Veel daders zijn zelf ook slachtoffer

Verdachten van criminele activiteiten worden anderhalf keer zo vaak zelf slachtoffer van een delict als personen die nooit verdacht zijn geweest. Vooral van geweldsdelicten, maar ook van vermogensdelicten en vandalisme worden verdachten relatief vaak slachtoffer. Verder worden meerplegers vaker slachtoffer dan zij die slechts éénmaal de fout in zijn gegaan.

Vier van de tien verdachten slachtoffer

Ieder jaar wordt ruim een kwart van de Nederlandse bevolking slachtoffer van een delict. Meestal gaat het om een vermogensdelict (zoals inbraak of diefstal) of vandalisme. Geweldsdelicten als mishandeling en bedreiging komen beduidend minder vaak voor.

Plegers van misdrijven worden relatief vaak zelf slachtoffer van een delict. Zo ondervond 40 procent van degenen die in de periode 1996-2006 verdacht zijn geweest van een misdrijf daarna zelf een delict in het jaar van onderzoek. Zij worden vooral vaak slachtoffer van geweld,  2,5 keer zo vaak als gemiddeld in de bevolking. Maar ook het aandeel slachtoffers van vermogensdelicten en vandalisme is onder verdachten veel hoger.

Slachtoffer van een delict in het afgelopen jaar, 2005-2007

Slachtofferkans vooral hoger voor plegers van geweld en vernieling

Verdachten van vernieling en van geweldpleging worden het vaakst slachtoffer; bijna de helft van hen overkomt dat in het jaar van onderzoek. Vooral het aandeel geweldsslachtoffers is onder deze verdachten hoog vergeleken met verdachten van verkeersdelicten en vandalisme.

Zij die voor een verkeersdelict in aanraking zijn geweest met de politie hebben minder te vrezen. Toch werd ook ruim één op de drie verdachten van verkeersdelicten slachtoffer tegenover één op de vier niet-verdachten.

Slachtofferschap bij verdachten naar soort misdrijf verdachte, 2005-2007

Meerplegers lopen relatief veel risico

Zij die verdacht zijn geweest van meer dan één misdrijf worden vaker slachtoffer dan personen die van slechts één misdrijf werden verdacht. Zo werd 44 procent van de mensen die meer dan eens verdacht zijn geweest, slachtoffer in het jaar van het onderzoek, tegenover 38 procent van hen die éénmaal in aanraking zijn geweest met de politie. Maar liefst 16 procent van de meerplegers werd slachtoffer van geweld.

Slachtofferschap onder verdachten naar pleegcarrière, 2005-2007

De relatief grote kans op slachtofferschap bij daders kan voor een deel verklaard worden door gemeenschappelijke kenmerken van daders en slachtoffers. Te denken valt aan hun levenswijze en invulling van de vrije tijd, hun (criminele) sociale netwerk, maar ook de omgeving waar ze wonen. Vooral de grotere kans op geweld hangt hiermee samen, maar ook de kans op vermogensdelicten en vandalisme.

Carin Reep en Ko Oudhof

Slachtofferschap bij verdachten, 2005-2007

Wie kwaad doet, kwaad ontmoet?