Financiële kwetsbaarheid gaat vaak samen met korte werkweek
Van alle mannen van 20 tot 65 jaar met werk had 13 procent in 2013 een arbeidsinkomen onder het bijstandsniveau en was daarmee niet economisch zelfstandig, ofwel financieel kwetsbaar. Van de werkende vrouwen was 27 procent niet in staat zichzelf financieel te onderhouden. Dat vrouwen vaker financieel kwetsbaar zijn komt voor een groot deel doordat zij overwegend deeltijds werken. Meestal willen zij ook geen langere werkweek. Werkenden die financieel kwetsbaar zijn hebben vaak een kleine baan, vrouwen meer nog dan mannen. Dit maakt CBS vandaag bekend.
Financieel kwetsbare man is ook betrekkelijk vaak voltijder
Bijna 80 procent van de financieel kwetsbare vrouwen werkt in deeltijd tot 20 uur per week, en bij een krappe meerderheid gaat het dan om een kleine baan tot 12 uur. Deels betreft het hier onderwijsvolgende jongeren, maar ook zonder hen komt een kleine baan bovengemiddeld vaak voor onder financieel kwetsbaren. Financieel kwetsbare mannen hebben weliswaar minder vaak dan vrouwen een korte werkweek, aan de andere kant is onder hen ook een groot deel dat voltijds (minimaal 35 uur) werkt. Meestal zijn het zelfstandigen met weinig inkomsten of zelfs verlies.
Vooral financieel kwetsbare man heeft vaak een flexcontract
Zelfstandig ondernemerschap komt onder financieel kwetsbaren bijna twee keer zo vaak als onder alle werkenden. Ook hebben financieel kwetsbaren bovengemiddeld vaak een flexibele arbeidsrelatie, wat betekent dat zij bijvoorbeeld tijdelijke werk hebben of uitzend-, oproep- of invalkracht zijn. Het arbeidsinkomen van flexwerkers is beduidend lager dan dat van werkenden met een vast dienstverband, waardoor zij veel vaker niet boven het bijstandsniveau uitkomen. Financieel kwetsbare mannen zijn bijna drie keer zo vaak als gemiddeld flexwerker, vrouwen bijna twee keer.
Mannen met 16 uur werken economisch zelfstandig, vrouwen met 18 uur
Mannen zijn gemiddeld met een twee uur kortere werkweek dan vrouwen economisch zelfstandig. Dit sekseverschil is onder flexwerkers (25 versus 27 uur) vrijwel even groot als onder werknemers met een vast dienstverband (11 versus 14 uur). Vrouwen moeten meer uren werken omdat zij – deels om aanwijsbare redenen - per uur minder verdienen, zoals blijkt uit de eerdere CBS-publicatie Gelijk loon voor gelijk werk?.
Bij zelfstandigen is het sekseverschil veel groter dan bij werknemers. Mannelijke zelfstandigen zijn met een werkweek van 13 uur economisch zelfstandig, vrouwelijke zijn dat pas met 27 uur. Dit man-vrouwverschil komt vooral door het verschil in beroepsniveau en het daarbij behorende loon. Mannen zijn vaak het hoofd van een klein bedrijf of werken als groothandelaar of makelaar. Vrouwen zijn vaker actief in het lagere beroepensegment en zijn kapster, schoonheidsspecialiste of gastouder.
Financieel kwetsbare mannen willen vaker dan vrouwen langere werkweek
Economische zelfstandigheid wordt sneller bereikt met het opschroeven van de arbeidsduur. Ruim een kwart van de financieel kwetsbare mannen en vrouwen met een kleine baan (tot 12 uur) geeft aan meer te willen werken. Zonder degenen die regulier onderwijs volgen is dat bij mannen bijna de helft, bij vrouwen een derde.
Een kwart van de vrouwen noemt zorgtaken als reden om niet langer te willen werken. Tien jaar geleden gaf nog ruim 35 procent van de vrouwen aan vanwege zorgtaken niet meer uren te willen werken. Voor vrouwen speelt verder mee dat ze minder belang hechten aan economische zelfstandigheid dan mannen, zeker wanneer ze een partner hebben. Voor mannen zijn ziekte, arbeidsongeschiktheid of (pre)pensioen belangrijke redenen om niet meer uren te werken.
Ruim een vijfde van de financieel kwetsbare mannen en vrouwen met een baan van 12 uur of meer zou een langere werkweek willen. Het merendeel wil echter evenveel uren blijven werken, vrouwen meer nog dan mannen, zoals ook blijkt uit een onlangs verschenen CBS-bericht. Voor deeltijders, en dan vooral vrouwen, zijn een betere afstemming van de werktijden op het privéleven en thuis kunnen werken vaak belangrijke voorwaarden om meer uren te gaan werken.
Bronnen: