De Nederlandse economie 2006

Vandaag verschijnt de publicatie ‘De Nederlandse economie 2006’. Hierin heeft het CBS de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van de economie en arbeidsmarkt overzichtelijk bijeengebracht. Daarnaast heeft het CBS enkele structurele veranderingen onderzocht die van belang zijn voor de Nederlandse economie.

Hoogste economische groei in zes jaar

In 2006 groeide de Nederlandse economie met 3,0 procent. Dat was het hoogste groeicijfer in zes jaar. De export leverde de belangrijkste bijdrage aan de economische groei. Het waren echter vooral de consumptie van huishoudens en de investeringen die voor de groeiversnelling zorgden. Bedrijven investeerden op grote schaal in computers, machines en transportmiddelen en de huishoudens gaven vooral meer uit aan duurzame consumptiegoederen. Huishoudens hadden in 2006 flink meer te besteden door meer banen en goed presterende zelfstandigen. Door de bovengemiddelde economische groei trok de arbeidsmarkt sterk aan. Het aantal openstaande vacatures bereikte eind 2006 de hoogste stand ooit.

Onderwijs loont

Kennis wordt steeds belangrijker in de Nederlandse economie. Nieuwe vacatures vragen vaak om hoogopgeleiden. Het aantal hoogopgeleide werknemers is sterk toegenomen. Toch zijn de vacatures voor hooggekwalificeerd personeel vaak aanmerkelijk moeilijker te vervullen dan vacatures voor laag- of middelbaaropgeleiden. De grote vraag naar hoogopgeleide werknemers heeft de afgelopen jaren geleid tot toenemende inkomensverschillen tussen hoog- en laagopgeleide werknemers.

Nieuw onderzoek van het CBS geeft inzicht in de kosten van het opleiden van een individu van kleuterleeftijd tot een bepaald eindniveau. Tussen 1998 en 2005 zijn met name de kosten per diploma in het (v)mbo, havo en vwo sterk gestegen. Dat komt doordat er meer geld ging naar het basis- en voortgezet onderwijs.

Marktaandeel Nederlandse distributiesector loopt terug

Hoewel de goederenstroom van Azië naar Europa via Nederland stormachtig groeit, loopt het marktaandeel van de Nederlandse distributiesector in Europa terug. De containeroverslag neemt in Rotterdam minder snel toe dan in concurrerende havens. Ook in het internationale wegvervoer spelen andere landen een steeds grotere rol. Toch blijft Nederland onmiskenbaar een belangrijke schakel tussen West-Europa en de rest van de wereld.

Forse toename arbeidsparticipatie in afgelopen decennia

De arbeidsparticipatie in Nederland is de laatste twintig jaar fors toegenomen. Dit komt voornamelijk door een toename in de participatie van vrouwen. Zij werken vooral in deeltijd. Daarnaast blijven ouderen steeds langer werken. De ouderenparticipatie is in Nederland meer toegenomen dan gemiddeld in Europa.

Voor niet-westerse allochtonen liep de ontwikkeling van de arbeidsparticipatie parallel aan die van autochtonen. Opvallende stijgers qua arbeidsparticipatie zijn de Marokkaanse en Turkse vrouwen. Het niveau van de arbeidsparticipatie ligt bij niet-westerse allochtonen echter beduidend lager dan bij autochtonen. Alleen Surinamers en Antillianen benaderen het niveau van autochtonen.

Gunstige ontwikkeling overheidsfinanciën

Bij bestudering van het verloop van de Nederlandse overheidsfinanciën in de periode 1967-2006 valt op dat de overheidsfinanciën er nu relatief gunstig voor staan. Sterk oplopende tekorten tussen 1973 en 1982 werden gevolgd door afnemende tekorten in de jaren tachtig en negentig. Dit kwam vooral door een overwegend zuinige overheid in combinatie met gunstige economische ontwikkelingen. Daarnaast hebben de deelname aan de gemeenschappelijke Europese munt en de vergrijzing gewerkt als extra drijfveren om het overheidstekort te beperken.