Grote verschillen in gemeentelijke heffingen

Gemeenten verwachten in 2005 ongeveer 7,3 miljard euro aan gemeentelijke heffingen te ontvangen. Deze heffingen verschillen sterk per gemeente. De totale opbrengst varieert van ruim 200 euro per inwoner in de gemeente Lingewaal tot ruim 2000 euro per inwoner op Schiermonnikoog.

Opbrengst OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten per inwoner, 2005

Hoge heffingen in randstad en op waddeneilanden

De opbrengst per inwoner van de belangrijkste gemeentelijke heffingen - onroerendezaakbelastingen, reinigingsrechten of afvalstoffenheffing en rioolrechten - is hoog in de randstad en op de waddeneilanden. De begrote opbrengsten van deze heffingen variëren van 1034 euro per inwoner op Schiermonnikoog tot 181 euro per inwoner in Lingewaal.

Gemeenten met veel woningen in de hogere prijsklassen, zoals Wassenaar, Bloemendaal en Blaricum scoren hoog, maar ook bijvoorbeeld enkele gemeenten in Noordoost-Groningen.

Opbrengst toeristenbelasting per inwoner, 2005

Toeristenbelasting

In de meeste gemeenten die grote toeristenstromen verwerken, wordt toeristenbelasting geheven. Vooral in de kuststrook inclusief de Waddeneilanden, het oosten van Limburg, Drenthe en het Friese merengebied draagt de toeristenbelasting bij aan de gemeentelijke inkomsten.

Ook hier heeft Schiermonnikoog de hoogste opbrengst per inwoner, direct gevolgd door Vlieland, Ameland en Terschelling. De hoge opbrengst per inwoner op deze eilanden is eenvoudig te verklaren uit het geringe aantal inwoners - Schiermonnikoog is met duizend inwoners de kleinste gemeente van Nederland - en de grote stroom toeristen die jaarlijks de eilanden bezoeken.

Begrote opbrengst gemeentelijke heffingen, naar gemeentegrootte, 2005

Opbrengst in grote gemeenten hoog door OZB

In gemeenten met 100 duizend inwoners en meer bedraagt in 2005 de opbrengst van alle gemeentelijke heffingen gemiddeld 534 euro per inwoner. Gemeenten met 20 duizend tot 100 duizend inwoners heffen gemiddeld 412 euro per inwoner. Ondanks de hoge opbrengsten in enkele Waddengemeenten is de gemiddelde opbrengst in gemeenten met minder dan 20 duizend inwoners het laagst: 399 euro per inwoner.

De verschillen worden vooral bepaald door de OZB. De opbrengst van deze belastingen bedraagt voor de grote gemeenten gemiddeld 260 euro per inwoner, voor de middengroep is dat 196 euro per inwoner en voor de kleine gemeenten 186 euro per inwoner.

Ook de parkeerbelasting is in de grote gemeenten (gemiddeld 51 euro per inwoner) duidelijk hoger dan in de middelgrote (16 euro per inwoner) en de kleine gemeenten (3 euro per inwoner). Dit gemiddelde wordt overigens voor een groot deel bepaald door de vele kleinere gemeenten die géén parkeerbelasting heffen.

Ed Verburg en Gijs Batenburg

Bron: StatLine: Functionele specificaties, gemeentelijke heffingen