Nederlandse overheidsschuld vrijwel stabiel in 2009
De Nederlandse overheidsschuld is na het eerste kwartaal van 2009 stabiel gebleven. De schuldquote kwam net iets boven de EMU-norm van 60 procent van het bbp uit. De schuldquotes van andere Europese landen namen in de loop van 2009 juist toe.
Minder Nederlandse staatsinterventies in 2009
De reddingsoperaties van Nederlandse banken in 2008 hadden de schuldquote van de overheid meer dan in andere Europese landen vergroot. Doordat hierna veel minder interventies nodig waren en banken zelfs versneld konden terugbetalen, nam de Nederlandse schuldquote in 2009 nauwelijks verder toe.
Schuldquote Europese landen
Nederlandse staatsinterventie relatief groot
In veel Europese landen was de overheidsschuld onder druk van de EMU-normen de laatste jaren sterk gedaald. Voor het uitbreken van de kredietcrisis lag Nederland goed op koers. Eind 2007 was de schuldquote gezakt tot 45 procent van het bbp. Alleen in de Noord- en de Oost-Europese landen lag de quote lager.
Door de grote problemen bij enkele Nederlandse banken, heeft de staat echter relatief diep in de buidel moeten tasten. In het vierde kwartaal van 2008 had de Nederlandse staat de financiële instellingen voor 81 miljard euro gesteund via leningen en kapitaaldeelnemingen. Dit verhoogde de schuldquote met 13,7 procentpunt van het bbp.
Effect interventies op schuldquote
Terugbetalingen banken gunstig voor overheidsschuld in 2009
Doordat Fortis Bank een lening van 34 miljard euro afloste en ING, SNS-Reaal en Aegon een deel van de kapitaalverstrekkingen terugbetaalden, daalde het effect van de interventies op de schuld in 2009 tot 10,1 procentpunt van het bbp. Netto werd er in 2009 dus afbetaald.
De schuldquote werd in 2009 wel door de economische crisis geraakt. Doordat het bbp kromp, namen de overheidsinkomsten af en stegen de uitgaven. Er ontstond een tekort van 31 miljard euro, oftewel 5,4 procent van het bbp. Per saldo steeg de Nederlandse schuldquote, in tegenstelling tot die van veel andere landen, nauwelijks verder. Hierdoor stak zij eind 2009, ondanks de grote staatsinterventies van 2008, toch gunstig af bij die van veel andere West-Europese landen.
Frank Notten en Deon Tanzer
Bronnen:
Downloads
- PDF - 2009-p19-p141-art