Steeds minder Nederlanders ervaren criminaliteit, onveiligheidsgevoelens en overlast in de buurt

In de afgelopen 10 jaar is het aantal Nederlanders dat naar eigen zeggen slachtoffer werd van veelvoorkomende criminaliteit zoals geweld, vermogensdelicten en vandalisme flink afgenomen. Ook voelen steeds minder inwoners zich onveilig. In het afgelopen jaar verminderde ook de ervaren overlast in de buurt. Criminaliteit, onveiligheidsgevoelens en overlast worden het meest ondervonden in de vier grote steden. Dit blijkt uit de vandaag gepubliceerde Veiligheidsmonitor 2014, een grootschalige bevolkingsenquête van CBS, Ministerie van Veiligheid en Justitie, Nationale Politie en gemeenten.

Aantal slachtoffers sinds 2005 met bijna een derde gedaald

In de periode 2005-2014 is het aantal personen van 15 jaar en ouder dat naar eigen zeggen slachtoffer werd van veelvoorkomende criminaliteit in totaal met ruim 30 procent gedaald. Werden in 2005 nog bijna drie op de tien Nederlanders (28 procent) hiermee geconfronteerd, in 2014 waren dit er minder dan twee op de tien (19 procent). Het sterkst is de daling van vandalisme, gevolgd door vermogensdelicten zoals inbraak en diefstal, en geweldsdelicten zoals mishandeling of bedreiging.
De gerapporteerde afname van criminaliteit is in lijn met de door de politie geregistreerde cijfers over misdrijven.

Aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt met een kwart gedaald

Ook de onveiligheidsgevoelens namen in dezelfde periode af, zij het iets minder sterk. Gaf in 2005 nog bijna de helft (48 procent) van de Nederlanders aan zich wel eens onveilig te voelen, in 2014 voelde ruim een op de drie (36 procent) zich wel eens onveilig; een daling met ruim een kwart.

Inwoners van 18-34 jaar voelen zich het vaakst wel eens onveilig. Deze leeftijdsgroep wordt naar verhouding ook het vaakst slachtoffer van veelvoorkomende criminaliteit. Voor de ouderen boven de 65 jaar geldt doorgaans een omgekeerd beeld. Ouderen – vooral 75-plussers – blijken wel iets kwetsbaarder als het gaat om delicten als inbraak en zakkenrollerij/beroving.

Minder Nederlanders ervaren overlast in de buurt

In 2014 gaf 44 procent van de Nederlanders aan veel overlast te ervaren in de eigen buurt. Dit aandeel ligt twee procentpunten lager dan in 2013 en 2012. Het vaakst wordt veel overlast ervaren van verkeer, zoals te hard rijden en agressief verkeersgedrag (ruim drie op de tien inwoners). Van fysieke verloedering, bijvoorbeeld vernieling van straatmeubilair of bekladding van muren of gebouwen geven ruim twee op de tien inwoners aan dat ze veel overlast ervaren. Eén op de tien inwoners ervaart veel sociale overlast, waaronder overlast van rondhangende jongeren, drugsoverlast en dronken mensen op straat. Alle drie de overlastvormen laten in 2014 wel een verbetering zien ten opzichte van de twee voorafgaande jaren.

Slachtofferschap, onveiligheidsgevoelens en buurtoverlast het grootst in de vier grote steden

In de sterk verstedelijkte politiedistricten in de vier grote steden geven duidelijk meer inwoners aan slachtoffer te zijn geweest van gewelds-, vermogens- of vandalismedelicten dan in andere, minder verstedelijkte districten. In bijvoorbeeld Amsterdam Noord, Amsterdam West en Rotterdam Stad werd in 2014 ruim 30 procent van de bevolking van 15 jaar en ouder met dit soort delicten geconfronteerd, tegen minder dan 15 procent in de districten Noord en Midden Limburg, Noord en Oost Gelderland en Drenthe.

Ook het aandeel mensen dat zich onveilig voelt ligt in de grote steden het hoogst. Zo gaf ruim de helft van de inwoners van Rotterdam Stad en Den Haag Centrum in 2014 aan zich wel eens onveilig te voelen. Ter vergelijking: in het district Zeeland was dat minder dan 30 procent.
In de grote steden is ook het aandeel dat buurtoverlast ervaart het grootst. In politiedistrict Den Haag Centrum bijvoorbeeld gaven in 2014 twee op de drie inwoners (66 procent) aan veel buurtoverlast te ervaren. In IJsselland was dat 35 procent. Opvallend is dat behalve de inwoners van de grote steden ook de inwoners van grensregio’s als Zuid-Limburg en West-Brabant veel buurtoverlast ervaren.

Bron: Veiligheidsmonitor 2014