458 gemeenten in 2006

Afgelopen jaar zijn dertien Nederlandse gemeenten opgeheven en overgegaan in vier nieuwe. Twee nieuwe gemeenten liggen in Zuid-Holland, één in Utrecht en één in Noord-Holland. Doordat per saldo negen gemeenten verdwenen zijn, bedraagt het aantal gemeenten op 1 januari 2006 nog 458.

Nieuwe gemeenten, nieuwe namen

Ook in 2006 is er een nieuwe gemeentenaam met een regionaal karakter. In Utrecht ontstaat op de Heuvelrug een gelijknamige gemeente met zo’n 50 duizend inwoners. Deze is gevormd door samenvoeging van Maarn, Doorn, Leersum, Amerongen en Driebergen-Rijsenburg.
De Zuid-Hollandse gemeente Teylingen ontstaat uit de gemeenten Warmond, Voorhout en Sassenheim. Elk van de voormalige gemeenten heeft een historische band met Teylingen, al schuilt in de oorsprong van de naam een mysterie.

Veel wijzigingen in West-Nederland

Vooral in het westen is het aantal gemeenten de afgelopen decennia fors afgenomen. In zowel Noord- als Zuid-Holland is in veertig jaar bijna de helft van het aantal gemeenten verdwenen. Hetzelfde geldt voor de provincie Utrecht. In Zeeland is zelfs minder dan een zesde van het aantal gemeenten overgebleven.

Gemeenten in de westelijke provincies

Zuid-Holland nog steeds de meeste gemeenten

Zuid-Holland is anno 2006 nog altijd de provincie met het grootste aantal gemeenten (82). Dit ondanks de vele herindelingen en de overgang van de gemeenten Oudewater (in 1970), Woerden (in 1989) en Vianen (in 2002) van Zuid-Holland naar Utrecht.

Steeds minder kleine gemeenten

Nederland telde vorig jaar nog zeventig gemeenten met minder dan tienduizend inwoners. Per 1 januari 2006 neemt dit aantal door het verdwijnen van Venhuizen, Maarn, Amerongen en Leersum verder af. Door het opheffen van de Zuid-Hollandse gemeenten Valkenburg en Warmond blijven er nog maar negen gemeenten met minder dan 5 duizend inwoners over.

Ontwikkeling aantal kleine gemeenten

Samenvoeging en herindeling

Het aantal kleine gemeenten daalt gestaag. In 1966 waren er nog twaalf gemeenten met minder dan 500 inwoners. Anno 2006 zijn zulke kleine gemeenten verdwenen. Door de strenge eisen aan gemeentelijke taken is juist voor de kleinere gemeenten de toekomst onzeker. Enkele hebben al het initiatief genomen voor een vrijwillige samenvoeging. Volgend jaar zal het aantal gemeenten naar verwachting onder de 450 uitkomen door nieuwe herindelingen in Noord- en Zuid-Holland en Limburg.

Duncan Beeckman