Milieu-economische verkenning toerismesector

De Nederlandse toerismesector droeg in de periode 2010-2015 gemiddeld ongeveer 3 procent bij aan de totale toegevoegde waarde van de Nederlandse economie en 5 procent aan de werkgelegenheid. De toerismesector is tegelijkertijd verantwoordelijk voor 7 procent van het netto binnenlands energieverbruik en 10 procent van het totale leidingwaterverbruik. Bij het energieverbruik speelt de luchtvaart een grote rol, bij het leidingwaterverbruik de horeca en recreatie.
De sector produceert daarnaast relatief weinig afval en de uitstoot van zware metalen naar water is naar verhouding laag.

Meer uitstoot broeikasgassen door toerismesector

De toerismesector stoot per euro toegevoegde waarde relatief veel broeikasgassen uit. De uitstoot van broeikasgassen door de toerismesector nam in de periode 2010-2015 met ongeveer 11 procent toe. Deze groei hangt vooral samen met de groei van luchtvaartactiviteiten gerelateerd aan het toerisme; het aantal vliegbewegingen nam toe.
De toename in broeikasgasemissies is kleiner dan de groei van de toegevoegde waarde van de sector in die periode (+21,5 procent). Er is sprake van een relatieve ontkoppeling van de economische groei van het toerisme en de uitstoot van broeikasgassen. Emissie-extensieve activiteiten zoals reisbemiddeling zijn harder gegroeid dan emissie-intensieve activiteiten zoals de luchtvaart; vliegtuigen stoten immers meer uit dan reisbureaus.

Afvalproductie toerisme beperkt

De toerismesector bestaat uit veel verschillende activiteiten, zoals horeca, recreatie en luchtvaart. Deze activiteiten verschillen ook qua milieudruk en energieverbruik. De milieudruk per eenheid toegevoegde waarde van een economische activiteit kan per milieuthema anders zijn. Zo is de uitstoot van stikstof, fosfor en zware metalen naar water en de afvalproductie relatief beperkt in vergelijking met de rest van de economie.

Toelichting onderzoek

In dit onderzoek worden de milieudruk per thema en het aan toerisme gekoppelde gebruik van water en energie bepaald vanuit de zogeheten ‘productiebenadering’. De milieudruk is gekoppeld aan de productie van toeristische goederen en diensten door het bedrijfsleven en de instellingen die behoren tot de Nederlandse economie. Deze productie wordt afgenomen door zowel Nederlandse als buitenlandse ingezetenen.
De Nederlandse economie verdient geld aan (internationaal) toerisme. In dit onderzoek is per thema in kaart gebracht hoe groot de bijbehorende milieudruk per thema is. Er is niet gekwantificeerd hoe groot de milieudruk is van Nederlandse toeristen met bestemming binnenland en buitenland (de zogenaamde ‘consumptiebenadering’).
Dat betekent bijvoorbeeld dat de uitstoot door buitenlandse vliegtuigmaatschappijen die Nederlandse of buitenlandse toeristen vervoeren naar ongeacht welke bestemming niet in dit onderzoek is meegenomen. De uitstoot door Nederlandse vliegtuigmaatschappijen is juist wel meegenomen, ongeacht de bestemming of de nationaliteit van de toeristen.