Bescheiden verder herstel economie in vierde kwartaal 2009

• Kwartaal op kwartaal 0,3 procent groei
• Krimp 2,2 procent in vergelijking met een jaar eerder
• Daling export sterk afgenomen
• Investeringen en bestedingen huishoudens nog steeds lager dan een jaar eerder
• Bijna 150 duizend banen minder
• Economische krimp van 4 procent in 2009, niet eerder waargenomen door het CBS

Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 2,2 procent gekrompen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Deze krimp is aanzienlijk kleiner dan in de voorgaande drie kwartalen. In vergelijking met het derde kwartaal groeide de economie met 0,3 procent. Het aantal banen was bijna 150 duizend lager dan een jaar geleden. Wel neemt het tempo van daling af.

Het jaar 2009 als geheel laat een krimp van de economie met 4 procent zien. Een dergelijke krimp heeft het CBS niet eerder gemeten.

Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,3 procent

Ten opzichte van een kwartaal eerder groeide de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 0,3 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Het vierde kwartaal van 2009 telde één werkdag meer dan het vierde kwartaal van 2008. Dit is het tweede kwartaal op rij met een positieve kwartaal-op-kwartaalgroei na vier kwartalen met een negatieve groei. De kwartaal-op-kwartaalgroei is wel minder dan in het derde kwartaal, toen Nederland volgens de gangbare definitie uit de recessie raakte.

Daling uitvoer veel minder groot dan in derde kwartaal

In het vierde kwartaal van 2009 was het volume van de uitvoer van goederen en diensten 2,5 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling is veel kleiner dan in de voorgaande kwartalen. De relatieve verbetering betreft zowel de uitvoer van Nederlands product als de wederuitvoer. De invoer van goederen en diensten was 5 procent lager dan een jaar eerder. Vooral de invoer van duurzame consumptiegoederen en investeringsgoederen was lager.

Consumptie huishoudens blijft in mineur

Huishoudens hebben in het vierde kwartaal 2,6 procent minder besteed dan een jaar eerder. Deze daling is vrijwel gelijk aan die in de eerdere kwartalen van 2009. Vooral de bestedingen aan duurzame consumptiegoederen waren flink lager. Er werd aanzienlijk minder besteed aan woninginrichting en consumentenelektronica. Ook werden er minder nieuwe auto’s aangeschaft. De uitgaven aan horeca waren eveneens fors lager.

Het volume van de overheidsconsumptie was in het vierde kwartaal 3,1 procent hoger dan een jaar eerder. Daarmee zijn de overheidsbestedingen opnieuw de enige bestedingscategorie die een groei laat zien. Vooral de reële uitgaven voor de zorg, maar ook die voor het openbaar bestuur, namen toe.

Daling opnieuw verreweg het grootst bij de investeringen

In het vierde kwartaal is 14,3 procent minder geïnvesteerd dan een jaar eerder. Deze daling is vrijwel gelijk aan die in de beide voorgaande kwartalen. Zowel de investeringen in machines en transportmiddelen, als die in woningen en bedrijfsgebouwen daalden sterk. Bij de investeringen in infrastructurele werken was sprake van een geringe daling in het vierde kwartaal, terwijl de eerste drie kwartalen van 2009 nog een duidelijke groei lieten zien. De overheid is vaak opdrachtgever van infrastructurele werken.

Productie industrie daalt veel minder

Dankzij de verbeterde exportprestatie was de teruggang van de industriële productie veel minder groot dan in de voorgaande kwartalen. Ook grote delen van de handel en het transport profiteerden hiervan. In de industrie was de productie in de chemie zelfs fors hoger dan een jaar eerder, toen de daling groot was. De daling van de bouwproductie loopt echter steeds verder op. Dit kwam door het aflopen van eerder gecontracteerde werken en het uitblijven van voldoende nieuwe opdrachten. De teruggang in de zakelijke dienstverlening houdt aan.

Minder banen, maar teruggang verloopt trager

In het vierde kwartaal van 2009 waren er 147 duizend banen van werknemers minder dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling van 1,8 procent is iets groter dan in het derde kwartaal. Er zijn vooral veel uitzendbanen verloren gegaan. Na correctie voor seizoeninvloeden is het aantal banen in het vierde kwartaal 0,2 procent lager dan in het derde kwartaal van 2009. Deze kwartaal-op-kwartaalkrimp is duidelijk lager dan in de andere kwartalen van 2009.

Historisch grote krimp van 4 procent

Met het beschikbaar komen van de cijfers over het vierde kwartaal is de krimp van de economie over heel 2009 uitgekomen op 4,0 procent. Dit is de grootste krimp in een jaar die het CBS ooit heeft gemeten. Het vorige record dateert van 1931 toen de economie met 3,6 procent kromp. De grootste krimp na de Tweede Wereldoorlog was in 1982 met 1,2 procent.

Minieme bijstelling

De economische groei van de eerste drie kwartalen van 2009 is opnieuw tegen het licht gehouden. Dit heeft alleen voor het tweede kwartaal tot een bijstelling van de economische groei geleid, met 0,1 procent neerwaarts.

De PDF bevat het volledige persbericht inclusief tabellen en grafieken.