Fosfaatproductie dierlijke mest onder fosfaatplafond

Tankwagen met mest komt aan bij mestverwerkingscentrale Ad van Dommelen Esbeek
© Hollandse Hoogte
De fosfaatproductie in dierlijke mest kwam in 2017 voor het eerst in drie jaar tijd weer uit onder het door de EU vastgestelde fosfaatplafond. De productie bedroeg vorig jaar 167,9 miljoen kilo fosfaat. Dat is 5 miljoen kilo onder het fosfaatplafond van 172,9 miljoen kilo. Dit meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers.

Fosfaatproductie in dierlijke mest
 Rundvee (mln kg)Varkens (mln kg)Pluimvee (mln kg)Overig (mln kg)
201287,2039,2026,008,10
201390,8039,6027,208,00
201497,0038,8027,708,10
2015103,6040,1028,308,00
2016100,5039,2028,906,60
2017*96,137,128,06,80
*Voorlopige cijfers

In 2017 was het fosfaatreductieplan voor de melkveehouderij van kracht. Dit plan zorgde voor een krimp van de rundveestapel en een verlaging van het fosforgehalte in het mengvoer voor melkvee. Varkenshouders werden gestimuleerd om over te schakelen op voer met een lager fosforgehalte. Daardoor daalde ook de fosfaatproductie in de varkenshouderij. Mede door deze maatregelen is de fosfaatproductie in 2017 gedaald tot onder het door de EU vastgestelde fosfaatplafond.

Fosfaatproductie rundveehouderij
 Melkkoeien (mln kg)Jongvee (mln kg)Vleesvee (mln kg)
201257,119,111,1
201360,819,810,2
201463,921,711,4
201569,922,810,9
201669,619,911,0
2017*67,317,910,9
*Voorlopige cijfers

Afname rundveestapel door fosfaatreductieplan

Dankzij het fosfaatreductieplan daalde in 2017 de omvang van de melkveestapel. Melkveebedrijven waren verplicht om melkkoeien en vrouwelijk jongvee af te voeren. Van de circa 16 duizend melkveebedrijven hebben een kleine 600 bedrijven een vergoeding ontvangen voor bedrijfsbeëindiging.

Tussen 1 januari en 31 december 2017 nam het aantal melkkoeien door deze maatregelen met 130 duizend af, een daling van 8 procent. Het aantal kalveren, pinken en vaarzen daalde in die periode met 150 duizend, een daling van 12 procent.

Daling fosforgehalte mengvoer voor melkvee

In 2017 daalde het fosforgehalte in het mengvoer voor melkvee van krap 4,3 gram per kilo in 2016 tot ruim 4,1 gram per kilo in 2017, een daling van ongeveer 4 procent. Deze ontwikkeling droeg ook bij aan de verlaging van de fosfaatproductie.

Het fosforgehalte van gras en maïs, ander belangrijk voer voor melkvee, lag in 2017 op gangbare waarden.

Hogere melkproductie per koe beperkt afname fosfaatproductie

De daling van de fosfaatproductie door rundvee werd beperkt door de hogere melkproductie per koe. Een hogere melkproductie leidt tot een hoger voerverbruik en daarmee tot een toename van de fosfaatproductie.

De melkproductie per koe bedroeg in 2016 ruim 8 300 kilo en nam in 2017 toe tot bijna 8 700 kilo.

Totale fosfaatproductie melkveesector

In 2017 bedroeg de totale fosfaatproductie van de melkveesector 85,2 miljoen kilo, 4,3 miljoen kilo minder dan een jaar eerder. De fosfaatproductie van vleesrundvee was met 10,9 miljoen kilo vrijwel gelijk aan het voorgaande jaar.

De totale fosfaatproductie van de rundveesector bedroeg 96,1 miljoen kilo, een daling van 4,4 procent ten opzichte van een jaar eerder.

Fosfaatproductie varkenshouderij
 Vleesvarkens (mln kg)Fokvarkens (mln kg)
201225,313,90
201324,215,40
201423,815,00
201525,015,20
201624,614,60
2017*23,114,00
*Voorlopige cijfers

Minder fosfaat in varkensvoer

Ook de fosfaatproductie door varkens daalde in 2017. Deze daling hangt net als bij rundvee samen met een lager fosforgehalte in het mengvoer. De daling van het fosforgehalte in het varkensvoer vloeit voort uit de regeling fosfaatreductie varkenshouderij 2017. Daarnaast waren er in 2017 een kleine 100 duizend vleesvarkens minder dan in 2016.

De fosfaatproductie van de varkenssector kwam in 2017 uit op 37,1 miljoen kilo, 2,1 miljoen kilo minder dan in 2016.

Fosfaatproductie pluimveehouderij
 Leghennen (mln kg)Vleeskuikens (mln kg)Vleeskuiken-ouderdieren (mln kg)Eenden en kalkoenen (mln kg)
201215,306,603,101,10
201316,007,103,001,10
201416,507,103,101,10
201516,806,903,601,10
201617,206,903,801,10
2017*16,406,803,901,00
*Voorlopige cijfers

Daling fosfaatproductie pluimvee door kleinere pluimveestapel

In 2017 daalde het aantal vleeskuikens en het aantal leghennen. De afname van het aantal leghennen had mede te maken met de fipronil-affaire die in de tweede helft van het jaar leidde tot de afvoer van meer dan 3 miljoen dieren. De fosfaatproductie in de pluimveesector daalde met 0,9 miljoen kilo vergeleken met 2016 en kwam uit op 28,0 miljoen kilo.

De fosfaatproductie van overige diercategorieën zoals schapen, geiten, paarden, pony’s, konijnen en pelsdieren nam per saldo licht toe met 0,2 miljoen kilo tot 6,8 miljoen kilo, onder andere door toename van het aantal melkgeiten.