Zelfdoding vaker op middelbare leeftijd

In  2004 hebben 1 514 inwoners van Nederland een einde gemaakt aan hun leven. Met gemiddeld vier zelfdodingen per dag, is dit ruim 1 procent van het totaal aantal overledenen in Nederland (circa 370 per dag). Mannen doden zichzelf bijna twee keer zo vaak  als vrouwen. Het aantal zelfdodingen ligt al jaren op nagenoeg hetzelfde niveau, maar concentreert zich in toenemende mate in de middelbare leeftijdsgroep  Vrouwen die zichzelf om het leven brengen zijn met 51,5 jaar gemiddeld ouder dan mannen (47,6 jaar).

Aantal zelfdodingen naar leeftijd


 

Belangrijkste doodsoorzaak onder jonge volwassenen

Het aandeel van zelfdoding in de totale sterfte varieert sterk met de leeftijd. Omdat de totale sterfte onder jongeren laag is, speelt zelfdoding een relatief grote rol. In de leeftijdsgroep van 10 tot 25 jaar vormen verkeersongevallen de belangrijkste doodsoorzaak, gevolgd door zelfdoding. Tussen 25 en 45 jaar is zelfdoding zelfs de meest voorkomende doodsoorzaak. Vanaf 45 jaar neemt het belang van andere doodsoorzaken toe, waardoor het aandeel van zelfdoding in het totaal van de doodsoorzaken sterk afneemt.

In de afgelopen jaren is het aantal gevallen van zelfdoding onder personen van 40 tot 60 jaar toegenomen. Het aantal gevallen op jongere en oudere leeftijd is afgenomen. In 2004 viel 47 procent van de slachtoffers in de leeftijdsgroep van 40 tot 60 jaar. Eind jaren negentig was dit nog 36 procent.

Verhanging meest gekozen pleegwijze

Twee derde van degenen die zichzelf doden zijn mannen. Zij kiezen vaker voor een meer gewelddadige manier van zelfdoding. Bijna de helft berooft zich door verhanging van het leven. 
Vrouwen kiezen in een derde van de gevallen voor verhanging. Een op de vier neemt een overdosis medicijnen. Voor de trein springen komt onder mannen en vrouwen naar verhouding even vaak voor: een op de negen kiest voor deze wijze van zelfdoding.
In elke leeftijdsgroep blijkt verhanging de meest gekozen pleegwijze te zijn. Voor de trein springen komt relatief vaak voor bij jongeren, maar zelden bij ouderen.

Zelfdoding per gemeente van 100 duizend inwoners of meer, 2000-2004

Inwoners grote steden oververtegenwoordigd

Van elke 100 duizend mannen van 10 jaar of ouder slaan er elk jaar 15 de hand aan zichzelf. Van de vrouwen zijn het er 7. Het aantal gevallen van zelfdoding ligt onder inwoners van grote gemeenten, met meer dan 100 duizend inwoners, ongeveer een kwart hoger dan onder inwoners van kleine en middelgrote gemeenten. Tussen de grote gemeenten bestaan echter wel grote verschillen. Het aantal zelfdodingen onder inwoners van de gemeente Groningen ligt ongeveer 60 procent boven het landelijk gemiddelde. Ook onder inwoners van Amsterdam (40 procent meer) en Eindhoven (30 procent meer) komt zelfdoding relatief veel voor.

Jan Hoogenboezem en Joop Garssen