Bijna 12 miljoen potentiële kiezers bij gemeenteraadsverkiezingen in maart

Voor de gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart 2006 zullen naar verwachting 11,8 miljoen personen een oproepkaart krijgen. Dit aantal betreft alle kiesgerechtigde personen. Het aantal stemmen dat daadwerkelijk zal worden uitgebracht, hangt af van de opkomst. Bij de raadsverkiezingen in 2002 bedroeg de opkomst 58 procent.

Niet in alle gemeenten wordt gestemd op 7 maart

Op 7 maart wordt in 419 van de 458 gemeenten in Nederland een nieuwe gemeenteraad gekozen. In 15 gemeenten is al eerder gestemd, in verband met gemeentelijke herindelingen op 1 januari 2005 en 2006. In 24 gemeenten wordt de gang naar de stembus pas dit najaar gemaakt, omdat die gemeenten betrokken zijn bij een herindeling per 1 januari 2007.

Kiesrecht niet voor alle inwoners

Voor de komende raadsverkiezingen zijn in principe alle Nederlanders en niet-Nederlanders die EU-onderdaan zijn, kiesgerechtigd als zij minimaal 18 jaar oud zijn en zijn opgenomen in de gemeentelijke basisadministratie. Voor niet-Nederlanders die niet de nationaliteit hebben van een van de EU-landen, geldt als extra eis dat zij over een geldige verblijfstitel moeten beschikken en minimaal 5 jaar legaal in Nederland moeten verblijven.

Kiesgerechtigden worden ouder

Evenals de totale bevolking van Nederland verandert de samenstelling van het kiezerscorps naar leeftijd. Sinds de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 zijn de kiesgerechtigden gemiddeld ouder geworden. Het aandeel van de categorie 45-64 jarigen, waarin de babyboomers zich bevinden, is met bijna 2 procent gegroeid.

Kiesgerechtigden naar leeftijd

Aandeel allochtonen onder kiesgerechtigden toegenomen

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 waren er in totaal 11,2 miljoen kiesgerechtigden. Hiervan was 1,9 miljoen allochtoon. Dit komt overeen met 17 procent.
Bij de komende verkiezingen zal het aantal allochtonen naar verwachting 2,2 miljoen bedragen: 1,1 miljoen westerse en 1 miljoen niet-westerse allochtonen. Het totale aandeel allochtonen binnen het kiezerscorps stijgt hiermee tot 18 procent.

Duitsers grootste groepering onder allochtonen

Onder de westerse allochtonen vormen de Duitsers de grootste groepering met 320 duizend potentiële kiezers. Bij de niet-westerse allochtonen zijn dat de Surinamers met 225 duizend kiesgerechtigden, direct gevolgd door de Turken met 220 duizend oproepkaarten voor de verkiezingen.

Allochtone kiesgerechtigden naar herkomst, 2002

Nieuwe kiezers

Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen zullen ongeveer 715 duizend personen die bij de vorige raadsverkiezingen nog geen 18 jaar oud waren een oproepkaart ontvangen. Omdat zij voor het eerst kiesgerechtigd zijn voor een gemeenteraadsverkiezing, vormen zij de groep nieuwe kiezers. Bij de raadsverkiezingen van 2002 waren er 665 duizend nieuwe kiezers.

Leen van der Hoeven en Carel Harmsen