Jaarlijks bijna een miljard euro voor natuur

In 2003 waren de totale kosten voor natuur en landschapsbeheer 974 miljoen euro. Dit is 3 procent minder dan in 2001, maar wel beduidend meer dan in 1999 (+30 procent). Voor 2002 zijn de kosten niet geanalyseerd.

Kosten natuur- en landschap, naar activiteit

Veel minder voor grondaankopen

Voor de verwerving van grond werd in 2003 135 miljoen euro uitgetrokken. Dat was in 2001 nog 228 miljoen euro. Deze sterke afname is een gevolg van de aankoopstop die het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit eind 2002 heeft ingesteld. Deze stop liep van eind 2002 tot in het derde kwartaal van 2003. De grond die wél werd aangekocht was voornamelijk bedoeld voor het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur.

Inrichting en beheer gestabiliseerd

De kosten voor natuur- en landschapsbeheer bestaan behalve uit kosten voor grondaankoop ook uit kosten voor beheer en inrichting, voorlichting, educatie en onderzoek en apparaatkosten. De kosten van inrichting en beheer waren in 2001 en 2003 vrijwel gelijk en lagen rond de 370 miljoen euro.
Aan activiteiten op het gebied van voorlichting, onderwijs en onderzoek werd in 2003 171 miljoen euro uitgegeven, tegen 142 miljoen euro in 2001. Ook de apparaatkosten zijn in deze periode gestegen van 255 miljoen euro in 2001 tot 299 miljoen euro in 2003.

Natuur- en landschapskosten

Merendeel overheid, beperkte opbrengsten

Een steeds groter deel van de natuur- en landschapskosten wordt gemaakt door overheidsorganisaties, zoals Staatsbosbeheer en de Dienst Landelijk Gebied. In 2003 was dit ruim 57 procent, tegen 52 procent in 1999. De rest komt voor rekening van private partijen waaronder natuurorganisaties, landgoedeigenaren en boeren.
In 2003 werd een klein deel van de kosten (bijna 6 procent) voor natuur en landschap gedekt door opbrengsten. Het gaat daarbij onder meer om huur, pacht, houtopbrengsten en opbrengsten van vee. Het aandeel in het totaal van de kosten is in de periode 1999-2003 vrijwel gelijk gebleven.

Financiering natuur en landschap

Financiering

In Nederland blijkt de overheid veruit de belangrijkste financier te zijn van natuur en landschap met een bijdrage van bijna 78 procent in de lasten. Huishoudens dragen 13 procent bij en het bedrijfsleven is goed voor een bijdrage van 9 procent. Huishoudens leveren een tamelijk constante bijdrage. Het gaat hier onder andere om contributies, giften, nalatenschappen en bijdragen uit loterijen.

Cor Graveland en Ronald van der Mark