Veranderende wet- en regelgeving arbeidsongeschiktheid
In 2002 werd de Wet Verbetering Poortwachter van kracht, die expliciet tot doel had de toegang tot de arbeidsongeschiktheidsregelingen te beperken. Andere maatregelen waren onder meer in 2004 de uitbreiding van de ziektewetperiode van één naar twee jaar en het afsluiten in 2004 van de toegang tot de WAZ (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen) en in 2006 tot de WAO (Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering). In 2010 werd de oude Wajong vervangen door de Wet Werk en Arbeidsondersteuning jonggehandicapten waarbij tevens de toegangseisen werden aangescherpt.
Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen worden toegekend op grond van verschillende regelingen. In dit artikel betreft het uitkeringen in het kader van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) en de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). De WAO, Wajong en WAZ zijn van kracht sinds 1 januari 1998, de WIA vanaf 1 januari 2006. De WIA is de opvolger van de WAO en behelst twee regelingen:
- de inkomensverzekering voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten (IVA) en
- de werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA).
Vanaf 1 januari 2004 konden werknemers, die op of na die datum ziek werden, geen aanspraak meer maken op een WAO-uitkering. Deze werknemers konden, nadat de werkgever het loon twee jaar heeft doorbetaald, per 29 december 2005 een uitkering aanvragen in het kader van de WIA. Voor de mensen die op die datum al een WAO-uitkering hadden, is er niets veranderd.
Vanaf 1 augustus 2004 konden zelfstandigen, die op of na die datum ziek werden, geen aanspraak meer maken op een uitkering in het kader van de WAZ. Voor de mensen, die op die datum al een WAZ-uitkering hadden, is er niets veranderd.
Op 1 januari 2010 is de Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten (Wajong) afgesloten voor nieuwe gevallen door de Wet Werk en Arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong).
Eind juni 2013 werden op grond van de bovenstaande regelingen de volgende aantallen uitkeringen verstrekt:
WAO: 389,8 duizend
WGA (WIA): 127,1 duizend
IVA (WIA): 47,1 duizend
Wajong: 232,6 duizend
WAZ: 21,1 duizend