Kinderloosheid en opleidingsniveau

Van de vrouwen die inmiddels 60 jaar zijn, is 11 procent kinderloos gebleven. Van de vrouwen die nu rond 45 jaar oud zijn, heeft 17 procent geen kinderen gekregen. Van de vrouwen die rond de 30 jaar zijn, verwacht 20 procent geen kinderen te zullen krijgen.

(Verwachte) kinderloosheid van vrouwen

Hoogopgeleiden vaker kinderloos

Het bereiken van een hoog opleidingsniveau is een van de verklaringen voor de toenemende kinderloosheid van vrouwen. Oudere generaties vrouwen zijn gemiddeld lager opgeleid dan de huidige generatie vrouwen. Van de vrouwen die ouder zijn dan 45 jaar, is bijna de helft middelbaar- of hoog opgeleid. Dit percentage is bijna 80 voor vrouwen die nu rond de dertig zijn.

Van de hoogopgeleide vrouwen die ouder zijn dan 45 jaar is een kwart kinderloos gebleven, tegen 9 procent van de laagopgeleide vrouwen (45-plus). Dit verschil wordt voor vrouwen rond de 30 en 40 jaar niet kleiner. Van de hoger opgeleiden verwacht ruim een kwart kinderloos te blijven, van de laagopgeleiden verwacht één op de acht dit.

Het verschil kan in belangrijke mate worden toegeschreven aan het wel of niet hebben van een vaste relatie. Van de hoogopgeleide vrouwen blijft een groter percentage alleen wonen.

(Verwachte) kinderloosheid van vrouwen naar opleidingsniveau

Vrijwillig of onvrijwillig kinderloos?

Kinderloosheid kan een bewuste keuze zijn. Het kan ook het gevolg zijn van het te lang wachten met kinderen. De vrouw voelt zich dan te oud voor kinderen of is fysiek niet meer in staat om kinderen te krijgen.

Vrouwen die vruchtbaar zijn, kunnen toch onvrijwillig kinderloos zijn. Dit kan het geval zijn bij ziekte of handicap of bij het niet (tijdig) vinden van een geschikte partner. Vier op de tien 26-45-jarige vrouwen die verwachten kinderloos te blijven, beschouwen zichzelf als onvrijwillig kinderloos. Zes op de tien kinderloze vrouwen zijn vrijwillig kinderloos.

Waarom vrijwillig kinderloos?

Vrouwen zijn om diverse redenen vrijwillig kinderloos. De helft van de vrijwillige kinderloze vrouwen gaf aan dat kinderen hun vrijheid zouden belemmeren. Een veel genoemde reden is ook dat het opvoeden van kinderen te veel tijd en energie kost. Veel vrouwen die deze reden noemden, hebben ook vaak de eerste reden genoemd. Een andere vaak genoemde reden is dat de partner geen kinderen wilde.

Redenen vrijwillige kinderloosheid van vrouwen

Arie de Graaf

Bron: Onderzoek Gezinsvorming, 2003.