3
Gulpen-Wittem50,4
Tynaarlo53,5
Midden-Drenthe44
Overbetuwe51,9
Hof van Twente45,1
Neder-Betuwe41,2
Rijssen-Holten48,6
Geldrop-Mierlo48,9
Olst-Wijhe38,6
Dinkelland48,5
Westland39,9
Midden-Delfland63,2
Berkelland39,1
Bronckhorst41,2
Sittard-Geleen52,1
Kaag en Braassem45,5
Dantumadiel33,8
Zuidplas54,2
Peel en Maas48,6
Oldambt35,3
Zwartewaterland31,2
S�dwest-Frysl�n42,6
Bodegraven-Reeuwijk55,6
Eijsden-Margraten60,9
Stichtse Vecht55
Menameradiel46,1
Hollands Kroon34,7
Leidschendam-Voorburg59,9
Goeree-Overflakkee44,3
Pijnacker-Nootdorp58,4
Molenwaard45,4
Nissewaard36,9
Krimpenerwaard43,4
De Fryske Marren44,3
Gooise Meren71,8
Berg en Dal47,6
Meierijstad43,8
Montferland42,8
Menterwolde36,5

Meer vis- en kaaswinkels, minder groentezaken

Het aantal foodspeciaalzaken wijzigde nauwelijks tussen 2008 en 2017. Wel waren er grote mutaties per branche. Zo steeg in deze periode het aantal viswinkels met 31 procent. Het aantal kaaswinkels nam toe met 20 procent en het aantal natuurvoedingswinkels met 18 procent. Uit het straatbeeld verdwenen vele groentewinkels (29 procent), slagers (16 procent) en poeliers (8 procent). Ook waren er minder slijterijen (6 procent) en tabakswinkels (8 procent).

infographic ontwikkeling speciaalzaken 2008-2017

Verschillen in arbeidsparticipatie naar migratieachtergrond

Het verschil in arbeidsparticipatie tussen mensen met een Nederlandse en met een niet-westerse achtergrond groeide tijdens de crisis. Voor die tijd werd dit verschil juist kleiner, en ook de laatste jaren is dit weer het geval. Vooral de arbeidsdeelname van mensen met een Antilliaanse of Surinaamse migratieachtergrond was in 2017 flink gedaald ten opzichte van 2008. Voor degenen die een Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben, geldt dat ongeveer een even groot deel van de 15- tot 75-jarigen weer betaald werk heeft. Ook het verschil in arbeidsparticipatie met mensen die een Nederlandse achtergrond hebben is vrijwel gelijk aan dat van voor de crisis.

Netto-arbeidsparticipatie 15- tot 75-jarigen naar migratieachtergrond
 Nederlandse achtergrond (%)Westerse migratieachtergrond (%)Marokko (%)Turkije (%)Suriname (%)(Voormalige) Nederlandse Antillen, Aruba (%)
200365,961,345,852,361,657,7
200465,561,446,650,461,158,8
200565,861,349,050,661,559,1
200666,662,449,051,663,160,3
200768,163,554,055,964,462,7
200869,065,254,658,968,064,8
200968,964,854,159,464,959,9
201068,363,453,055,461,460,4
201168,063,055,358,763,357,5
201267,963,951,757,261,261,4
201367,162,752,653,560,458,3
201466,562,650,853,060,255,6
201567,163,249,554,160,357,0
201667,464,254,456,959,056,5
201768,364,754,258,162,055,3