Verkeersintensiteiten op rijkswegen in Nederland

Wat behelst het onderzoek

Doel

Samenstellen van gemiddelde verkeersintensiteiten per uur van alle motorvoertuigen op rijkswegen (in aantallen voertuigen) uitgesplitst naar: landsdeel, provincie, Corop en de combinatie Corop-rijksweg en rijkswegen.

Doelpopulatie

Alle motorvoertuigen (exclusief bromfietsen) die op rijkswegen gereden hebben.

Statistische eenheid

Alle motorvoertuigen die op Nederlands grondgebied (rijkswegen) gereden hebben: zowel motorvoertuigen met een Nederlands-  als met een buitenlands kenteken.

Aanvang onderzoek

Het big data onderzoek op basis van meetpunten is voor het eerst uitgevoerd voor het verslagjaar 2011. De verkeersgegevens  zijn afkomstig uit de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW).

Frequentie

Met ingang van 2016: maandelijks.

De eerste publicatie bevat gegevens over de verslagjaren 2011 t/m 2014. Vanaf de eerste helft van 2016 zal er elke maand een publicatie plaatsvinden.

Publicatiestrategie

Deze tabel bevat nog voorlopige cijfers. De maandcijfers van een verslagjaar blijven voorlopig  totdat het hele jaar gepubliceerd is.

Hoe wordt het uitgevoerd

Soort onderzoek

Alle minuutdata van meetpunten op de doorgaande rijkswegen liggen en die geen storing hebben worden opgevraagd bij NDW. Aansluitend worden de gegevens opgeschoond door de data te filteren. Hierbij wordt aangenomen dat de aankomsttijden van de voertuigen bij een meetpunt kunnen worden beschreven door een pseudo-Poisson-proces. Als we voor iedere minuut een schatting van de intensiteit hebben, maken we dagaggregaten van de reeksen, waarbij we de verschillende rijstroken bij elkaar optellen. Nadat de locaties van de meetpunten op het rijkswegenstelsel is geprojecteerd en voor iedere meetlocatie een wegdeel is berekend waarvoor die meetlocatie een goede schatting van de intensiteit geeft, wordt de gemiddelde dagintensiteit per combinatie van weg, COROP-regio en rijrichting berekend. Deze berekende dagintensiteiten worden gecorrigeerd voor trendbreuken en uitschieters. Missende waarden worden zoveel mogelijk op dagniveau bijgeschat, onder andere met gebruik van structurele tijdreeksanalyse. Als daarna nog missende waarden bestaan, worden deze op maandniveau bijgeschat.

Waarnemingsmethode

Secundaire waarneming waarbij gebruik wordt gemaakt van de verkeersgegevens van NDW.

Berichtgevers

Er is, voor de data van rijkswegen, één berichtgever. Het CBS haalt de betreffende data uit het bestand van NDW.

Controle- en correctiemethoden

Voor elke combinatie van weg, COROP-regio en rijrichting worden de dagintensiteiten gecontroleerd op trendbreuken, uitschieters of missende waarden. Bij het identificeren van trendbreuken en uitschieters wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van informatie over wegwerkzaamheden, kalendergegevens, KNMI-data over neerslag en temperatuur en de verkeersintensiteiten van dichtbij liggende wegdelen. Voor trendbreuken en uitschieters wordt gecorrigeerd en missende waarden worden zoveel mogelijk opgevuld. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van structurele tijdreeksanalyse.

Door de gaafgemaakte dagintensiteiten te vermenigvuldigen met de weglengte worden de voertuigkilometers per dag verkregen. Deze worden vervolgens geaggregeerd tot maandcijfers. Als een wegdeel één of meer maanden met missende waarden kent, worden de voertuigkilometers in die maanden geschat door gebruik te maken van de cijfers van de andere wegdelen in dezelfde COROP-regio. Daarbij wordt de jaar-op-jaarontwikkeling van het wegdeel met missende waarden gelijk gesteld aan die van de andere wegdelen. Resultaat is een volledig bestand met voertuigkilometers per maand en per combinatie van weg, COROP en rijrichting. Dit bestand is de basis voor de berekening van de intensiteiten op de verschillende niveaus van aggregatie.

Populatieomvang

Op 20 000 locaties op de Nederlandse rijkswegen worden iedere minuut het aantal voertuigen geteld.

Ophoging/weging

De tellingen per meetpunt worden gewogen naar de weglengte per combinatie van COROP, wegnummer en rijrichting.

Onderverdelingen

Het gemiddeld aantal voertuigen dat in een maand per uur over de rijkswegen rijdt is uitgesplitst naar regio (landsdelen, provincies, COROP-gebieden) en rijkswegen per COROP-gebied. Daarnaast zijn ook per periode de gemiddelde intensiteiten van alle rijkswegen afzonderlijk weergegeven. Onder rijkswegen worden verstaan, snelwegen en autowegen in beheer en onderhoud bij Rijkswaterstaat: de A-wegen evenals (bepaalde) N-wegen die door Rijkswaterstaat als rijksweg zijn aangeduid.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

De uitkomsten van het onderzoek zijn getoetst op nauwkeurigheid, vergelijkbaarheid en consistentie. De nauwkeurigheid betreft het ontwerp, de implementatie en de uitvoering van de gebruikte methoden. Vergelijkbaarheid gaat om de overeenkomsten met betrekking tot het beschreven concept, de gebruikte definities en de aangewende methoden voor het afleiden van de cijfers. De consistentie betreft de overeenkomst tussen aggregaten en details, maar ook de plausibiliteit van de cijfers. De plausibiliteit wordt beoordeeld op basis van andere, aan het verkeer gerelateerde cijfers en informatie en het te verwachten beeld van de verkeersintensiteit dat daaruit ontstaat.

Aannames bij schatten intensiteiten

Aangenomen wordt dat de informatie over wegwerkzaamheden, weguitbreidingen, weersomstandigheden en andere gebeurtenissen voldoende toereikend  is om afwijkend lage of hoge intensiteiten te kunnen beoordelen op plausibiliteit. Verder wordt verondersteld dat deze informatie toereikend is om in het geval van missende waarden een voldoende plausibele schatting te maken. Daarnaast worden enkele aannamen gemaakt om tot een representatief cijfer te komen. Zo wordt, in het geval van een lage dekking of bij het uitvallen van meetpunten ervan uitgegaan dat de werkende punten representatief zijn voor de niet gemeten wegdelen. Verder nemen we bij het filteren van de data aan dat voertuigen onafhankelijk van elkaar bij een meetpunt aankomen en niet tegelijkertijd. Uiteraard gelden deze twee laatste aannamen in werkelijkheid niet, maar de schending van de aannamen is van dien aard dat het geen negatieve gevolgen voor de schattingen heeft.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

Tot en met 2011 zijn er verkeersindexcijfers gepubliceerd o.b.v. de tellingen van ca. 550 permanente verkeerslussen van Rijkswaterstaat. De indexcijfers  zijn gebaseerd op de ontwikkeling van voertuigkilometers (verkeersintensiteiten maal weglengte van het stuk weg waarop deze intensiteiten geregistreerd zijn) van jaar op jaar. Deze cijfers zijn nog te vinden in de stopgezette tabel “Verkeersintensiteit; rijkswegen, provinciale wegen, landsdelen, 2000=100”.

In de nieuwe tabel staan gemiddelde verkeersintensiteiten vanaf het verslagjaar 2011 op basis van verkeersgegevens van NDW. Omdat dit twee verschillende onderzoeken zijn, met verschillende methoden, zijn de cijfers van 2011 niet vergelijkbaar met elkaar.

Definities

Verkeersintensiteit

Het gemiddeld aantal gepasseerde motorvoertuigen per tijdseenheid op een (vast) meetpunt.

In de tabel is het aantal gepasseerde motorvoertuigen naar beide richtingen bij elkaar opgeteld.

Motorvoertuig

Voertuig, bestemd om anders dan langs spoorstaven te worden voortbewogen uitsluitend of mede door een mechanische kracht, op of aan het voertuig zelf aanwezig dan wel door elektrische tractie met stroomtoevoer van elders, met uitzondering van fietsen met trapondersteuning.

Hieronder vallen personenauto's, bedrijfsmotorvoertuigen (bestelauto's, vrachtauto's, trekkers, speciale voertuigen en bussen) en motorfietsen, exclusief bromfietsen.

Meetpunt

Een vaste locatie op een weg waar 365 (of 366) dagen per jaar en 1 440 minuten per dag (Nederlandse en buitenlandse) gepasseerde motorvoertuigen elektronisch geteld worden. De data wordt opgeslagen in het NDW-bestand. (NDW: Nationale Databank Wegverkeersgegevens). Registratie van voertuigen vindt plaats met detectielussen in de weg, verkeerscamera's boven en langs de weg, met bluetooth en via infrarood.

Rijkswegen

Dit zijn wegen in beheer en onderhoud van Rijkswaterstaat; het betreffen de A-wegen evenals enkele/specifieke N-wegen die door Rijkswaterstaat ‘de status’ rijksweg hebben gekregen.

Landsdeel (LD)

Een administratieve regionale indeling van provincies. Nederland telt 4 landsdelen.

COROP-gebied (CR)

Een administratieve indeling op regionaal niveau tussen gemeenten en provincies in. In 1970 ontworpen door de Coördinatie Commissie Regionaal Onderzoeksprogramma, waaraan de indeling haar naam dankt. Nederland telt 40 COROP-gebieden.

Provincie (PV)

Een bestuurlijke onderverdeling van het Nederlandse grondgebied. Sinds het instellen van de provincie Flevoland per 1 januari 1986 telt Nederland 12 provincies.

Weekdagen

De verkeersintensiteiten in deze tabel zijn berekend op basis van het verkeer op alle dagen van de week (maandag tot en met zondag).