Op meeste boerderijen geen bedrijfsopvolger

vrolijke varkens genieten van het gras en van elkaar
© Marcel van den Bergh/Hollandse Hoogte
Op de meeste boerderijen met een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder staat geen bedrijfsopvolger klaar. Dit betekent dat de komende tien jaar ruim 15 duizend boerderijen zullen verdwijnen, of de bedrijfsopvolging wordt op een andere manier opgelost. Hoe groter het bedrijf, hoe groter de kans is dat er een bedrijfsopvolger is. Maar ook de animo voor bedrijfsovername op grote bedrijven slinkt. Dit meldt CBS op basis van voorlopige cijfers van de Landbouwtelling.

In 2016 waren er ruim 55 duizend landbouwbedrijven, waarvan ruim 25 duizend met een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder. Van deze bedrijven hebben ruim 10 duizend een bedrijfsopvolger, ruim 15 duizend bedrijven hebben geen opvolger.

Bedrijfsopvolging op land- en tuinbouwbedrijven
 BedrijfsopvolgerGeen bedrijfsopvolger
20001382829693
20041134126718
2008932522734
20121059620626
2016* 1009515276

Groter bedrijf heeft vaker bedrijfsopvolger

Bedrijfsgrootte speelt een belangrijke rol bij de bedrijfsopvolging. Vooral op grote en middelgrote bedrijven is een opvolger beschikbaar. Van de grote bedrijven heeft 70 procent in 2016 een opvolger, van de middelgrote bedrijven is dit bijna 50 procent. Het percentage bedrijfsopvolgers voor grote en middelgrote bedrijven zat sinds 2004 in de lift, maar is van 2012 tot 2016 iets afgenomen. Het aandeel bedrijfsopvolgers nam in deze periode voor grote bedrijven iets af van 71 procent naar 70 procent, en voor middelgrote bedrijven van 56 procent naar 48 procent. Van de kleine bedrijven is het percentage bedrijfsopvolgers gedaald van 28 procent naar 27 procent.

Opvolging naar bedrijfsomvang
 KleinMiddelGroot
200024,153,355
200422,650,252,5
200820,953,765,1
201228,455,871,3
2016*27,347,870,3


De allerkleinste bedrijven met een standaardopbrengst van maximaal 25 duizend euro zijn in deze analyse buiten beschouwing gelaten. Deze zeer kleine boeren bezitten slechts 3 procent van het landbouwareaal en zijn verantwoordelijk voor minder dan 1 procent van de totale landbouwproductie.

Melkveebedrijf populairst voor overname

De animo voor bedrijfsovername is het grootst onder de melkveebedrijven. Op bijna twee derde van de melkveebedrijven met een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder is een bedrijfsopvolger. Ook voor geitenbedrijven is de belangstelling voor bedrijfsovername groot. Voor 53 procent van de geitenbedrijven staat een bedrijfsopvolger klaar. De minste interesse voor bedrijfsovername is er voor schapenbedrijven en pot- en perkplantenbedrijven (18 procent).

Bedrijfsopvolging naar bedrijfstype, 2016
 Bedrijfsopvolgers (%)
Schapen18,2
Pot- en perkplanten18,5
Groenten onder glas19,3
Boomkwekerijen20,9
Snijbloemen21,2
Groenten open grond28,4
Paarden en pony's 29,4
Fruit33,9
Bloembollen35,8
Varkens37,2
Akkerbouw37,9
Vleeskalveren43,8
Pluimvee45,9
Geiten53,4
Melkvee60,7

Meer kandidaten in het noorden dan in het zuiden

Ruim de helft van de landbouwbedrijven in Flevoland heeft een opvolger. Voor 72 procent van de melkveebedrijven en 55 procent van de akkerbouwbedrijven staat in deze provincie een overnamekandidaat klaar. Utrecht heeft het laagste percentage bedrijfsopvolgers in de akkerbouw (21 procent), voor melkvee is dit Zuid-Holland met 55 procent opvolgers. Landbouwbedrijven in de noordelijke provincies hebben vaker een bedrijfsopvolger dan bedrijven in de zuidelijke provincies.

Bedrijfsopvolging akkerbouw- en melkveebedrijven per provincie, 2016
 AkkerbouwMelkvee
Zuid-Holland4755,2
Gelderland27,155,7
Utrecht20,657,3
Noord-Holland44,158,1
Noord-Brabant30,760,7
Friesland39,262,8
Drenthe39,863,2
Groningen47,664,4
Overijssel27,864,5
Limburg29,764,7
Zeeland45,168,3
Flevoland55,372,2