Beschikbaar inkomen van huishoudens verder omhoog

In het derde kwartaal van 2014 was het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens 2,5 procent hoger dan een jaar eerder. Dit maakt het CBS vandaag bekend. Ook in de eerste twee kwartalen van dit jaar groeide het inkomen van huishoudens al. Vooral het inkomen van zelfstandigen heeft in alle drie kwartalen sterk bijgedragen aan de groei.

Beschikbaar inkomen huishoudens op jaarbasis, mutaties t.o.v. een jaar eerder

Gunstig effect van lage inflatie

De stijging van het beschikbaar inkomen is de som van veranderingen in inkomsten, betaalde belastingen en premies, ontvangen uitkeringen en de inflatie. De inflatie (geldontwaarding) en stijgende uitgaven aan belastingen en premies hebben een negatief effect op het beschikbaar inkomen. Doordat de inflatie momenteel relatief laag is, was het drukkende effect ervan op het reëel beschikbaar inkomen in het derde kwartaal (1,3 procent) lager dan gemiddeld in de afgelopen jaren. De belastingen en sociale premies betaald door huishoudens waren in het derde kwartaal 0,6 miljard hoger dan een jaar eerder, wat een licht neerwaarts effect had op het beschikbaar inkomen.

Bijdragen aan de mutatie van het bruto beschikbaar inkomen ten opzichte van een jaar eerder1)

1) Op jaarbasis wil zeggen: op basis van vier achtereenvolgende kwartalen, tot en met het verslagkwartaal.

Hoger inkomen zelfstandigen belangrijkste opwaartse effect

Het belangrijkste opwaartse effect op het beschikbaar inkomen in het derde kwartaal was de stijging van het inkomen uit productieactiviteiten, waarvan het inkomen van zelfstandigen het leeuwendeel vormt. Dit inkomen stijgt al een jaar lang en lag in het derde kwartaal 1,3 miljard euro boven het niveau van een jaar eerder. Het totaal aan ontvangen loon in Nederland daalde daarentegen in het derde kwartaal.
Meer uitkeringen
De sociale uitkeringen zijn in het afgelopen jaar per saldo met 1,1 miljard toegenomen, wat onder meer te verklaren is uit een toename van het aantal uitkeringen. Door de vergrijzing stijgt het aantal AOW-uitkeringen al jaren, en door de ongunstige situatie op de arbeidsmarkt ontvangen meer mensen dan voorheen een WW-uitkering. Eind september werden er bijna 420 duizend werkloosheidsuitkeringen verstrekt, 19,5 duizend meer dan een jaar eerder. Ten opzichte van voorafgaande kwartalen is er echter sprake van een daling.
Het netto inkomen uit vermogen en overdrachten is met ruim 900 miljoen euro gestegen. Vooral de ontvangen rente droeg bij aan de stijging. Door de dalende rentevoet zal deze bijdrage naar verwachting de komende kwartalen afnemen.

Meer inkomen zelfstandigen in landbouw, detailhandel en horeca

De productieactiviteiten van huishoudens bestaan voor het grootste deel uit de economische activiteiten van zelfstandigen. Het inkomen dat hiermee wordt gegenereerd omvat zowel de beloning op zelf verrichte arbeid als op geïnvesteerd vermogen en wordt daarom ook wel het gemengd inkomen genoemd. Dit gemengde inkomen kwam in het derde kwartaal van 2014 uit op 13,9 miljard euro, een stijging van 3,4 procent ten opzichte van een jaar eerder. Deze toename kwam voornamelijk voor rekening van zelfstandigen in de landbouw, de detailhandel en de horeca. De zelfstandigen in de bouw zagen daarentegen hun inkomen dalen. Het inkomen van zelfstandigen steeg mede doordat er meer zelfstandigen actief waren en doordat sommige zelfstandigen meer uren werkten. Het aantal zelfstandigen lag in het derde kwartaal 1,8 procent hoger dan een jaar eerder.

Inkomen zelfstandigen 1)

1) Aan het einde van het jaar, voor 2014 aan het einde van het derde kwartaal.

Bron:
StatLine:
- Aantal uitkeringen
- Aantal zelfstandigen
- Sectorrekeningen; kerngegevens