Consumentenvertrouwen maakt vrije val

Het vertrouwen van de consument is in september gedaald van 15 naar -1. Dit is de grootste daling ooit gemeten. Voor het eerst sinds de zomer van 2006 zijn er weer meer pessimisten dan optimisten. Niet alleen waren de consumenten veel somberder over het economisch klimaat, ook de koopbereidheid heeft een deuk opgelopen. Het pessimisme van de consumenten betreft vooral de toekomstige economische en financiële situatie. Ook verwachten aanzienlijk meer consumenten dat de komende twaalf maanden de prijzen zullen stijgen. De werkloosheidsverwachting daarentegen steeg nauwelijks.

Consumentenvertrouwen, seizoengecorrigeerd

Stemming over economie slaat radicaal om

In een maand tijd is het oordeel over de economische situatie in de komende twaalf maanden volledig omgeslagen. Waren er in augustus nog 16 procent meer optimisten dan pessimisten, in september domineerden de pessimisten met 18 procent. Een dergelijke verslechtering van 34 punten is nog nooit eerder voorgekomen. Ook over het economisch klimaat van de afgelopen twaalf maanden zijn consumenten aanzienlijk pessimistischer geworden.

Het oordeel over de economische situatie in de afgelopen en in de komende twaalf maanden samen is met liefst 28 punten gedaald. Deze deelindicator van het consumentenvertrouwen reageert snel en heftig op onzekerheden en slecht economisch nieuws. De omvang van de daling is echter zonder weerga. Alleen de terugval in oktober 1998 komt enigszins in de buurt. Onder invloed van de Aziëcrisis daalde toen het oordeel over het economische klimaat met 21 punten.

Economisch klimaat, seizoengecorrigeerd

Terugval koopbereidheid minder scherp

Ook de koopbereidheid, de tweede bouwsteen van het consumentenvertrouwen, verslechterde. De terugval was echter minder scherp dan bij het economisch klimaat. Het saldo van het percentage optimisten en pessimisten kwam uit op 3, terwijl dit in augustus nog 9 was.

De indicator koopbereidheid is samengesteld uit vragen over de financiële situatie van het huishouden en het doen van grote aankopen. Over de eigen financiën in de afgelopen twaalf maanden zijn consumenten een stuk negatiever geworden. De stemming over de financiële situatie van het eigen huishouden in het komende jaar verslechterde ook. Consumenten waren echter slechts een fractie minder positief in hun oordeel of het een gunstige tijd is voor grote aankopen.

Koopbereidheid, seizoengecorrigeerd

Het onderzoek heeft plaatsgevonden op de eerste tien werkdagen van september. Vlak voor en tijdens deze periode zijn veel berichten verschenen over de crisis op de internationale financiële markten door dubieuze hypotheken in de VS, dalende koopkracht volgend jaar en onrust op de aandelenbeurzen.

Meer cijfers staan in het dossier Conjunctuur