Een op de vijf grote bedrijven is bezig met het verplaatsen van bedrijfsactiviteiten

Sinds 2001 hebben ruim 600 grote Nederlandse bedrijven in de industrie en dienstverlening bedrijfsonderdelen of - activiteiten naar het buitenland verplaatst. Nog eens 200 bedrijven verwachten een dergelijke verplaatsing binnen twee jaar te realiseren.

Internationale verplaatsing van bedrijfsactiviteiten naar bedrijfstak

Vooral hightech industrie naar het buitenland

In de industrie verplaatsen beduidend meer bedrijven activiteiten naar het buitenland dan in de dienstverlening. Met name in de hightech industrie heeft sinds 2001 bijna de helft van de bedrijven bedrijfsactiviteiten verplaatst of is dit van plan. Hierbij speelt zeker mee dat driekwart van de bedrijven in deze sector al internationaal georiënteerd is, aangezien ze deel uitmaken van een multinational.

Kernactiviteiten naar Oost-Europa en Azië

Van alle activiteiten die in de periode 2001-2006 naar het buitenland zijn verplaatst, bestond 40 procent uit kernactiviteiten (de productie van goederen en diensten voor de markt). Deze activiteiten gaan vooral naar landen in Oost-Europa en Azië, zoals Polen, Tsjechië, China en India.

Het grootste deel van de verplaatsingen (60 procent) betrof ondersteunende activiteiten, zoals distributie en logistiek, ICT-diensten en administratieve functies. Een groot deel van deze activiteiten concentreert zich in West-Europa, met name in Duitsland en België.

Internationale verplaatsing van bedrijfsactiviteiten naar bestemming, 2001-2006

Kostenbesparing belangrijk motief

Bedrijven besluiten vooral activiteiten naar het buitenland te verplaatsen om kosten te besparen. Dit geldt met name voor de loonkosten. Ook noemen zij vaak motieven ter verbetering van de concurrentiepositie: het volgen van cliënten of concurrenten, betere logistiek en toegang tot nieuwe markten.

Minder regelgeving en tekort aan personeel blijken in veel gevallen geen rol van betekenis te spelen bij de beslissing om bedrijfsactiviteiten te verplaatsen.

Verplaatsingen leveren ook werkgelegenheid op

Een precieze schatting van de gevolgen voor de werkgelegenheid in Nederland is moeilijk te maken. Bij ongeveer de helft van de bedrijven die verplaatsen, gaan niet meer dan 10 banen per bedrijf verloren, maar bij 15 procent zijn het meer dan 50 banen.

Daarentegen leverde bijna de helft van de verplaatsingen ook werkgelegenheid op in Nederland. Zo brengt het managen van de buitenlandse werkzaamheden werk met zich mee. Ook kan door verplaatsing van activiteiten ruimte ontstaan voor andere werkzaamheden binnen het bedrijf in Nederland.

Gusta van Gessel en Fintan van Berkel

Bron: Maatwerktabellen