Laagste stijging opbrengst gemeentelijke heffingen sinds 1987

Uit de begrotingen van de gemeenten blijkt dat de opbrengsten van de gemeentelijke heffingen in 2005 stijgen met 4,9 procent. Dit is de laagste stijging sinds 1987. De totale opbrengst van de heffingen is begroot op 7,3 miljard euro. Doordat het Rijk de Zalmsnip heeft afgeschaft nemen de lasten voor huishoudens echter wel sterk toe. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Geringe stijging OZB en reinigingsrechten

De onroerendezaakbelastingen (OZB) leveren gemeenten dit jaar 3,5 miljard euro op. Dit is gemiddeld 4,0 procent meer dan in 2004. Voor gebruikers van gebouwen bedraagt de stijging 3,7 procent en voor eigenaren 4,2 procent. Vorig jaar bedroeg de stijging nog gemiddeld 6,8 procent.
Gemeenten heffen reinigingsrechten om de uitgaven voor afvalinzameling en –verwerking te bekostigen. De reinigingsrechten brengen in 2005 ruim 1,6 miljard euro op. Dit is 2,6 procent meer dan in 2004. Vorig jaar bedroeg de stijging nog 5,9 procent.

Rioolrechten stijgen fors

De rioolrechten zijn naar grootte de derde gemeentelijke heffing. Deze doelheffing stijgt wel fors, met 8,1 procent. Dit hangt zowel samen met hogere kosten van riolering als met het streven van gemeenten om een groter deel van deze kosten via de rioolrechten in rekening te brengen. Daarnaast is in enkele gemeenten rioolrecht (op)nieuw ingevoerd. In die gemeenten werd riolering voorheen bekostigd uit de OZB.

Lastenverzwaring door afschaffen Zalmsnip

Hoewel de opbrengsten van de gemeentelijke heffingen slechts beperkt stijgen, nemen de lasten voor huishoudens wel sterk toe. Dit komt doordat gemeenten met ingang van 2005 van het Rijk geen geld meer krijgen om de Zalmsnip uit te keren. De huishoudens lopen hierdoor een korting van 45,38 euro op de gemeentelijke heffingen mis. In totaal is met de Zalmsnip ongeveer 300 miljoen euro gemoeid. De korting werd vooral verleend op de aanslag OZB of de reinigingsrechten.

Overige inkomsten en uitgaven dalen

Ondanks hogere opbrengsten uit heffingen dalen de totale inkomsten van de gemeenten. De daling hangt voor een groot deel samen met lagere uitgaven door afstoting van taken. Zo dalen de uitgaven voor onderwijs door de verzelfstandiging van scholen. Daarmee verdwijnen ook de rijksbijdragen voor deze scholen uit de gemeentelijke begroting. Ook bij de sociale voorzieningen treedt dit effect op, onder andere door de bundeling van enkele sociale diensten in openbare lichamen buiten de gemeente en door een andere bekostiging van de kinderopvang. Uitgaven en inkomsten op het terrein van de openbare orde en veiligheid nemen wel relatief sterk toe. Voor veel gemeenten is dit een speerpunt van beleid.
Gemeenten verwachten dit jaar 0,8 miljard euro minder te ontvangen uit het gemeentefonds. Dit hangt vooral samen met de afstoting van taken en het wegvallen van de rijksbijdrage ten behoeve van de Zalmsnip. Verder hebben gemeenten in 2004 de bijdrage te optimistisch geraamd.

De PDF bevat het volledige persbericht inclusief tabellen en grafieken.