‘Onvrijwillige’ zzp’ers meestal niet ontevreden

In dit onderzoek wordt aan zelfstandig ondernemers zonder personeel gevraagd naar de redenen om als zelfstandige te gaan werken. Het zoeken van een nieuwe uitdaging is de meest genoemde reden om als zelfstandige te gaan werken. Ook noemen zij het zelf kunnen bepalen hoeveel en wanneer ze werken vaak als startmotief. Negatieve redenen zoals ontslag, geen contractverlenging, of dat een werkgever wilde dat men als zelfstandige ging werken, spelen veel minder vaak een rol.

Twee derde van de zelfstandig ondernemers zonder personeel gaven meer positieve dan negatieve startredenen. Zij zijn relatief vaak werkzaam in een dienstverlenend beroep zoals kapper of schoonheidsspecialiste, of in een agrarisch beroep. Bij 1 op de 10 zelfstandig ondernemers hadden negatieve redenen de overhand. Dit aandeel is ongewijzigd ten opzichte van 2015. Zelfstandig ondernemers zonder personeel met negatieve startmotieven hebben relatief vaak een technisch, pedagogisch, creatief of taalkundig beroep, bijvoorbeeld muziekleraar of auteur.

Bijna een kwart van de zelfstandig ondernemers zonder personeel had evenveel positieve als negatieve redenen om te starten, of had andere redenen, bijvoorbeeld dat men was ingestapt in een familiebedrijf.

Slechts klein deel ontevreden

Van de zelfstandig ondernemers zonder personeel die vanuit overwegend negatieve redenen begonnen, is 13 procent ontevreden met hun werk. Onder ondernemers die om overwegend positieve redenen voor zelfstandigheid kozen, is dat 6 procent. Ter vergelijking: van alle werknemers is 8 procent ontevreden met hun werk. Verder blijkt de ontevredenheid onder zelfstandig ondernemers met negatieve startmotieven nauwelijks veranderd ten opzichte van 2015.
Ondernemers met positieve en negatieve startmotieven hebben ook uiteenlopende wensen om in de toekomst al dan niet als zelfstandige te blijven werken. Een kwart van de ondernemers met negatieve startmotieven geeft aan het huidige werk als zelfstandige niet te willen blijven doen; van de ondernemers met positieve motieven is dat bijna 15 procent.

Wel zorgen over financiële situatie

Zelfstandig ondernemers die om overwegend negatieve redenen zijn gestart maken zich relatief vaak zorgen over de huidige financiële situatie van hun bedrijf: bijna 36 procent beoordeelt die als matig of slecht. Van de ondernemers met positieve startmotieven is dat 21 procent. Uit gegevens over het huishoudensinkomen blijkt verder dat zelfstandig ondernemers zonder personeel met negatieve startmotieven 10 procent minder te besteden hebben dan ondernemers met positieve startmotieven.
Ook maken ondernemers met negatieve startmotieven zich vaker zorgen over de toekomst van hun bedrijf: bijna 65 procent doet dat. Van de ondernemers met positieve startmotieven is bijna de helft bezorgd over de toekomst van hun bedrijf.

Vermoeidheidsklachten

Bezorgdheid over de financiële situatie en de toekomst van de onderneming gaat relatief vaak samen met psychische vermoeidheidsklachten door het werk. Zelfstandig ondernemers met overwegend negatieve startmotieven hebben daar dan ook verhoudingsgewijs vaak last van: 11 procent voelde zich frequent uitgeput door het werk. Van de ondernemers met positieve startmotieven was dat 8 procent.

Meer gegevens over de werksituatie van zelfstandig ondernemers met negatieve en positieve startmotieven zijn gepubliceerd in het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken. Anders dan in dit nieuwsbericht is daarbij gebruik gemaakt van gegevens over het verslagjaar 2015.