Gezondheid belangrijkste reden om te stoppen met roken

hand met sigaret
© ANP
Zorgen om de gezondheid van hun kinderen en de eigen gezondheid waren in 2016 voor rokers de belangrijkste redenen om te stoppen met roken. Daarna was advies en aansporing van een zorgverlener een belangrijke motivatie om het roken te staken. Dat blijkt uit de aanvullende module Middelen van de Leefstijlmonitor (LSM-A Middelen) die het Trimbos-instituut tweejaarlijks afneemt in samenwerking met het CBS en het RIVM.

Redenen voor rokers om te stoppen met roken, 2016
 % (%)
Zorgen over gezondheid kinderen90,9
Zorgen over gezondheid86,7
Advies zorgverlener75,9
Advies of ondersteuning van familie of vrienden64,7
Beschikbaarheid gratis of goedkope medicatie51,2
Prijsverhogingen tabaksproducten 48,1
Maatschappelijke afkeuring 36,7
Gezondheidswaarschuwingen op verpakkingen21,5
Mediacampagnes21,2
Ondersteuning via telefonische of internet hulplijn14,1
Bron: CBS, Trimbos, RIVM
 

Een derde van de rokende Nederlanders van 18 jaar of ouder deed in 2016 een serieuze stoppoging. Dat is ongeveer evenveel als in de twee jaar daarvoor. Het zijn vooral de zorgen om de gezondheid van hun kinderen (91 procent) en de eigen gezondheid (87 procent) die voor rokers redenen kunnen zijn om te (willen) stoppen met roken.

Van gezondheidswaarschuwingen op verpakkingen en mediacampagnes zegt ongeveer 21 procent van de rokers dat het hen motiveerde of zal motiveren om te stoppen.

Rokers met stopadvies van zorgverlener(s), 2016*
  (%)
Totaal33,1
Man 32,9
Vrouw33,5
Laag opgeleid41,7
Middelbaar opgeleid31,9
Hoog opgeleid24,9
18 tot 2013,9
20 tot 2521
25 tot 30 25,4
30 tot 4031,9
40 tot 5035,6
50 tot 6539,3
65 tot 7545,8
75 jaar of ouder34,1
Bron: CBS, Trimbos, RIVM
*Rokers van 18 jr. of ouder die met min. één zorgverl. contact hebben gehad i.d. afgl. 12 mnd

Advies zorgverlener

Een deel van de rokers werd aangespoord door een zorgverlener om te stoppen met roken. Denk bijvoorbeeld aan een huisarts, medisch specialist, psycholoog, tandarts of verloskundige. Van de rokers die in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek minimaal één keer contact hebben gehad met zo’n zorgverlener, kreeg een derde het advies om te stoppen. Laagopgeleide, oudere en/of dagelijkse rokers kregen vaker een stopadvies dan de overige rokers. Het advies zou voor ongeveer drie kwart van de rokers een reden kunnen zijn om te (willen) stoppen met roken.

De rokers die een stopadvies kregen van de zorgverlener, werd in 37 procent van de gevallen geadviseerd een hulpmiddel als een nicotinevervanger of elektronische sigaret te gebruiken, professionele begeleiding te gaan zoeken of online hulpprogramma’s of (mobiele) apps toe te gaan passen.

Stoppen loont altijd

Stoppen met roken heeft op alle leeftijden een positief effect, blijkt uit recent onderzoek van het CBS en het Trimbos-instituut. Van rokers die rond hun 50ste stoppen, halveert het sterfterisico. Uit het onderzoek blijkt dat een op de vier zware rokers voor zijn of haar 65ste verjaardag overlijdt. Van zware rokers (meer dan twintig sigaretten per dag) is de levensverwachting gemiddeld 13 jaar korter dan van nooit-rokers.

Aandeel rokers in bevolking van 18 jaar en ouder, 2016
  Totaal roken (%)Dagelijks roken (%)Niet-dagelijks roken (%)
Totaal24,118,65,5
18 tot 2026,713,713
20 tot 25 28,916,912
25 tot 30 28,121,46,7
30 tot 4029,121,18
40 tot 50 26,321,25,1
50 tot 6525,921,74,2
65 tot 75 16133
75 jaar of ouder10,38,91,4
Bron: CBS, Trimbos, RIVM

Daling aandeel rokers

Bijna een kwart(24 procent) van de Nederlandse volwassenen gaf in 2016 aan (wel eens) te roken, een lichte daling ten opzichte van 2015 toen 26 procent dit opgaf. Ongeveer een derde van de volwassenen is een ex-roker en het grootste deel(44 procent) van de Nederlanders van 18 jaar en ouder zegt helemaal nooit te hebben gerookt.

Klein deel rokers gebruikt e-sigaret

Iets meer dan drie kwart(77 procent) van de rokende volwassenen rookt dagelijks. Zij roken vooral sigaretten uit een pakje(74 procent). 40 procent rookt (ook) shag en 18 procent zelfgemaakte sigaretten. Mannen roker vaker shag, vrouwen vaker sigaretten uit een pakje of zelfgemaakte sigaretten. Een klein deel van de volwassenen(3 procent) had in 2016 wel eens een e-sigaret gebruikt. 

Bronnen

Relevante links