Omzetstijging afvalbedrijven

In Nederland komt jaarlijks zo’n 60 miljoen ton afval vrij. Meer dan 75 procent van dit afval wordt hergebruikt. Bij inzameling en verwerking van afval spelen particuliere afvalinzamelings- en afvalverwerkingsbedrijven een belangrijke rol.

Jaarlijks 13 procent meer omzet

De omzet van deze afvalbedrijven bedroeg in 2001 3,4 miljard euro. Dit is tien procent meer dan in 2000. Sinds 1993 groeide de omzet jaarlijks met gemiddeld bijna 13 procent. Hogere kosten van de inzameling en de verwerking van afval en privatisering van gemeentelijke diensten zijn belangrijke verklaringen voor deze omzetgroei.

Omzetten van particuliere afvalbedrijven

Inzameling en verwerking duurder

Inzameling en verwerking van afval is de laatste jaren steeds duurder geworden. Dit is onder meer het gevolg van de beleidskeuze om zoveel mogelijk afval te hergebruiken en storten van afval te ontmoedigen. Bovendien zijn strengere milieueisen aan de verwerking van afval gesteld.

Gescheiden afvalstromen

Om hergebruik mogelijk te maken, wordt een aantal afvalstromen gescheiden ingezameld. Vanaf 1994 zijn gemeenten bijvoorbeeld verplicht het groente-, fruit- en tuinafval apart in te zamelen.

Ook bedrijven bieden afval gescheiden aan. Afvalbedrijven hebben de laatste jaren flink geïnvesteerd om deze gescheiden inzameling en daarop volgende verwerking mogelijk te maken.

Milieueisen vergen forse investeringen

Forse investeringen waren ook nodig om te voldoen aan de strengere milieueisen. Nieuwe, dure voorzieningen zijn aangebracht ter bescherming van de bodem bij stortplaatsen. Verouderde afvalverbrandingsinstallaties werden gesloten en vervangen door nieuwe met moderne voorzieningen als rookgasreinigingsinstallaties. Om het storten van afval terug te dringen is de belasting op storten een aantal malen verhoogd.

Investeringen van particuliere afvalbedrijven

Privatisering

De privatisering van de gemeentelijke afvalinzameling en -verwerking is de andere reden voor de groei van de bedrijfstak van de laatste jaren. Gemeentelijke diensten zijn omgevormd tot, al dan niet overheidsgedomineerde, NV’s en BV’s. Daarnaast wordt het inzamelen en verwerken van afval in toenemende mate door gemeenten en gemeenschappelijke regelingen uitbesteed aan private ondernemingen. Omzet die voorheen werd toegerekend aan gemeenten draagt daardoor nu bij aan de omzet van particuliere bedrijven.

Afvalvlucht

Wetgeving om de Europese afvalmarkt opener en concurrerender te maken is in voorbereiding. Om de afvalverwerking tegen concurrentievervalsing te beschermen, houdt Nederland de grenzen nog grotendeels gesloten voor afval. Exportvergunningen worden wel verleend voor afval dat in het buitenland voor een belangrijk deel nuttig kan worden toegepast. Die export neemt flink toe. Er wordt gesproken van een zogeheten afvalvlucht. Het afval gaat vooral naar Duitsland, waar de verwerking goedkoper is. Afvalverwerkers hebben gemeld dat deze afvalvlucht hun omzet in 2002 negatief heeft beïnvloed.

Fred Wentink en Rob Kuipers

Bron: StatLine