Minder vakbondsleden op de werkvloer
In 2011 zijn 1,3 miljoen werknemers lid van een vakbond. Dat komt overeen met 20 procent van de werknemers. In 2000 was het aandeel dat bij een vakbond was aangesloten nog ruim een kwart. Onder mannen is deze daling sterker dan onder vrouwen. Relatief weinig jonge werknemers zijn vakbondslid.
Aandeel vakbondsleden onder werknemers is sinds 2000 met een vijfde afgenomen
De organisatiegraad, het aandeel werknemers dat lid is van een vakbond, is in de periode 2000-2011 gedaald. In 2000 was ruim een kwart van de werknemers lid van een vakvereniging. In 2011 is dat afgenomen naar 20 procent. De terugloop van de organisatiegraad komt doordat er minder werkende vakbondsleden zijn, terwijl de beroepsbevolking is toegenomen.
Organisatiegraad van werknemers, 15 tot 65 jaar
Vooral minder mannen vakbondslid
Onder mannen is de organisatiegraad sterker gedaald dan onder vrouwen. In 2000 was 30 procent van de mannelijke werknemers lid van een vakbond, tegen 23 procent in 2011. Onder vrouwelijke werknemers daalde de organisatiegraad van 19 naar 17 procent.
Vergrijzend ledenbestand
Sinds het begin van deze eeuw is het ledenbestand van vakverenigingen aan het vergrijzen. Onder de werkende vakbondsleden is in 2011 bijna 60 procent ouder dan 45 jaar. In 2000 was dit nog 40 procent. Het aandeel werkende vakbondsleden tot 25 jaar liep terug van 6 procent naar 3 procent.
Organisatiegraad in openbaar bestuur het hoogst
In 2011 heeft het openbaar bestuur de hoogste organisatiegraad met 34 procent. In de bouw, de energie- en waterleidingbedrijven en in het onderwijs is ongeveer 30 procent van de werknemers vakbondslid. De organisatiegraad is veel lager in bedrijfstakken uit de commerciële dienstverlening, zoals de financiële instellingen en de handel. Binnen deze sector is de organisatiegraad het laagst bij de horeca.
Organisatiegraad naar bedrijfstak, 2011
In Noord Nederland hogere organisatiegraad
In Friesland is de organisatiegraad in 2011 met 32 procent het hoogst. Dit is twee maal zo veel als in Noord-Brabant, waar de organisatiegraad op 16 procent lag.
Organisatiegraad naar provincie, 2011
Dick ter Steege en Esther van Groenigen