Kanker bij mannen nu doodsoorzaak nr. 1

In 2005 overleden 136,4 duizend inwoners van Nederland. Kanker is bij mannen inmiddels de belangrijkste doodsoorzaak, vóór hart- en vaatziekten.

Bij vrouwen kankersterfte op tweede plaats

In 2005 stierven 21,2 duizend mannen door kanker. In de rangorde van doodsoorzaken staat kanker daarmee bij de mannen bovenaan. Hart- en vaatziekten komen op de tweede plaats met 20,8 duizend sterfgevallen.
Bij vrouwen zijn hart- en vaatziekten nog wel de belangrijkste doodsoorzaak met 22,6 duizend overledenen. Door kanker overleden 18,1 duizend vrouwen.
In de afgelopen eeuw waren hart- en vaatziekten steeds de belangrijkste doodsoorzaak. Als de huidige trends doorzetten, zal rond 2010 kanker ook bij vrouwen de belangrijkste doodsoorzaak zijn geworden.

Sterfte naar de belangrijkste doodsoorzaken, 2005

Sterfte door hart- en vaatziekten daalt

In de afgelopen decennia is het risico om door een hart- of vaatziekte te overlijden vrijwel voortdurend gedaald. Het sterkst was de daling bij mannen tussen 30 en 60 jaar. Rekening houdend met de vergrijzing van de bevolking is de kans om door een hart- of vaatziekte te overlijden sinds 1970 ongeveer gehalveerd. Deze ontwikkeling hangt onder meer samen met gedragsfactoren, zoals minder roken en betere voeding, en met de vooruitgang in de preventieve en curatieve zorg.

Sterfte aan kanker en hart- en vaatziekten, per 1000 mannen/vrouwen, gestandaardiseerd, 1970–2005

Stagnatie kankersterfte bij vrouwen 

Hoewel het aantal sterfgevallen door kanker jaarlijks toeneemt, is het risico om door deze ziekte te overlijden sinds het eind van de jaren tachtig gedaald. De daling is echter vooral bij mannen opgetreden. Bij vrouwen vindt sinds enkele jaren geen verdere daling van het sterfterisico meer plaats. Dit hangt vooral samen met de toenemende sterfte door longkanker. Deze toename wordt vooral bepaald door het rookgedrag van enkele decennia geleden. Het percentage rokende mannen daalde toen sterk, terwijl juist meer vrouwen met roken begonnen.

Kankersterfte naar type kanker, 2005

Grote verschillen in ontwikkeling naar type kanker

Bij vrouwen is borstkanker nog de belangrijkste oorzaak van kankersterfte, maar dat zal veranderen. Naar verwachting is bij vrouwen al in 2007 longkanker de belangrijkste vorm van kankersterfte.
Bij mannen zal longkanker nog lange tijd de belangrijkste oorzaak van kankersterfte blijven. Een toenemend aantal mannen overlijdt door prostaatkanker. De vergrijzing van de bevolking is hiervoor de belangrijkste reden.

Jan Hoogenboezem en Joop Garssen