Minder gevangenisstraffen, meer taakstraffen

In 2005 zijn door de rechter bijna 186 duizend sancties opgelegd. Dat is 2 procent minder dan in 2004. Vooral het aantal gevangenisstraffen en jeugddetenties nam af. Het aantal taakstraffen nam toe.

Aantal gevangenisstraffen daalt het sterkst

In 2005 zijn ruim 124 duizend veroordelingen uitgesproken door de rechter. Hierbij werden in totaal bijna 186 duizend sancties opgelegd. Dit is een daling van 2 procent ten opzichte van 2004, toen er 189 duizend sancties werden opgelegd. Het aantal veroordelingen verschilt van het aantal sancties, omdat de rechter bij een veroordeling meerdere sancties kan opleggen.
Van de opgelegde sancties daalde in 2005 het aantal gevangenisstraffen met 9 procent het sterkst ten opzichte van 2004. Het aantal jeugddetenties nam met bijna 7 procent af, het aantal taakstraffen groeide met 9 procent.

Sancties opgelegd door de rechter

Capaciteitsuitbreidingen

Tussen 1995 en 2002 groeide het aantal opgelegde sancties gelijkmatig van 135 duizend naar 166 duizend. In 2003 nam dit aantal echter sterk toe tot 191 duizend. Deze plotselinge stijging werd veroorzaakt door capaciteitsuitbreidingen bij de politie en het openbaar ministerie. Tegelijk werden de opsporing en vervolging geïntensiveerd. In 2004 en 2005 nam het aantal door de rechter opgelegde sancties weer licht af.
Het totaal aantal veroordelingen steeg tussen 1995 en 2005 van 97 duizend naar 124 duizend. Ook dit aantal nam in 2003 sterk toe.

Veroordelingen en sancties opgelegd door de rechter

Aandeel taakstraffen sterk toegenomen

Tussen 1995 en 2005 nam het aandeel van de opgelegde hoofdstraffen licht af, van 81 naar 77 procent. Daarbij is de verdeling van de soorten sancties structureel veranderd. Het aandeel boetes en gevangenisstraffen daalde in deze periode, het aandeel taakstraffen verdubbelde: van 10 procent in 1995 tot 21 procent in 2005. Taakstraffen zijn in de jaren negentig ingevoerd als nieuwe sanctie. Bovendien zijn in de loop van de tijd de mogelijkheden uitgebreid om naast andere sancties een taakstraf op te leggen. Jeugddetentie werd in 1995 als sanctie geïntroduceerd. In 2005 was dit aandeel toegenomen tot 3 procent.

Verdeling door de rechter opgelegde sancties

Jurriën de Jong en Nynke de Lange