Omslag in consumentenvertrouwen bij hoogste inkomens
Het consumentenvertrouwen is in één jaar tijd flink gedaald, van -5 in het eerste kwartaal van 2011 naar -36 in het eerste kwartaal van 2012. Bij de hoogste inkomens sloeg het vertrouwen om van overwegend positief naar negatief. Hetzelfde gold voor de 18- tot 45-jarigen, de hoger opgeleiden en mannen. In alle inkomensgroepen verkiest men sparen boven het doen van grote aankopen.
Vertrouwen historisch laag
Onder meer door de onzekerheid rond de schuldencrisis ging het consumentenvertrouwen in de laatste drie kwartalen van 2011 hard onderuit. Het vertrouwen daalde van -5 in het eerste kwartaal naar -38 in het vierde kwartaal, de laagste kwartaalwaarde ooit. Nog niet eerder is een dergelijke sterke daling binnen drie kwartalen waargenomen. In het eerste kwartaal van 2012 herstelde het vertrouwen zich weer iets, maar met -36 is het nog steeds historisch laag.
Consumentenvertrouwen (kwartaalcijfers)
Grootste daling vertrouwen bij hoogste inkomens
Bij alle groepen is het consumentenvertrouwen inmiddels fors in de min. Begin 2011 waren de hoogste inkomens, de 18- tot 45-jarigen, de hoger opgeleiden en mannen nog overwegend positief gestemd. Het meest daalde het vertrouwen bij de hoogste inkomensgroep: van 20 naar -23. Maar ook bij jongeren, hoger opgeleiden en mannen liep het consumentenvertrouwen flink terug.
Historisch gezien is het vertrouwen bij de hogere inkomens altijd hoger dan bij de lagere. Ook is men over het algemeen positiever, naarmate het opleidingsniveau hoger is. Bij leeftijd is er een negatief verband: hoe ouder men is, hoe lager doorgaans het vertrouwen is. Daarnaast zijn mannen altijd positiever gestemd dan vrouwen. Ook in het eerste kwartaal van 2012 zijn deze patronen duidelijk te zien. Wel zijn de verschillen het afgelopen jaar kleiner geworden.
Consumentenvertrouwen naar sociaaleconomische groep
Consument wil vooral sparen in plaats van uitgeven
Ruim drie kwart van de hoogste inkomens gaf in het eerste kwartaal van dit jaar aan geld over te houden, tegenover 14 procent van de laagste inkomens. Het geld dat men overhoudt, wil men het komende jaar vooral opzij leggen en niet uitgeven aan duurzame goederen, zoals meubelen of een wasmachine. Van de meest welvarende wil 83 procent sparen, terwijl slechts 10 procent van plan is om grote aankopen doen. Bij de laagste inkomens is dat respectievelijk 31 en 4 procent.
Oordeel financiële situatie naar inkomensgroep, eerste kwartaal 2012
Jeroen Nieuweboer
Bronnen: