Sterke banengroei collectieve sector voorbij

Het aantal banen in de collectieve sector is in 2004 maar licht gestegen. Daarmee kwam een einde aan een periode van historisch hoge banengroei. In de zorgsector was het aantal banen in 2004 met 1,1 miljoen anderhalf keer zo hoog als in 1990. Vooral vrouwen profiteerden van deze banengroei.

Meer banen in collectieve sector, minder in bedrijfsleven

De ontwikkeling van de werkgelegenheid werd de laatste jaren bepaald door enerzijds een fors banenverlies in het bedrijfsleven en anderzijds een sterke banengroei in de collectieve sector. Het einde van deze ontwikkeling lijkt echter in zicht. Eind 2004 verloor het bedrijfsleven minder banen dan voorheen en kwamen er in de collectieve sector vrijwel geen banen meer bij.

Ontwikkeling banen van werknemers naar sector

Van grootste stijging ooit naar minimale groei

In de jaren 2001-2003 kende de collectieve sector een ongeëvenaarde groei van 70 à 90 duizend banen per jaar. Dit is 3 à 4 procent op jaarbasis. In 2004 was de groei echter gering. In het vierde kwartaal van 2004 waren er slechts 4 duizend banen meer dan een jaar eerder, het laagste groeicijfer sinds 1994.

Het aandeel van de collectieve sector in de totale werkgelegenheid (ongeveer eenderde van de banen) is in de periode 1990-2004 niet wezenlijk veranderd. Wel nam de werkgelegenheid er voortdurend toe, terwijl het bedrijfsleven ook tijden van baanverlies kende.

Zorgsector groeide het snelst

Vrijwel alle onderdelen van de collectieve sector groeiden in de afgelopen vijftien jaar ononderbroken. Verreweg de grootste groeier was de zorg. Het aantal banen nam hier toe van ongeveer 700 duizend in 1990 naar 1,1 miljoen in 2004. Het onderwijs kende vanaf 1998 een groei van gemiddeld 9 duizend banen per jaar. De banencijfers over het openbaar bestuur worden enigszins vertekend door de afschaffing van de dienstplicht. Exclusief dienstplichtigen is het aantal banen bij het openbaar bestuur tussen 1990 en 2004 met ongeveer 100 duizend gestegen tot 525 duizend.

Ontwikkeling banen van werknemers in de collectieve sector

Vrouwen profiteerden van groei collectieve sector

Bijna de helft van de vrouwelijke werknemers heeft een baan in de collectieve sector. Onder mannen ligt dit op een kwart. Vrouwen hebben dan ook het meest geprofiteerd van de banengroei in de collectieve sector.

Ontwikkeling banen van werknemers in de collectieve sector naar geslacht

De verminderde banengroei in de collectieve sector treft vrouwen dan ook het hardst. Terwijl de werkloosheid onder mannen vrijwel is gestabiliseerd, is het aantal werkloze vrouwen begin 2005 verder opgelopen.

Hans Langenberg