Overschot overheid nagenoegd verdampt

Na het recordoverschot 8,7 miljard euro in 2000 is het overschot van de overheid in 2001 nagenoeg verdampt tot 0,6 miljard euro.
Deze teruggang is een gevolg van het feit dat de uitgaven sneller zijn gestegen dan de inkomsten.

EMU-saldo

Uitgavenstijging versnelt, inkomsten blijven achter

De uitgaven van de overheid zijn in 2001 toegenomen met 22 miljard euro (ruim negen procent). Deze sterke stijging kwam vooral door extra uitgaven in verband met de herstructurering van de gasmarkt in Nederland, de MKZ-crisis en hogere uitgaven voor sociale uitkeringen en andere operationele kosten, zoals loonkosten. Door hogere opbrengsten uit aardgas en een hoger dividend van De Nederlandsche Bank zijn de totale ontvangsten van de overheid in 2001 toch nog met bijna 13,5 miljard euro (vijf procent) gestegen.

Koopkracht verbeterd

Per saldo is in 2001 de koopkracht voor de burgers fors verbeterd. Desondanks is een bestedingsimpuls uitgebleven, mede door de onzekere economische situatie hielden de consumenten de hand op de knip.

Overheidsbestedingen zorgen voor economische groei

De snel groeiende directe overheidsbestedingen aan met name grote infrastructurele werken als HSL en Betuwelijn zorgden in 2001 voor de helft van de economische groei. Het volume van de overheidsinvesteringen steeg met ruim negen procent.

EMU-schuld

De Nederlandse EMU-schuld is in 2001 licht gestegen. Dit is het gevolg van enkele grote financiële transacties: de overheid kocht het landelijk hoogspanningsnet (0,9 miljard euro), nam deel aan de aandelenemissie van KPN (1,7 miljard euro) en verkocht een deel van de aandelen TNT Post Groep NV (0,9 miljard euro).
Mede hierdoor nam de obligatieschuld van de overheid met ruim 3 miljard euro toe.

EMU-schuldquote

Als percentage van het BBP zet de daling van de EMU-schuld echter gestaag door tot 52,8 procent in 2001.

Gerard Eding en Michiel Vergeer

Bron: StatLine