Prijskaartjes sinds de komst van de euro

Consumentenprijsindex

In de persmededeling van 5 augustus 2003 heeft het CBS gemeld dat de uitkomsten over de periode juni 2002 tot en met juni 2003 niet correct zijn. Dientengevolge zijn de CPI-cijfers in deze publicatie niet correct. 
Het persbericht van 9 september 2003 bevat de gecorrigeerde cijfers voor de reeks voor alle huishoudens en voor de geharmoniseerde consumentenprijsindex

Rond de jaarwisseling 2001-2002 zijn er bijna twee maal zoveel prijzen veranderd als in een gemiddelde maand.

Aantal prijsaanpassingen ten opzichte van een maand eerder

Prijsaanpassingen: delen door twee

In een aantal gevallen worden prijzen door twee gedeeld in plaats van door 2,20371 (1,2 procent van alle prijzen). Na de jaarwisseling is het aantal maandelijkse prijsaanpassingen weer gedaald en is het ongeveer vergelijkbaar met dat van vorig jaar. Het hoge aantal prijsaanpassingen rond de jaarwisseling 2000-2001 had te maken met de verhoging van het hoge BTW-tarief van 17,5 procent naar 19 procent.

Aanpassen tot mooie europrijzen

Het aantal maandelijkse prijsveranderingen en het aandeel mooie europrijzen staan met elkaar in verband. Omdat winkeliers een voorkeur hebben voor mooie prijzen gaan een hoog aantal prijsveranderingen en een snelle overgang op mooie prijzen samen.

Bij enkele productgroepen heeft de overgang op mooie prijzen direct rond de jaarwisseling plaatsgevonden. Dit verklaart mede het hoge aantal prijsaanpassingen rond de jaarwisseling. Voor de meeste productgroepen is dit proces van overgang op mooie prijzen nog in gang.

In januari 2001 werd er een niveau van 91 procent mooie guldenprijzen gemeten. Inmiddels is er in augustus 2002 een niveau bereikt van 78 procent mooie europrijzen en dit stijgt nog.

Aandeel mooie prijzen in drie productgroepen

Kledingverkopers kiezen vroeg voor mooie prijzen

Voor kleding en schoeisel is al voor de introductie van de euro een stijging van het aantal mooie prijzen in euro’s te zien. Een deel van de kledingverkopers heeft bij het prijzen van de wintercollectie in het najaar van 2001 kennelijk al voor mooie europrijzen gekozen.

Horeca: aanpassingen direct na jaarwisseling

In de horeca is het aandeel mooie prijzen bij de overgang van de gulden naar de euro hoog gebleven. De horeca heeft de prijsaanpassingen die nodig waren om tot mooie prijzen te komen zoveel mogelijk direct rond de jaarwisseling doorgevoerd, wat ook blijkt uit het hoge aantal prijsaanpassingen. Wisselgeldproblematiek kan hierbij een rol hebben gespeeld.

Voedingsmiddelen: langzame aanpassing

Voor voedingsmiddelen stijgt het aandeel mooie prijzen het minst snel. Het stijgt zelfs minder snel dan te verwachten is als bij iedere prijsverandering gekozen zou worden voor een mooie prijs.

Er is wel een verschil in afrondingsgedrag bij voedingsmiddelen verkocht in supermarkten en via speciaalzaken. In supermarkten zijn nauwelijks meer prijzen veranderd rond de jaarwisseling (29 procent) dan in een gemiddelde maand (26 procent). In dit segment is het aantal mooie prijzen relatief laag sinds de jaarwisseling. Van voedingsmiddelen verkocht in speciaalzaken is echter zeventig procent van alle prijzen aangepast, en hier zijn ook veel mooie prijzen waar te nemen.

M. Okkerse-Ruitenberg