Burgerrechter behandelt minder zaken
In 2012 behandelden Nederlandse burgerrechters bijna 1,1 miljoen nieuwe zaken. Dat waren er 75 duizend minder dan in het piekjaar 2010. Hoewel strafzaken doorgaans de meeste aandacht trekken, worden de meeste rechtszaken door de burgerrechter behandeld.
Geld en familie
De burgerrechter behandelt zaken van burgers, bedrijven en overheden. Deze rechtszaken gaan meestal over financiële kwesties of familieaangelegenheden, zoals echtscheidingen en voogdij. In 2012 werden 1,08 miljoen nieuwe zaken ingediend: 549 duizend dagvaardingen en 534 duizend verzoekschriften.
Nieuwe burgerlijke zaken bij de rechtbanken
Bij een dagvaarding daagt iemand een ander voor de rechter, terwijl bij een verzoekschrift de rechter om een beslissing wordt gevraagd. Bij een verzoekschrift, bijvoorbeeld bij een adoptie, hoeft het niet om een geschil te gaan. Tussen 2001 en 2010 is het aantal zaken voor de burgerrechter met ruim 75 procent gestegen tot 1,16 miljoen in 2010. Na dat jaar zette een daling in.
Minder dagvaardingen
Dagvaardingszaken eindigen meestal met een vonnis of arrest. Het aantal dagvaardingen en vonnissen is tussen 2010 en 2012 met 20 procent gedaald, na een verdubbeling tussen 2001 en 2010. Deze daling hangt onder meer samen met de eind 2010 ingevoerde verhoging van het griffierecht. Deze financiële drempel maakt het minder aantrekkelijk om naar de rechter te stappen.
Vonnissen en beschikkingen burgerrechter
Meer verzoekschriften
Tussen 2001 en 2010 zijn 60 procent meer verzoekschriften ingediend. Ook van 2010 op 2012 was er een stijging. Een verzoekschriftprocedure eindigt meestal met een beschikking. Bijna negen op de tien beschikkingen hebben betrekking op familiezaken (zoals echtscheiding, voogdij en ondertoezichtstelling van minderjarigen). Ook faillissementen worden door middel van een beschikking geregeld.
Hoger beroep en cassatie
Een hoger beroep tegen een rechtbankbesluit verloopt via de gerechtshoven. Deze behandelden in 2012 15 duizend zaken. Uiteindelijk kan via de Hoge Raad, het hoogste rechtscollege, in beroep - ‘in cassatie’- worden gegaan tegen beslissingen van een lagere rechter. De zogeheten civiele kamer van de Hoge Raad heeft in 2012 bijna 600 cassatiebesluiten genomen.
Arno Sprangers
Bronnen: