Pensioenreserves steeds meer belegd in effecten

Eind 2004 hadden pensioenfondsen ruim 252 miljard euro belegd in aandelen en ruim 205 miljard euro in obligaties. Daarmee was 86 procent van de 533 miljard euro totaal belegd vermogen van pensioenfondsen belegd in effecten.

Opbouw beleggingsportefeuille pensioenfondsen, ultimo jaar

Meer aandelen en obligaties

Eind 1994 bestond nog 49 procent van het belegd vermogen van pensioenfondsen uit effecten, waarvan 23 procent in aandelen en 26 procent in obligaties. Beleggingen in aandelen namen sindsdien toe tot 47 procent aan het eind van 2004. Die toename vond in zijn geheel plaats in de jaren negentig, mede onder invloed van stijgende beurskoersen. Ultimo 1999 bestond 52 procent van de beleggingen uit aandelen. De beleggingen in obligaties namen in de periode 1994–2004 toe van 26 procent naar 39 procent.

Tegenover deze forse toename in effectenbezit stond een afbouw van het bezit aan lange leningen, van 41 procent in 1994 tot 4 procent in 2004.

Beleggingen pensioenfondsen in binnen- en buitenland, ultimo jaar

Beleggingen in het buitenland

De toename van het effectenbezit in de portefeuille gaat gepaard met een sterke internationalisering van de beleggingen. Eind 1985 hadden pensioenfondsen bijna 8 miljard euro belegd in buitenlandse effecten. Dat was toen 6 procent van het totale belegde vermogen. Eind 2004 was 388 miljard euro, bijna 73 procent van het totaal, gestoken in buitenlandse effecten.

Spreiding beleggingen

Verschillende factoren liggen ten grondslag aan deze internationalisering. In het buitenland zijn meer mogelijkheden om te beleggen in andere valuta’s, landen en bedrijfstakken. Hierdoor kunnen risico’s gespreid worden en is er meer gelegenheid om daar te beleggen waar pensioenfondsen de hoogste rendementen verwachten.

Ook de invoering van de euro heeft een rol gespeeld, vooral bij obligaties. Beleggen binnen het eurogebied kent nu immers geen valutarisico's meer. Eind 2004 was 66 procent van het buitenlandse obligatiebezit belegd binnen het eurogebied. Bij het buitenlandse aandelenbezit was dat 23 procent.

Koerswinst op het aandelenbezit

Voor het rendement op hun aandelenbezit zijn de pensioenfondsen afhankelijk van de ontwikkeling op de aandelenbeurzen. Na de beurshausse in de jaren negentig volgden in het nieuwe millennium drie jaren van koersverliezen. In 2003 en 2004 werden weer koerswinsten genoteerd.

In de periode 1994–2004 werd in totaal ongeveer 62 miljard euro aan koerswinsten behaald op het aandelenbezit. Gemiddeld komt dat neer op bijna 7 procent per jaar. Dat is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde stijging die de MSCI-wereldindex voor aandelen.

Koerswinst en -verlies pensioenfondsen en MSCI-koersindex

Bart van Wezel

Bron StatLine:
Beleggingen pensioenfondsen 2002-2004
Beleggingen pensioenfondsen 1999-2001