Sterfte door kanker licht gedaald

Vorig jaar zijn ruim 40 duizend personen overleden als gevolg van kanker. Deze ziekte is daarmee verantwoordelijk voor drie op de tien sterfgevallen. Het totaal aantal sterfgevallen door kanker neemt van jaar op jaar toe.

Aantal sterfgevallen door kanker

Dalende kans om door kanker te overlijden

Wordt echter rekening gehouden met de omvang en leeftijdssamenstelling van de Nederlandse bevolking, dan blijkt al jarenlang sprake te zijn van een dalende kans om door kanker te overlijden. Bij mannen is deze daling, die medio jaren tachtig inzette, sterker geweest dan bij vrouwen. Onder vrouwen is het sterfterisico nog steeds iets lager dan onder mannen, maar het verschil neemt af.

Aantal sterfgevallen naar type kanker, 2004

Kanker straks desondanks doodsoorzaak nummer één

Gemeten naar het jaarlijks aantal sterfgevallen is longkanker, met bijna een kwart van de totale sterfte door kanker, veruit de belangrijkste doodsoorzaak. Deze oorzaak wordt op afstand gevolgd door dikkedarmkanker (9 procent) en borstkanker (8 procent). Onder vrouwen is longkanker als doodsoorzaak nu nog minder frequent dan borstkanker, maar ook bij hen zal longkanker in de nabije toekomst het meest voorkomen.

De sterfte door alle vormen van kanker tezamen zal, ondanks de vooruitgang die is geboekt in preventie en therapie, in de jaren tien van deze eeuw de rol van hart- en vaatziekten als doodsoorzaak nummer één overnemen.

Verandering van de kans om door kanker te overlijden, 1994-2004

Long- en slokdarmkanker

Dat de sterftekans van mannen sneller afneemt dan die van vrouwen, komt vooral door veranderingen in het rookgedrag van enkele decennia geleden. Dat bepaalt namelijk grotendeels de  huidige omvang van longkankersterfte. Destijds daalde het percentage rokende mannen sterk, terwijl juist meer vrouwen begonnen te roken.

In de afgelopen tien jaar is de kans om door longkanker te overlijden onder vrouwen dan ook sterk toegenomen. Van de tien veelvoorkomende vormen van kanker, is verder alleen de kans om door slokdarmkanker te overlijden toegenomen. Het risico op deze vorm van kanker wordt vergroot door alcoholgebruik en roken.

Gunstige trend meeste overige soorten kanker

Na jaren van stagnatie is de sterfte door borstkanker sinds medio jaren negentig duidelijk afgenomen. Deze afname is mogelijk veroorzaakt door bredere screening en verbeterde therapie. Als de huidige trends doorzetten, zal het jaarlijks aantal sterfgevallen door borstkanker al over twee jaar kleiner zijn dan het aantal sterfgevallen onder vrouwen door longkanker. De kans om te overlijden door maagkanker is, van alle belangrijke vormen van kanker, het sterkst gedaald. Deze daling is een voortzetting van een langdurige trend, die rond de jaren dertig van de vorige eeuw inzette.

Joop Garssen en Jan Hoogenboezem