Meer Duitsers pendelen naar Nederland dan andersom

Duitsers kiezen vaker voor een baan over de grens dan Nederlanders

In 2014 waren er 30 duizend grenspendelaars met een werknemersbaan in Nederland, die in Duitsland wonen. Dat is ruim drie keer zo veel als de 8 700 forenzen met een baan in Duitsland die in Nederland wonen. Meer dan de helft van de grenspendelaars uit Duitsland (16 duizend) betreft echter Nederlanders die aan de andere kant van de grens zijn gaan wonen, maar een baan in Nederland hebben. Zij zijn niet vanwege hun werk grenspendelaar geworden, maar vanwege de aantrekkelijke woningmarkt of persoonlijke omstandigheden. Onder de omgekeerde pendelstroom zijn er ook 3 duizend Duitsers die in Nederland wonen, maar in Duitsland werken.

Zelfs als je je beperkt tot pendelaars die wonen in het land van herkomst en werken over de grens, is de pendelstroom vanuit Duitsland aanzienlijk groter dan die vanuit Nederland: 14 duizend Duitsers pendelen naar Nederland tegenover 5 700 Nederlanders naar Duitsland. Waarom er minder Nederlanders naar Duitsland pendelen dan andersom is niet onderzocht, maar komt mogelijk door de wat lagere lonen, de andere werkcultuur en de ervaren rompslomp bij diploma-erkenning in Duitsland. Hoewel Duitsland vele malen groter is dan Nederland, is dat verschil in omvang voor grenspendelaars weinig relevant: hun zoekgebied beperkt zich tot een acceptabele woon-werkreistijd vanaf de grens.

Grenspendel nauwelijks toegenomen

Gezien het aantal inwoners en het aantal banen op een redelijke woon-werkafstand van de grens zijn de pendelstromen tussen Nederland en Duitsland laag. De landsgrens functioneert dus nog altijd als een barrière bij het vinden van een baan voor werknemers in de grensregio’s. Dit kan te maken hebben met het feit dat aan beide kanten van de grens verschillen zijn in bijvoorbeeld belasting- en sociale zekerheidstelsels, maar ook de taalgrens die samenloopt met de landsgrens en culturele verschillen kunnen een rol spelen. Ten opzichte van 2012 is deze barrièrewerking nauwelijks veranderd; in 2014 hadden iets meer Nederlanders een baan in Duitsland, maar werkten minder Duitsers in Nederland.

Duitsers hebben grotere voorkeur om in eigen land te wonen

In plaats van grenspendelen kunnen werknemers die een baan vinden in het buurland daar ook gaan wonen. In 2014 is het aantal Nederlanders dat in de Duitse grensstreek woont én werkt vergelijkbaar met het aantal Nederlandse grenspendelaars (6 duizend ten opzichte van 5 700). Voor Nederlanders lijkt migratie dus een even aantrekkelijke optie als pendel. Duitsers die in Nederland werken hebben daarentegen een voorkeur voor pendelen vanuit hun vaderland. Van alle Duitsers die werkzaam zijn in de Nederlandse grensstreek woont slechts een derde in Nederland. Dit verschil komt mogelijk door de financieel aantrekkelijkere woningmarkt in Duitsland.