Economische groei in nieuwe lidstaten hoger dan in EU-15

Op 1 mei van dit jaar wordt de Europese Unie (EU) van vijftien landen uitgebreid met tien nieuwe lidstaten. Hierdoor stijgt het bruto binnenlands product (BBP) van de nieuwe EU-25 met 437 miljard naar ruim 9 600 miljard euro.

Nieuwe lidstaten: hogere economische groei

In de tien nieuwe lidstaten was de economische groei de afgelopen jaren duidelijk hoger dan die in de huidige EU-landen. In het derde kwartaal van 2003 was het verschil ten gunste van de toetreders opgelopen naar 3,2 procentpunt. Vooral in de Baltische staten groeide de economie vorig jaar fors met percentages van boven de 5. In Malta en Cyprus was de groei gematigder. In Polen, het land met de grootste economie van de toetreders, was de stijging ruim 3 procent.

Bruto binnenlands product

Hogere werkloosheid

De werkloosheid is in de tien nieuwe EU-landen hoger dan het gemiddelde van de huidige EU-15 landen. Het geharmoniseerde werkloosheidpercentage kwam in de nieuwe lidstaten in februari 2004 uit op 14,2, tegen 8,0 in de EU-15. Van de nieuwe lidstaten is de werkloosheid het hoogst in Polen en Slowakije. Vooral in Polen is het werkloosheidspercentage de afgelopen jaren gestegen, in de periode 1999–2003 met bijna 6 procentpunt.

Werkloosheid

Productiestructuur meer divers

De werkgelegenheid naar bedrijfstakken verschilt sterk tussen de oude en de nieuwe lidstaten. In de nieuwe EU-lidstaten is in 2002 17 procent van het aantal banen gesitueerd in de landbouw, bosbouw en visserij, terwijl in de huidige lidstaten 4 procent in deze bedrijfstak werkzaam is. In de handel, transport en zakelijke dienstverlening ligt het aantal banen in de nieuwe EU-landen op 32 procent (41 procent in de EU-15). Polen is goed voor bijna de helft van de werkgelegenheid in de nieuwe lidstaten.

Ondernemers positief over toekomst

In de EU-15 landen verbetert het producentenvertrouwen van de ondernemers in de industrie vanaf medio 2003. Bij de nieuwe lidstaten was deze ontwikkeling al een jaar eerder aan de gang. Vooral het oordeel over de orderportefeuille is in deze landen een stuk positiever geworden.

De ontwikkeling van het producentenvertrouwen loopt in het algemeen voor op de ontwikkeling van de industriële productie. In de nieuwe lidstaten wordt een kwart van het totale BBP in de industrie gevormd en in de EU-15 een vijfde. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt dat de economische groei in 2004 bij de nieuwe toetreders zal uitkomen op 4 procent (in 2003: 3,3 procent). Voor de EU-15 verwacht het CPB een groeicijfer van 2 procent (in 2003: 0,7 procent).

Producentenvertrouwen in de industrie

Frans van Ingen Schenau

Bron::Focus Conjunctuurbericht