Oppervlakten soja en lupine flink gegroeid

De oppervlakten eiwitrijke gewassen soja en lupine zijn het laatste jaar flink gegroeid. De areaalontwikkeling verliep tot 2010 grillig, maar daarna is er een stijgende trend. In 2014 was het areaal niet-bittere lupinen gestegen tot 102 hectare en het areaal sojabonen tot 110 hectare. In 2013 ging het nog om respectievelijk 76 en 33 hectare.

EU sterk afhankelijk van import

De lidstaten van de Europese Unie zijn voor ongeveer driekwart van hun behoefte aan plantaardige eiwitten afhankelijk van invoer. Naar verwachting zal in de nabije toekomst de beschikbaarheid van eiwitrijke gewassen als soja onder druk komen te staan door de toenemende vraag uit landen als China en India. Binnen de Europese Unie zijn er daarom initiatieven ontplooid om de afhankelijkheid van de ingevoerde soja te verkleinen door zelf meer eiwitrijke gewassen te gaan telen. Het totale areaal sojabonen in de Europese Unie is ongeveer 410 duizend hectare. In vergelijking met de grote soja-producerende landen is dit bescheiden. De grootste arealen sojabonen zijn te vinden in de Verenigde Staten met 3,1 miljoen hectare, in Brazilië met 2,5 miljoen hectare en in Argentinië met 1,9 miljoen hectare.

Arealen van soja en lupine in Nederland

Meer lupinen en sojabonen door teeltproeven

De Tweede Kamer heeft de regering onlangs opgeroepen om zich in te zetten voor de kennisontwikkeling voor veredeling en teeltoptimalisatie van eiwitgewassen. In Nederland worden al enige jaren proeven genomen met het verbouwen van eiwitrijke gewassen als sojabonen en lupinen. Dit verklaart de toename van de arealen sojabonen en lupinen in de laatste jaren. De arealen eiwitgewassen in Nederland blijven nog vrij klein. In 2013 ging het om 33 hectare sojabonen en 76 hectare niet-bittere lupinen. In 2014 betrof het 110 hectare sojabonen en 102 hectare niet-bittere lupinen. Dit is bij elkaar 0,01 procent van de Nederlandse landbouwgrond.

Op kleine schaal wordt er al ruim tien jaar soja in Nederland verbouwd. Lupine worden al veel langer verbouwd en dan voornamelijk als groenbemester. Op de proefvelden worden sojabonen en lupinebonen vooral geteeld als grondstof voor diervoeders, maar sojabonen en lupinebonen worden ook al geteeld voor menselijke consumptie. Zo worden lupinebonen gebruikt als grondstof voor vegetarische producten die als vleesvervangers kunnen dienen.

Het onderdeel vergroening van het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) van de EU bestaat uit drie maatregelen: het behoud van blijvend grasland, de gewasdiversificatie op bouwland en de verplichting vijf procent van het bouwland in te richten als ecologisch aandachtsgebied. Voor de ecologische aandachtsgebieden heeft Nederland gekozen voor een invulling waarbij onder andere stikstofbindende gewassen (eiwitgewassen) geteeld mogen worden. Dit kan betekenen dat gewassen zoals soja en lupine de komende jaren meer te zien zijn op de Nederlandse akkers.

Bron: StatLine