Conjunctuurbeeld duidelijk verslechterd

Het conjunctuurbeeld was eind december een stuk slechter dan eind november. Dit komt vooral doordat de ondernemers in de industrie ongekend somber zijn geworden. Het zwaartepunt van de indicatoren in de Conjunctuurklok ligt in de fase van “laagconjunctuur”.

De economie groeit minder snel. In het derde kwartaal is het bruto binnenlands product met 1,8 procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder. Dit is bijna een halvering in vergelijking met de groei in het eerste halfjaar. Ten opzichte van een kwartaal eerder groeide de Nederlandse economie niet. Het was het tweede kwartaal op rij met een nulgroei.

De productie van de industrie was in oktober 2,5 procent lager dan een jaar eerder. Het volume van de uitvoer was 1 procent groter. Door huishoudens werd 0,2 procent meer besteed dan een jaar eerder.

Het vertrouwen van ondernemers in de industrie verslechterde in december zeer sterk. Het producentenvertrouwen daalde van -9,1 tot -20,1. Dit is de laagste waarde sinds 1985, toen de indicator voor het eerst op maandbasis werd berekend. Ook de stemming onder zakelijke dienstverleners verslechterde flink. Het consumentenvertrouwen is nauwelijks veranderd. Deze indicator steeg van -29 naar -28.

De kapitaalmarktrente bedroeg in november gemiddeld 4,0 procent en was daarmee bijna 0,3 procentpunt lager dan in oktober. De inflatie liep terug van 2,8 procent in oktober naar 2,3 procent in november. De afzetprijzen van de industrie waren ruim 2 procent lager dan een jaar eerder.

In de periode september-november was de werkloosheid even groot als in de periode augustus-oktober. De banengroei was in het derde kwartaal wat minder krachtig dan in de eerste helft van 2008. Het aantal vacatures bleef groot. Het aantal uitzenduren was in het derde kwartaal iets lager.

Bruto binnenlands product (bbp)

Meer cijfers staan in het dossier Conjunctuur.