Conjunctuurbeeld: verbetering zet door
De verbetering van de conjunctuur zet door. Dat is het beeld van de conjunctuurklok eind november. Bijna alle indicatoren laten van oktober op november een verbetering zien. Verreweg de meeste bevinden zich nu in een opgaande fase. Het zwaartepunt ligt echter nog wel in de herstelfase. De vacatures en het aantal banen lieten de grootste verbetering zien, maar ook bij de industriële productie en de consumptie van huishoudens was er sprake van een substantiële toename.
De economische groei is in het derde kwartaal uitgekomen op 0,9 procent. In het eerste kwartaal kromp de economie nog met 0,5 procent, in het tweede kwartaal was er een groei van 1,3 procent. De volumegroei van de uitvoer van goederen en diensten was in het derde kwartaal met 4,7 procent iets kleiner dan in het eerste half jaar. De investeringen waren 3,4 procent hoger, met name door hogere investeringen in woningen en computers. Huishoudens kochten in het derde kwartaal 1 procent meer dan een jaar eerder, de hoogste toename sinds het derde kwartaal van 2002.
De vertrouwensindicatoren lopen in het conjunctuurbeeld over het algemeen voor op de andere indicatoren. Dat ging in november wel op voor het vertrouwen van de ondernemers, maar niet voor het consumentenvertrouwen. In november steeg het consumentenvertrouwen weliswaar voor de tweede achtereenvolgende maand, maar er zijn nog steeds meer pessimisten dan optimisten. Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie is in november wel iets gedaald, maar blijft hoog. De ondernemers in de zakelijke dienstverlening verwachten in het vierde kwartaal meer orders en een hogere omzet.
De industriële afzet- en verbruiksprijzen zijn in oktober voor de vijfde achtereenvolgende maand gestegen ten opzichte van een maand eerder. De inflatie daalde in oktober naar 1,6 procent. De rente is in oktober daarentegen met 0,2 procentpunt gestegen en weer terug op het niveau van juli en augustus dit jaar.
De voor seizoeninvloeden gecorrigeerde werkloosheid bleef in de periode augustus – oktober vrijwel onveranderd ten opzichte van de voorgaande maanden. Het banenverlies is tot staan gekomen en was in het derde kwartaal gecorrigeerd voor seizoeneffecten zelfs een fractie hoger. Het aantal openstaande vacatures nam in deze periode sterk toe. In het tweede kwartaal was ook het aantal uitzenduren verder toegenomen.
Bruto binnenlands product (BBP)
