Aandeel overheid in bbp terug op niveau voor crisis

Het aandeel van de overheidsconsumptie daalde na 2009 van 26,5 procent naar 24,3 procent en dat van de overheidsinvesteringen van 4,3 procent naar 3,5 procent. De afname van het aandeel van de overheidsconsumptie kwam deels door bezuinigingen op apparaatskosten. Daarnaast heeft de overheid een actief beleid gevoerd om zorguitgaven te beteugelen. Zo werd het verplichte eigen risico voor de zorgverzekering verhoogd, waardoor minder zorg door de overheid werd geconsumeerd en meer door de huishoudens. De afname van het aandeel van de investeringen betrof vooral investeringen in infrastructuur en bedrijfsgebouwen. De investeringen in software en onderzoek en ontwikkeling groeiden na 2009 nog wel.

Aandeel overheid in bbp hangt onder meer samen met conjunctuur

Het aandeel van de overheid in het bbp hangt onder meer samen met de conjunctuur. In tijden van laagconjunctuur is het aandeel doorgaans groter, omdat de overheidsbestedingen minder conjunctuurgevoelig zijn dan de overige bestedingscategorieën, zoals de bedrijfsinvesteringen en de uitvoer.

De toename van het aandeel van de overheidsconsumptie en de overheidsinvesteringen in 2009 hing onder meer samen met de forse economische krimp in dat jaar. De waarde van de overheidsconsumptie en -investeringen samen nam in dat jaar nog met 6,6 procent toe terwijl de waarde van het bbp exclusief de overheidsbestedingen afnam met 7,3 procent.

In de periode 2012-2013, toen er ook sprake was van laagconjunctuur, nam het aandeel daarentegen af. Dit komt onder meer door de genoemde bezuinigingen die de overheid vanaf 2010 doorvoerde. De daling in de periode vanaf 2013 kan, behalve aan de effecten van de bezuinigingen, ook deels worden toegeschreven aan de omslag richting hoogconjunctuur: de andere delen van het bbp namen sterker toe in waarde dan de overheidsbestedingen.