Vermogen overheid krimpt in 2016 verder

Het saldo van bezittingen en schulden van de overheid is in 2016 gedaald naar 199 miljard euro. Dat is 57 miljard euro minder dan eind 2015 én het laagste punt sinds het begin van de meting in 2001. Het zogeheten vermogenssaldo neemt al sinds 2012 af, vooral door waardedalingen van de aardgasreserves. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

De bezittingen van de overheid waren eind 2016 in totaal 728 miljard euro waard. Het gaat dan om het totaal van financiële bezittingen (244 miljard euro), zoals uitgegeven leningen en deelnemingen in bedrijven, en van niet-financiële bezittingen (484 miljard euro), zoals grond, wegen en olie- en gasreserves. De overheid had tegelijkertijd 529 miljard euro schuld, voornamelijk leningen en staatsobligaties. Vergeleken met 2015 zijn de schulden op een vergelijkbaar niveau gebleven en zijn de bezittingen in waarde gedaald.

Door de lagere waarde van de bezittingen daalde het vermogenssaldo. De olie- en gasreserves waren 41 miljard euro waard, 62 miljard euro minder dan in 2015. De waarde lag daarmee in 2016 op een dieptepunt. Doordat de komende jaren minder gas dan voorzien wordt opgepompt, worden de baten over een langere periode uitgesmeerd. De reserves zijn daardoor minder waard geworden.

Vermogenssaldo en olie- en gasreserves overheid
 VermogenssaldoOlie- en gasreserves
2001288,877122,974
2002263,459103,03
2003274,075105,541
2004271,729102,307
2005313,211126,031
2006375,612167,227
2007396,707156,639
2008463,337203,185
2009401,469155,156
2010363,324137,757
2011357,252157,115
2012362,011175,235
2013337,468154,721
2014277,143124,185
2015255,183102,77
2016198,64341,27

De aardgasreserves maken een aanzienlijk deel uit van de totale bezittingen, waardoor dalingen in de waardering hiervan een groot negatief effect op het vermogenssaldo hebben. Het exploitatieoverschot van de Nederlandse overheid van 2 miljard euro had juist een positief effect op het vermogenssaldo.