Niet alle naoorlogse stadswijken kennen achterstand
Het CBS heeft op basis van cijfers uit 2016 en 2014 onderzocht wat de sociaaleconomische kenmerken zijn van de bewoners van naoorlogse wijken in de 42 grootste gemeenten van Nederland. Uit deze gemeenten zijn aan de hand van een aantal criteria 68 wijken geselecteerd (zie kaart). In aanvulling op de vorige publicatie heeft het CBS onderzocht in welke opzichten naoorlogse stadswijken het meest van elkaar verschilden in 2016. Daaruit blijkt dat gestandaardiseerd besteedbaar huishoudensinkomen en leeftijd van personen in huishoudens het meest bijdragen aan de verschillen tussen wijken. Wijken die qua inkomen en de leeftijd van de bewoners dicht bij elkaar liggen, lijken meestal ook in andere sociaaleconomische opzichten op elkaar. Op basis daarvan kunnen wijken worden ingedeeld in vier groepen. Wijken met:
- jongere huishoudens met lage inkomens;
- oudere huishoudens met lage inkomens;
- oudere huishoudens met middeninkomens;
- jongere huishoudens met middeninkomens.
Bij het maken van deze indeling zijn de leeftijd en de inkomens van bewoners van naoorlogse wijken vergeleken met Nederlandse gemiddelden van deze indicatoren.
De meeste huishoudens zijn gevestigd in jongerenwijken met lage inkomens, gevolgd door ouderenwijken met middeninkomens en ouderenwijken met lage inkomens.
2016 (duizend huishoudens) | |
---|---|
Jongeren met lage inkomens | 119,3 |
Ouderen met middeninkomens | 96,1 |
Ouderen met lage inkomens | 76,3 |
Jongeren met middeninkomens | 45,5 |
Ouderenwijken met middeninkomens dichtst bij landelijk beeld
In het algemeen zitten bewoners van naoorlogse wijken vaker in de bijstand en leven ze ook vaker rond het sociaal minimum dan mensen die elders in Nederland wonen, blijkt uit het eerder gepubliceerde onderzoek. Er wonen meer mensen in een huurwoning en men is vaker alleenstaand.
Wijken met relatief veel ouderen met middeninkomens komen het meest in de buurt van het Nederlandse gemiddelde als wordt gekeken naar woningmarktkenmerken zoals het aandeel koopwoningen en de WOZ-waarde, en naar sociaaleconomische kenmerken, zoals het aandeel sociale uitkeringen en de inkomensverdeling. Daarna volgen de wijken met jonge inwoners met middeninkomens.
Oud met middeninkomens (%) | Alle naoorlogse stadswijken (%) | Nederland (%) | |
---|---|---|---|
Huishoudens met een koopwoning, 2016 | 51 | 39 | 57 |
Gestandaardiseerd huishoudensinkomen, 25 procent hoogste inkomens, 2014 | 24 | 17 | 25 |
Gestandaardiseerd huishoudensinkomen, 25 procent laagste inkomens, 2014 | 25 | 34 | 25 |
Huishoudens met een sociale uitkering als belangrijkste inkomensbron, 2014 | 12 | 18 | 10 |
Huishoudens met WOZ-waarde woning tot 150 duizend euro, 2016 | 45 | 62 | 34 |
Ouderenwijken met middeninkomens vaak hoog in de top-15
Als wordt gekeken welke individuele naoorlogse wijken sociaaleconomisch het beste presteren, dan vallen ook de wijken van het type “ouderen met middeninkomens” op. De meeste wijken in de top-15 met het hoogste gestandaardiseerd huishoudensinkomen behoren tot dit type. Westbroekpark en Prinses Irenebuurt zijn uitschieters. Enkele wijken met jongeren met middeninkomens komen voor in de subtop.
Ouderen met middeninkomens (duizend euro) | Jongeren met middeninkomens (duizend euro) | Nederland (duizend euro) | |
---|---|---|---|
Westbroekpark en Duttendel Den Haag | 49,7 | ||
Prinses Irenebuurt e.o. Amsterdam | 43,4 | ||
Zuid Breda | 32,8 | ||
Klingelbeek e.o. Arnhem | 31,7 | ||
Alteveer/Cranevelt Arnhem | 29,3 | ||
Bohemen en Meer en Bos Den Haag | 28,2 | ||
Buitenveldert-West Amsterdam | 28,1 | ||
Centrum Oost Emmen | 27,7 | ||
Lage Zijde Alphen ad Rijn | 26,8 | ||
Zuid Oss | 26,5 | ||
Noord Gouda | 25,4 | ||
Bekkerveld Heerlen | 25,4 | ||
Monnikenhuizen Arnhem | 24,8 | ||
Zuidoost Den Bosch | 24,7 | ||
Pernis Rotterdam | 24,7 | ||
Nederlands gemiddelde | 25,3 |
Ontvangers van sociale uitkeringen komen minder voor in ouderenwijken met middeninkomens. De meeste van de 15 wijken met het laagste aandeel sociale uitkeringen zijn van dit type. Van de 68 onderzochte naoorlogse wijken zijn er 11 waar dit percentage onder het Nederlandse gemiddelde van 10 ligt.
Ouderen met middeninkomens (%) | Jongeren met middeninkomens (%) | Nederland (%) | |
---|---|---|---|
Prinses Irenebuurt e.o. Amsterdam | 3 | ||
Westbroekpark en Duttendel Den Haag | 3 | ||
Klingelbeek e.o. Arnhem | 3,4 | ||
Alteveer/Cranevelt Arnhem | 4 | ||
Zuid Breda | 4,9 | ||
Lage Zijde, Alphen ad Rijn | 6,3 | ||
Bohemen en Meer en Bos, Den Haag | 6,6 | ||
Pernis, Rotterdam | 7,1 | ||
Buitenveldert-West, Amsterdam | 7,7 | ||
Centrum Oost, Emmen | 9,4 | ||
West, Ede | 9,7 | ||
Noord Gouda | 10,6 | ||
Zuid Oss | 10,9 | ||
Hoorn Alphen ad Rijn | 11,2 | ||
Bos- en Gasthuisdistrict Leiden | 11,3 | ||
Nederlands gemiddelde | 10 |
In naoorlogse stadswijken zijn relatief veel woningen in bezit van corporaties. Deze zijn wettelijk verplicht om jaarlijks het overgrote deel van de vrijkomende sociale huurwoningen toe te wijzen aan huishoudens onder bepaalde inkomensgrenzen. Dit vergroot de kans dat iemand met een laag inkomen of een uitkering via een corporatie in een betaalbare woning met een lage WOZ-waarde in een naoorlogse wijk terechtkomt. In wijken met meer koopwoningen is dat minder het geval. Veel van de wijken die hoog scoren op de bovengenoemde toplijsten over inkomens en uitkeringen staan ook in de top-15 van wijken met het hoogste aandeel huishoudens met een koopwoning.
Ouderen met middeninkomens (%) | Jongeren met middeninkomens (%) | Nederland (%) | |
---|---|---|---|
Klingelbeek e.o. Arnhem | 85,8 | ||
Prinses Irenebuurt e.o. Amsterdam | 79,5 | ||
Westbroekpark en Duttendel Den Haag | 75,1 | ||
Heksenberg Heerlen | 74,6 | ||
Lage Zijde Alphen ad Rijn | 72,9 | ||
Pernis Rotterdam | 71,7 | ||
Centrum Oost Emmen | 71,2 | ||
Zuid Breda | 68,2 | ||
Bohemen en Meer en Bos Den Haag | 66,5 | ||
Mariarade Heerlen | 64,2 | ||
West Ede | 63,1 | ||
Zuid Oss | 63 | ||
Noord Gouda | 58,4 | ||
Bekkerveld Heerlen | 55,7 | ||
Alteveer/Cranevelt Arnhem | 54,8 | ||
Nederlandse gemiddelde | 57 |
Bronnen
- Achtergrondartikel - Niet alle naoorlogse stadswijken kennen achterstand
- Nieuwsbericht - Veel naoorlogse wijken sociaaleconomisch zwak
- Rijksoverheid - Toewijzen van betaalbare woningen
Relevante links
- Waag society - Kaart met bouwjaar alle gebouwen in Nederland